Erema Kilisesi
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Erim, Posof |
| Koordinatlar | 41°35′24″K 42°44′17″D / 41.59000°K 42.73806°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Tamamen yıkılmış |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | Orta Çağ |
Erema Kilisesi (Gürcüce: ერემას ეკლესია), tarihsel Samtshe bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı Erim köyünde, Orta Çağ'da inşa edilmiş bir Gürcü kilisesidir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Erema Kilisesi ile Erema köyünün bulunduğu Samtshe, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biridir. Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Kiliseye ait taşlarda tespit edilen Gürcüce yazılar, kilisenin bu döneden kaldığını göstermektedir. Ancak 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde köy boşalmış olarak kaydedilmiştir. Bununla birlikte köyün yeniden meskun hale geldiği, 1878 yılında burada 8 hanenin yaşıyor olmasından anlaşılmaktadır. Köyün merkezinde bulunan Erema Kilisesi, 19. yüzyılda yıkılmış, taşları nöbetçi kulesi ile çeşmenin inşasında kullanılmıştır. Nitekim İvane Gvaramadze kiliseye ait Gürcüce yazıyı 1906 yılında çeşmeden kopyalamıştır.[2][3]
Kalıntılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bugünkü Erim köyünün merkezinde inşa edilmiş olan kiliseden geriye harçlı birkaç taş kalmıştır. Ancak K. Sadovski’nin verdiği bilgiye göre büyük bir yapı olan kilise, yıkılmış ve eski Osmanlı-Rus sınırında karakol inşaatında kullanılmıştı. Karakoldaki taşlardan birinde Gürcü alfabesinin Asomtavruli harfleriyle Gürcüce bir yazı bulunuyordu. Gürcü din adamı ve etnograf İvane Gvaramadze ise 1906 yılında, köydeki çeşmede bulunan kilise taşı üzerindeki üç satırlık Gürcüce yazıyı kopyalamıştır. Bu yazıda tarihi kişilerin adları geçmektedir. Bu kişiler, Tao bölgesindeki feodal aile Çorçaneliler ile Othta Eklesia’daki yazıtlarda adı geçen eristaviler eristavisi Hursi’dir.[1] [3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები" (2019 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları), Tiflis, 2021, s. 29. 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9746-3-2
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 106". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2024.
- ^ a b 2012-2013 Yılları Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2012-2013 წლების საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2019, s. 8-9. 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9639-0-2