Kız Kalesi (Mersin)

Kız Kalesi
Kız Kalesi
Korikos parçası
Kızkalesi, Erdemli; Mersin
	Kızkalesi
Koordinatlar	36°27′23″K 34°08′53″D / 36.45639°K 34.14806°D
Tip	Ada kalesi
Yapı bilgisi
Yapı sahibi	T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
Halka açık mı?	Evet
Bugünkü durumu	Kısmen ayakta
Yapı tarihçesi
İnşa	11.yüzyıl
İnşa ettiren	Bizans İmparatorluğu; Kilikya Ermeni Krallığı
Malzemeler	Taş
Garnizon bilgisi
Kullananlar	Cem Sultanın Rodos Şövalyeleri’nin kendisi için yolladığı gemiye binmeden önce bir süre burada kalmış

Kız Kalesi, Mersin'in Erdemli ilçesinde bulunan tarihî kale. Mersin merkeze uzaklığı yaklaşık 80 km' dir. Turistik belde Kızkalesi ismini bu tarihi kaleden alır. Kıyıdan yaklaşık 300 metre (980 ft) açıktadır. Adanın toplam alanı yaklaşık 15.000 metrekare (160.000 ft²) olup, kale bu alanın çoğunu kaplar.

Tarihçe

Strabon'a göre ada antik çağda korsanlar tarafından kullanılmış. Ancak kale muhtemelen Birinci Haçlı Seferi sonrasında Bizans İmparatoru I. Aleksios tarafından yaptırılmıştır.^[1] 13. yüzyılda Ermeni Kral I. Levon ve Kilikya Ermeni Krallığı'nın en az bir müteakip hükümdarı tarafından kapsamlı bir şekilde yeniden inşa edildi.^[2] 1982 ve 1987'de yayınlanan arkeolojik araştırmalar, orijinal Bizans planının, karakteristik kare kuleleriyle esas olarak güneyde hayatta kaldığını ortaya çıkardı. Ermeniler, kalenin kuzey ve batı taraflarını kendilerine özgü rustik kesme taş işçiliği (geç antik kentten devşirme değil) ve yuvarlak kulelerle yeniden inşa ettiler. Ayrıca mevcut yapının çoğuna yeni kaplama taşı koydular. İki Ermeni yazıtında bu bölgenin Kral I. Levon (1206) ve Kral I. Hethum (1251) tarafından yeniden inşa edildiğinden söz edildiği bildirilmektedir.^[3] Ermeniler ayrıca kalenin içine beşik tonozlu bir şapel inşa ettiler.^[4] Ada bir zamanlar ana kara kalesi olan Korikos kalesine bir mendirekle bağlıydı. Ermeniler bu kaleye Gorygos (Կոռիկոս) adını verdiler. 14. yüzyılda Kilikya Krallığı çöküşün eşiğindeydi ve 1360 yılında I. Peter (Kıbrıs kralı), halkının isteği üzerine adayı ele geçirdi. Kale, 1448'de bir Anadolu beyliği olan Karamanoğulları tarafından ele geçirildi.^[5] Ada daha sonra 1471 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Sadrazamı Gedik Ahmet Paşa tarafından ele geçirildi.

Yapı

Son yıllarda restore edilen Kızkalesi, sekiz kuleyle korunmuştur. Kalenin dış çevre uzunluğu 192 metredir. Güney ve batı duvarları birbirine diktir. Kuzey ve doğu cepheleri kavisli surlarla çevrilidir.

Ana kapı kuzey tarafındadır ve batı tarafında küçük bir kapı ve bir galeri vardır. Her biri benzersiz bir şekle sahip 8 burç vardır.^[2] 1973 ile 1981 yılları arasında Kızkalesi'ndeki iki kalenin planlarını içeren kapsamlı bir fotoğraf araştırması yapılmıştır.^[6]

Efsane

Korykos kralı, bir çocuğunun olması için sürekli dua edermiş. Sonunda dileği kabul olmuş ve bir kızı olmuş. Kralın kızı büyüdükçe güzelleşmiş. Ününü duyan krallar, prensler onunla evlenmek istemiş.

Bir gün Korykos kentine bir kahin kral tarafından saraya davet edilmiş. Kahin kralın kızını görünce birden irkilmiş. Kral kahine ne olduğunu sorarak söylemeye zorlayınca, “Kızınızı bir yılan sokacak ve ölecek. Bu yazgıyı kimse bozamayacak ve engel olamayacaksınız” diye yanıtlamış.

Kral bunun üzerine Korykos Kalesi'nin karşısında kıyıya yakın küçük adacığa bir kale yaptırmış. Yanına hizmetçiler vererek kızını bu kaleye kapatmış. Kızın canı bir gün üzüm çekince saraydan gönderilen sepet içinden bulunan bir yılan çıkarak onu sokmuş ve kız da kısa bir süre sonra ölmüş.^[7]

Kaynakça

^ "Castles page". 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
^ ^a ^b Mersin Valiliği: Mersin Ören Yerleri 4 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 978-975-585-787-9. (Türkçe)
^ Edwards, Robert W. (1987). The Fortifications of Armenian Cilicia: Dumbarton Oaks Studies XXIII. Washington, D.C.: Dumbarton Oaks, Trustees for Harvard University. ss. 161-67, 284, pls.123a-128b, 296b-296c. ISBN 0-88402-163-7.
^ Edwards, Robert W., “Ecclesiastical Architecture in the Fortifications of Armenian Cilicia: First Report, Dumbarton Oaks Papers 36, 1982, pp.173-75, pls.38-42.
^ Kızkalesi mayor's page 28 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Türkçe)
^ The survey was conducted under the auspices of the University of California at Berkeley.[1]
^ "Türk Dünyasında Kız Kalesi Adlandırmalarının Kaynağı ve Bunlara Dair Anlatılan Efsanelerin Teşekkülü Üzerine Yard. Doç. Dr. Mehmet EROL, Milli Folklor Dergisi, Sayı: 65". web.archive.org. 11 Şubat 2020. 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.

Dış bağlantılar

OpenStreetMap'te Kız Kalesi (Mersin) ile ilgili coğrafi veriler

Dış bağlantılar

“Kız Kalesi” Adlandırmalarının Kökeni, İlkay Aydın21 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "Castles page". 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.

[Mersin-2] Mersin Valiliği: Mersin Ören Yerleri 4 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 978-975-585-787-9. (Türkçe)

[edwards-3] Edwards, Robert W. (1987). The Fortifications of Armenian Cilicia: Dumbarton Oaks Studies XXIII. Washington, D.C.: Dumbarton Oaks, Trustees for Harvard University. ss. 161-67, 284, pls.123a-128b, 296b-296c. ISBN 0-88402-163-7.

[4] Edwards, Robert W., “Ecclesiastical Architecture in the Fortifications of Armenian Cilicia: First Report, Dumbarton Oaks Papers 36, 1982, pp.173-75, pls.38-42.

[5] Kızkalesi mayor's page 28 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Türkçe)

[6] The survey was conducted under the auspices of the University of California at Berkeley.[1]

[7] "Türk Dünyasında Kız Kalesi Adlandırmalarının Kaynağı ve Bunlara Dair Anlatılan Efsanelerin Teşekkülü Üzerine Yard. Doç. Dr. Mehmet EROL, Milli Folklor Dergisi, Sayı: 65". web.archive.org. 11 Şubat 2020. 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]