Halime Özke
Halime Özke | |
|---|---|
| Doğum | 1948 Beyağaç, Tavas, Denizli |
| Meslek | Sipsi üreticisi ve icracısı |
| Ödüller | 2017 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü |
Halime Özke (d. 1948, Beyağaç köyü, Tavas, Denizli), sipsi üreticisi ve icracısıdır.
Teke yöresine özgü bir çalgı olan sipsiyi kendi ses ve el ölçülerine uygun olarak yapmakta ve bu şekilde özgün ezgiler üretmektedir. Sipsi yapımı ve icrası alanında 2017'de Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına layık görülmüştür.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1948'de Denizli'nin Tavas ilçesine bağlı Beyağaç köyünde doğdu. Teke yöresine özgü küçük bir üflemeli bir müzik aleti olan sipsi yapımı ve icrasını dağda çobanlık yaparken aile büyüklerinden öğrendi.[1] Kendi düğününde sipsi çalan Özke, düğün, sünnet, yayla şenlikleri, kına gecesi gibi özel günlerde sipsi icra etmeye devam etti.[2] Sipsi çalanların azalması ve köyünde sipsi çalan diğer genç kızların evlendikten sonra eşleri izin vermediği için sipsi çalmayı bırakması üzerine yalnız kalınca kendisi sipsi yapmaya ve bu sanatın icrasını gençlere öğretmeye başladı.[3] Radyo ve televizyonda dinlediği türküleri çalarak kendisini geliştirdi.[4]
Özke, sipsiyi kendi ses ve el ölçülerine uygun olarak yaptı ve bu şekilde özgün ezgiler üretti.[5] 2017 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO Bilim Kurulu tarafından verilen Yaşayan İnsan Hazinesi unvanına layık görüldü.[5] 11 Şubat 2020'da Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleşen törenle ödülünü aldı.[6]
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Somut olmayan kültürel miras". Z dergisi - Müzik -.
- ^ Sebahatdin Zeyrek. "Sipsi ustası Halime Özke 'Yaşayan İnsan Hazinesi' seçilmenin mutluluğunu yaşıyor". Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 4 Mart 2025.
- ^ Ulukuş, Meriç (28 Aralık 2022). "Unesco Tarafından "Yaşayan İnsan Hazinesi" Seçilen Kadın!". Meriç Ulukuş. 28 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2025.
- ^ "Yörük Halime Teyze, "Sipsi"Yi Yaşatmaya Çalışıyor". Haberler. 27 Kasım 2018. 27 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2025.
- ^ a b "Halime Özke". Yaşayan İnsan Hazineleri ve Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
- ^ "Hayri Dev'den sonra Halime Özke, UNESCO tarafından 'Yaşayan İnsan Hazinesi' seçildi". Haberler. 13 Şubat 2020. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2025.
Dış kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sispsi Ustası ve İcracısı, Yaşayan İnsan Hazinesi Halime Özke çırak arıyor
- Yöresel Çalgı Sipsi'in Son Ustası, Beyaz gazete, 16 Nisan 2018
