Filizli, Olur
| Filizli | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Filizli Filizli'nin Erzurum'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°51′51″N 42°16′16″E / 40.8642°K 42.2711°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Olur |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus | 91 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25650 |
Filizli, Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Filizli'nin eski adı Karaşut'tur. Bu yer adı zaman içinde Keleşut'a dönüşmüştür. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Karaşut (كارەشوت) ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Keleşut (كلەشوت) olarak geçer.[5][6]
Karaşut köyü, tarihsel Gürcistan'ın bir bölgesi olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve yerleşimi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki yıkık kilise bu dönemden kalmış olabilir.[7]
Karaşut köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde Ardahan-i Büzürg livasının Panaskerti nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 7 Hristiyan haneden oluşuyordu.[8] 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre ise, Gürcistan Vilayeti içinde Penek livasının Panaskerti nahiyesine bağı köylerden biriydi. Köyde 8 Hristiyan hane yaşıyordu. İspenç vergisi vermekle yükümlü erkekler İvane, Parnavaz, Gabriel, Giorgi, Elia, Abison gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, darı, çavdar ve yonca tarımı ile arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.[9]
Karaşut köyü, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde de "Karaşut" (كارەشوت) şeklinde geçer. Hicri 1137 (1724/1725) tarihinde Penek livasının Panaskerti nahiyesine bağlı olan köyün hasılası 6.000 akçe idi. Karaşut, Hicri 1139 (1726/1727) tarihinde ise, Ardanuç livası Tavusker nahiyesine bağlanmıştı. Bu tarihte köyün hasılası 2.532 akçe olarak belirlenmişti.[10]
Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Karaşut köyünde 13 hanede 43 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 86 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[11]
Karaşut, 1877-1878 savaşının ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Oltu sancağının Tausker kazasının köylerinden biriydi. 1886 nüfus sayımında "Kyalaşut" (Кялашутъ) olarak kaydedilmiş olan köyün nüfusu 13 hanede, 39'u erkek ve 33'ü kadın olmak üzere 72 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir.[12] Karaşut köyünün nüfusu 1896 yılında 111 kişi, 1906 yılında 172 kişi olarak tespit edilmiştir.[13] Kısa sürede nüfusunun iki katından fazla artmış olması, köye Rus idaresince yeni bir nüfusun yerleştirildiğini göstermektedir.
Karaşut, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Keleşut (كلەشوت) olarak geçer. Bu sırada köy Erzurum vilayetinin Tortum kazasının Olur nahiyesine bağlıydı.[6] 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 238 kişiden oluşuyordu.[14] Karaşut veya Keleşut "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Filizli olarak değiştirilmiştir.[15] Filizli köyünün nüfusu 1965 yılında 327 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 135 kişi okuma yazma biliyordu.[16]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Olur Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[17]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 192 km, Olur ilçe merkezine 20 km uzaklıktadır.[18] Mahalle, Olur'un kuzeydoğusunda olup, 25.06 numaralı Olur-Oltu il yoluna, 17,7 km'lik bir köy yoluyla bağlıdır.[19]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 91[2] |
| 2021 | 99[2] |
| 2020 | 102[2] |
| 2019 | 95[2] |
| 2018 | 94[2] |
| 2017 | 85[2] |
| 2016 | 86[2] |
| 2015 | 80[2] |
| 2014 | 82[2] |
| 2013 | 87[2] |
| 2012 | 82[3] |
| 2011 | 85[3] |
| 2010 | 96[3] |
| 2009 | 100[3] |
| 2008 | 108[3] |
| 2007 | 110[3] |
| 2000 | 125[3] |
| 1990 | 205[20] |
| 1985 | 271[21] |
| 1965 | 327[22] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Olur Filizli Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Filizli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; III. cilt s. 584". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 225.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 284 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 88. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; II. cilt 376, III. cilt s. 584". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 717, 766, 767". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2025.
- ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 90. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, sıra no: 777". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 121, ISBN 9786052100271.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 248.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 697". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 259.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Filizli Mahallesi". YerelNet.org.tr. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023.
- ^ "Google Maps". Google Maps. Erişim tarihi: 19 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.