Sepishevi
Sepishevi (Gürcüce: სეფისხევი), tarihî Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesinde ortadan kalkmış bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Sepishevi (სეფისხევი), Gürcüce “sepe” (სეფე) ve “hevi” (ხევი) kelimelerinden oluşur ve “kraliyet deresi” gibi bir anlama gelir.[1][2]
Sepishevi köyünün bulunduğu Artani bölgesi, Orta Çağ’da Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılda, 1549 tarihli Gürcistan seferini izleyen dönemde Gürcülerden ele geçirmiştir.
Sepishevi adı 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Sepishev (سپسخو) şeklinde geçer. Bu sırada bu yerleşim Ardahan-i Büzürg livasının Kuzey nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 19 Hristiyan haneden oluşuyor ve hane reisleri Gürcü adlarını taşıyordu. Köyde buğday ve arpa tarımı ile arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu.[3][4]
Sepishevi köyü, Çıldır Eyaleti’nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde Sepishev (سپسخو) adıyla aynı idarî konuma sahipti. Hicri 1115 (1703/1704) tarihinde hasılası 6.000 akçe olan köy Zülfikar adında birine tahsis edilmişti.[5]
Sepishevi köyü, 1595 tarihli mufassal defterde Gogaşeni (გოგაშენი) ile Küçük Vardosani (პატარა ბურდოსანი) köyleri arasında yer alır.[6] Bu yerleşimin 1886 tarihli Rus nüfus sayımında Ardahan sancağının Ardahan kazasında yer alamamış olması, bu tarihten önce köy olmaktan çıktığını göstermektedir.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "სეფე" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 9 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "ხევი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 24 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: გამოკვლევა: წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 525". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2025.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: თარგმანი : წიგნი II), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 457". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2025.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 41". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2025.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: გამოკვლევა: წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 525". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2025.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı": 262-347". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2025.