Okoşeti
Okoşeti (Gürcüce: ოქოშეთი), tarihsel Cavaheti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bir köydü. Günümüzde Akıncı adıyla Kayabeyi (Çaisi) köyünün bir mahallesidir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Okoşeti Gürcüce bir yer adı olup Türkçe Okoşed, Okşit gibi farklı biçimlerde yazılmıştır. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Okoşed (اوقشید) olarak geçer.[1][2] 1935 nüfus sayımında ise "Okşet" şeklinde yazılmıştır.[3]
Okoşeti köyünün bulunduğu Cavaheti, tarihsel Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biridir. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 1578 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir.
Okoşeti köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde Çıldır livasının Kurd Kalası nahiyesine bağlıydı. Bu sırada bu yerleşim boşalmış olarak kaydedilmiştir. Söz konusu mufassal defterini yayımlayan Gürcü Türkolog Sergi Cikia, Okoşeti köyünün Cocorta köyünün yakınında bulunduğunu yazmıştır.[1]
Okoşeti köyü, Çıldır Eyaleti’nin 1694-1732 yıllarını kapsayan Osmanlı cebe defteri ile 1886 Rus nüfus sayımında bir köy olarak geçmemektedir.[4] Bununla birlikte bu yerleşim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Kars vilayetinin Çıldır kazasına bağlı Kurt Kala nahiyesinin 15 köyünden biri olarak kaydedilmiştir. 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 123 kişiden oluşuyordu.[5] 1945 genel nüfus sayımında adı “Okşit” biçiminde yazılan Okoşeti, daha sonraki genel nüfus sayımlarında ayrı bir köy olarak kaydedilmemiştir. M. Fahrettin Kırzıoğlu 1948 yılındaki gezi notlarında "Okşit" şeklinde yazdığı köyün nüfusunun yerli halktan oluştuğunu belirtmiştir.[6] Okoşeti veya Okşit, günümüzde Akıncı adını taşımaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 431". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2024.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 764.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 296.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2024.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
- ^ "M. Fahrettin Kırzıoğlu, "Çıldır Köyleri Seyahat Notları-I", Bizim Ahıska" (PDF). 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Ekim 2024.