Gondol (kayık)
:Gondol kelimesinin farklı anlamları için Gondol'a bakınız
İtalyanca ve İngilizce gondola, gondol, geleneksel kürekli bir Venedik aracıdır. Gondollar yüzyıllardır Venedik içinde taşıma anlamında önemlidir ve hala genel taşımacılıkta Büyük Kanal'da traghetti (küçük feribot) olarak hizmet vermesiyle bir role sahiptir. Bugünkü öncelikli rolleri ise turistleri belirli bir ücret ile taşımaktır.
Tarih ve kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]
Gondol, ayakta duran ve ileri bakarak başı ile referans yapan kürekçisi tarafından küreğin sudan yararlanarak gondolu ileri itmesiyle su yüzeyinde ilerleyen bir araçtır. Popüler inanışın aksine gondol küreği punt boat adı verilen su botundaki gibi küreğin suyun dibene temasıyla sandalın itilmesi yöntemiyle yüzdürülmez. İki yüzyıl öncesine kadar gondollar yolculşarını yağmurdan veya güneşten korumak için küçük açık kabinlere sahipti. Venedik kanunları gondolların siyah renge boyalı olmasını zorunlu kılar, bu nedenle onlar şimdi siyah renge boyalıdır.
18'inci yüzyılda birkaç bin gondol olduğu tahmin edilir. Bugün birkaç yüz gondol vardır ve bunların çoğu turistler tarafından kiralanır az bir miktarı ise kişilerin kendisine aittir ve kendileri için kullanırlar.
Genel taşımacılığın onlar için altın çağ olduğu zamanda, dört kişilik bir ekip vardı bunun üçü kürekçi ve dördüncü kişisi de sahile dayalı ve gondolun rezervasyonu ve yönetiminden sorumlusuydu.
Şehir hükûmetinin gondolların değişimini yasakladığında, gondol yapımı 20'nci yüzyıl ortalarına kadar evrim geçiriyordu. Kürek veya rèmo, kilit olarak bilinen fòrcola da tutulur. Forcola karmaşık bir biçimdir, küreğe çeşitli pozisyonları yapmasını sağlar. Dönüşler, duruşlar, geriye kürek çekme, yavaşlama hareketlerinin yapılmasını sağlar. Gondolun önündeki süs, fèrro (anlamı demir) olarak isimlendirilir ve pirinç (bakır, çinko alaşımı), çelik veya alüminyumdan yapılabilir. Bu bir dekor olarak hizmet verdiği gibi gondolun kıç tarafında ayakta duran gondolcuya eş ağırlık için olup gondolun sola yatmasını önler.
Gondollar sekiz farklı ağaç tipinden el yapımı olup, (köknar, meşe, kiraz, ceviz, karaağaç, ıhlamur, karaçam ve maun) 280 parçanın birleşiminden meydana gelmektedir.[1] Kürekler, kayın ağacından yapılmaktadır. Gondolun sol tarafı, sağ tarafından daha geniş yapılır.
Enteresan teorilere karşın gondol kelimesinin kaynağı hakkında tatmin edici bir açıklama yoktur.[2]
Edebiyatta gondol
[değiştir | kaynağı değiştir]Mark Twain 1867 yılında Venedik'i ziyaret etmiştir. Yazmış bulunduğu The Innocents Abroad adlı eserinin 23'üncü bölümününün çoğunu gondollar ve gondolculara ayırmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Gondola Article". 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
- ^ "Daily Telegraph article on history of the gondola". 21 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wooden Boat, The Venetian Gondola, Nisan 1977. Penzo, Gilberto; La Gondola, 1999.
- Horatio Brown, Life on the Lagoons'da "The Gondola" bölümü (1884 ve sonraki baskılar)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Official Venetian gondola site 5 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
