Düzensiz satranç açılışı

Satrançta düzensiz açılış, alışılmadık veya geleneksel olmayan açılışlardır. 19. yüzyılın başlarında bu terim 1.e4 e5 (Açık Oyun) veya 1.d4 d5 (Kapalı Oyun) ile başlamayan herhangi bir açılış için kullanılırdı. Açılış teorisi geliştikçe ve eskiden "düzensiz" kabul edilen açılışlar standart hale geldikçe terim daha az kullanılır olmuştur.

	a	b	c	d	e	f	g	h
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	a	b	c	d	e	f	g	h

Barnes Açılışı düzensiz satranç açılışına örnektir.

Günümüzde Satranç Açılışları Ansiklopedisi (ECO) 1.e4, 1.d4, 1.c4, 1.Af3, 1.b3 ve 1.f4 dışındaki beyazın ilk hamlelerini düzensiz açılış olarak sınıflandırır. Düzensiz açılışların ECO kodu A00'dır.

Örnekler

Beyazın alışılmadık ilk hamleleri

Üst düzey satranç oyunlarının büyük çoğunluğu 1.e4, 1.d4, 1.Af3 veya 1.c4 ile başlar. Ayrıca zaman zaman 1.g3, 1.b3 ve 1.f4 de görülür. Beyazın diğer açılış hamleleri ve 1.g3 ile başlayan ancak transpoze olmayan birkaç varyant, Satranç Açılışları Ansiklopedisi tarafından "A00" kodu altında sınıflandırılır ve "yaygın olmayan" veya "düzensiz" olarak tanımlanır. Tek bir kod altında sınıflandırılmış olsalar da bu açılışların birbirleriyle ilgisi yoktur.

A00 olarak sınıflandırılan açılışlar şunlardır:

• 1.a3 – Anderssen Açılışı
• 1.a4 – Ware Açılışı
• 1.b4 – Sokolsky Açılışı
• 1.c3 – Saragossa Açılışı
• 1.d3 – Mieses Açılışı
• 1.e3 – Van 't Kruijs Açılışı
• 1.f3 – Barnes Açılışı
• 1.g3 – Benko Açılışı
• 1.g4 – Grob Saldırısı
• 1.h3 – Clemenz Açılışı
• 1.h4 – Desprez Açılışı
• 1.Aa3 – Durkin Açılışı
• 1.Ac3 – Dunst Açılışı
• 1.Ah3 – Amar Açılışı

Larsen Açılışı (1.b3, ECO kodu A01) ve Bird Açılışı (1.f4, ECO kodları A02-A03) da, özellikle eski kitaplarda "düzensiz" olarak tanımlanmıştır.

Siyahın alışılmadık yanıtları

Siyahın 1.e4'e alışılmadık bir yanıt verdiği açılışlar B00 (Şah Piyonu Oyunu) olarak sınıflandırılır. Bu koda dahil olan açılışlar şunlardır:

• 1.e4 a6 – St. George Savunması
• 1.e4 b6 – Owen Savunması
• 1.e4 f6 – Barnes Savunması
• 1.e4 h6 – Carr Savunması
• 1.e4 Aa6 – Lemming Savunması
• 1.e4 Ac6 – Nimzoviç Savunması
• 1.e4 Ah6 – Adams Savunması
• 1.e4 a5 – Cornstalk Savunması
• 1.e4 b5 – O'Neill Gambiti (2. Fxb5 ile piyon kaybeder)
• 1.e4 f5 – Fred Savunması
• 1.e4 g5 – Borg Savunması
• 1.e4 h5 – Goldsmith Savunması

Bu hamleler arasında 1...Ac6, 1...b6, 1...a6 ve 1...g5 en çok teorik ilgiyi görmüştür. Tony Miles, Anatoli Karpov'u yendiği meşhur karşılaşmada 1...a6 oynamıştır.