Yağlıkçızâde Mehmed Emin Paşa
| Yağlıkçızâde Mehmed Emin Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 20 Ekim 1768 - 12 Ağustos 1769 | |
| Hükümdar | III. Mustafa |
| Yerine geldiği | Silahdar Mahir Hamza Paşa |
| Yerine gelen | Moldovancı Ali Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1724 |
| Ölüm | 1769 (44-45 yaşlarında) Edirne |
Yağlıkçızâde Mehmed Emin Paşa (1724 – 1769, Edirne), III. Mustafa saltanatında 20 Ekim 1768 - 12 Ağustos 1769 tarihleri arasında dokuz ay yirmi üç gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hindistan elçisi adı ile isim yapan kumaş tüccarı Yağlıkçızâde Yusuf Ağa'nın oğludur.[1] 1724'te doğmuştur. Belirli bir eğitimden sonra babasının yanında kumaş tüccarlığına başlamıştır. Trabzonlu Salim Ağa Hindistan'a sefir olarak gönderildiği zaman babası Yusuf Ağa ile birlikte ona refakat etmiştir. Fakat Trabzonlu Salim Ağa yolculuk sırasında öldüğü için babası Yusuf Ağa Hindistan elçiliğini üzerine almıştır. Yusuf Ağa elçi olarak Hindistan'da oğlu Mehmed Emin ile 6 yıl yaşamıştır. Hindistan'dan dönerken baba ve oğul Mekke ve Medine'ye de giderek hac ibadetlerini de yapıp Hacı olarak da anılmaya başlamışlardı.[1]
1790'da Hacı Yusuf Ağa ile oğlu İstanbul'a dönmüş ve oğlunun hazırlamış olduğu raporunu hükûmete sunmuşlardır. Hacı Mehmed Emin Efendi bu raporun beğenilmesi dolayısıyla Sadâret mektubî kalemine alınmıştır. Ocak 1758'de serhalife olup Eylül 1761'de mektupçu ve Ağustos 1764'te reisülküttab olmuştur. Haziran 1765'te vezirlikle tevkii ve Mora valisi, Temmuz 1766'da kaptan-ı derya vekili, Aydın valisi ve tevkii görevi verilmiştir. Padişahın teveccühünü kazanmış olan Yağlıkçızâde Mehmed Emin Paşa Ocak 1768'de Sultan III. Mustafa'nın yedi yaşındaki kızı Şah Sultan'ın namzeti olmuştur. Mart 1768'de ilâveten Halep valisi olarak atanmıştır. 23 Temmuz 1768'de Sadâret kaymakamı olup 20 Ekim 1768'de sadrazam olmuştur.[1]
Aynı yıl Şubat 1769'da Serdar-ı ekremlik verilerek harbe memur olmuştur. Sadâretten birkaç defa istifa ederek alışık olmadığı harp işinden kurtulmak istediyse de isteğine müsaade olunmamıştır. Fakat bir kısım ekonomik ve askeri nedenlerle zahire darlığı çıkıp şikayetler çoğalınca sonunda 12 Ağustos 1769'da azledilip Dimetoka'ya sürülmüştür. Fakat cepheden kaçan kapıkulu ve gönüllü askerlerin soruşturması sırasında zahire kıtlığının başrolü oynadığı anlaşılmış ve bu kıtlığın bütün sorumluluğu Mehmet Emin Paşa'ya yüklenmiştir. Bu nedenle iII. Mustafa'nın çıkarttığı bir fermanla Edirne'ye varınca idam edilmiştir.[1]
Edirne'de Eski Saray arkasında Piyade kışlası yanında boş bir yerde gömülüdür.
Değerlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Güzel hat ile meşhur olup mukaddemât-ı ulûme muttali, fatin, zekî, vakar ve sekinete ifrat ile riayet eden idi. Beytülmal'de tutumlu olduğundan bu cihetten halk hoşnut olmadı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Alper, Ömer Mahir "Mehmed Emin Paşa (Yağlıkçızade)", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.137 ISBN 975-08-0072-9
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Danişmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5
- Alper, Ömer Mahir "Mehmed Emin Paşa (Yağlıkcızade)", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.137 ISBN 975-08-0072-9
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Silahdar Mahir Hamza Paşa |
 Osmanlı Sadrazamı 20 Ekim 1768 - 12 Ağustos 1769 |
Sonra gelen: Moldovancı Ali Paşa |
