Karamanî Mehmed Paşa
| Karamanlı Mehmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 1477 - 4 Mayıs 1481 | |
| Hükümdar | II. Mehmed |
| Yerine geldiği | Hoca Sinan Paşa |
| Yerine gelen | İshak Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Karaman |
| Ölüm | 4 Mayıs 1481 İstanbul |
Karamanlı Mehmet Paşa (d. Karaman - ö. 4 Mayıs 1481, İstanbul), II. Mehmed saltanatında 1477-1481 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Mehmet Paşa Karaman'da doğdu. Okumak için İstanbul'a gidip Veli Mahmud Paşa tarafından inşa edilmiş medresede eğitim gördü. Daha sonra medresede bir müderris olarak çalıştı.
İlmiye sınıfının yüksek kısmında olduğu için Fatih'e danışmanlık yaptı. Çok geçmeden Nişancı görevine atandı. Fatih Sultan Mehmed'in hazırlamış olduğu Kanunname'nin yazarının Nişancı Karamanlı Mehmet olduğu belirtilmektedir.[1] Fatih Sultan Mehmed'in Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'a yazmış olduğu yüksek edebi değeri olan mektupları hazırlamakta da sultana destek sağladığı bildirilmektedir.[2]
1453'te İstanbul'un Fethi'nden sonra hemen idam edilen sadrazam Çandarlı Halil Paşa'dan sonra Fatih Sultan Mehmed'in seçtiği sadrazamların hepsi devşirme asıllı ve saray Enderun okulu eğitimli "kullar" olduğu ve Sultan'ın böylece Sadrazam'ın Türk asıllılardan ayrı bir klik kurmasını önlemek istediği tarihçilerin çok dikkatini çekmiştir. Osmanlı Devleti'nin yükseliş döneminde "kullar" ile "Türk asıllılar" arasında mücadelede "kullar"'ın üstün geldiği bir tarih teorisi olarak çok tartışma doğurmuştur. Bu "tarihsel süreç" içinde 1477'de Karamanlı Türk asıllı Karamanlı Mehmet Paşa'nın sadrazam olarak göreve getirilmesinin bu teori ile uyuşmaz olduğuna işaret edilmektedir.[3]
Karamanlı Mehmet Paşa'nın 3 küsur yıl süren sadareti sırasında Osmanlı Devleti'nin iç idaresinin reformları ile uğraştığı bildirilmektedir.
1481'de Fatih Sultan Mehmet öldüğünde geleneksel olarak Sadrazamın yeni Sultan tahta geçene kadar eski Sultan'ın ölüm haberini gizli tutması gerekmekte idi. Sadrazam olan Karamanlı Mehmet Paşa, Fatih'in varisi olan ve İstanbul'dan uzakta bulunan iki oğluna, Beyazid'a Amasya'ya ve Cem Sultan'a Karaman'a, babalarının öldüğünü bildiren haberciler gönderdi.[4] Cem Sultan'ın bulunduğu Karaman İstanbul'a daha yakındı ve Karaman Sadrazam'ın doğum şehri idi. Karamanlı Mehmet Paşa'nın bu tutumu, Cem Sultan'ın taraftarı olduğu şüphesini doğurmaktaydı. İstanbul'da bulunan yeniçeriler Beyazıt'ın tarafını tutmaktaydı. Daha yeni sultan İstanbul'a ulaşmadan yeniçeriler ayaklandılar ve 4 Mayıs 1481'de Sadrazam Karamanlı Mehmet Paşa'yı öldürdüler.[5]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Danişmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
- Tektaş, Nazım (2002) Sadrazamlar-Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul: Çatı Kitapları.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ayhan Buz (2009), Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Yayınları,, ISBN 978-975-254-278-5 say.25
- ^ "Karamanlı Mehmet Paşa biyografisi". 23 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2012.
- ^ Mevlüt Uluğtekin Yılmaz (1998) Osmanlı'nın Arka Bahçesi, Ankara
- ^ Nicolae Jorga (çev. Nilüfer Epçeli) (2009) Geschiste des osmanischen, Cilt 2 . İstanbul: Yeditepe Yayınları, ISBN 975 6480 17 3, say. 204
- ^ Lord Kinross (çev. Meral Gaspiralı) (2008), The Ottoman Centuries İstanbul: Altın Kitaplar, ISBN 978 975 21 0955 1, say. 160
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Hoca Sinan Paşa |
 Osmanlı Sadrazamı 1477 - 4 Mayıs 1481 |
Sonra gelen: İshak Paşa |
