İbrahim Hakkı Paşa
| İbrahim Hakkı Paşa | |
|---|---|
| |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 12 Ocak 1910 - 30 Eylül 1911 | |
| Hükümdar | V. Mehmed |
| Yerine geldiği | Hüseyin Hilmi Paşa |
| Yerine gelen | Mehmed Said Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1863 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Temmuz 1918 (54-55 yaşlarında) Berlin, Alman İmparatorluğu |
| Defin yeri | Yahya Efendi Tekkesi Haziresi, İstanbul |
| Bitirdiği okul | Mülkiye Mektebi |
İbrahim Hakkı Paşa (1863, İstanbul – 29 Temmuz 1918, Berlin), V. Mehmed saltanatında 12 Ocak 1910 - 30 Eylül 1911 tarihleri arasında bir yıl sekiz ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
Meşrutiyet yıllarında Maarif ve Dahiliye Nazırlıkları yapan İbrahim Hakkı Paşa, 1910 yılında sadrazamlığın yanı sıra Hariciye ve Nafia Nezaretlerini de yönetmiş; Trablusgarp Savaşı sırasında istifa etmiştir. Devlet adamlığını sürdürürken çeşitli konularda ders kitapları da kaleme almıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]
1863 yılında İstanbul'da doğdu. Babası İstanbul Şehremaneti Meclis Reisi (Belediye Meclisi Başkanı) Sakızlı Mehmed Remzi Efendi'ydi.[1]
1882'de Mülkiye Mektebi'ni bitirdi. 1884'te Mâbeyn-i Hümâyun tercümanı oldu. II. Abdülhamid'e polisiye romanlar çevirdi.[2] Bir yandan da Hukuk ve Ticaret Mekteplerinde dersler verdi. 1894'te Babıâli Hukuk Müşavirliğine getirildi. 30 kadar diplomatik komisyonda başkan ve üye olarak bulundu. İkinci Meşrutiyet'in ilânından önce Girit ve Amerika Birleşik Devletleri'ne gönderildi.[2]
1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanından bir gün önce kurulan 7. Sait Paşa kabinesinde Maarif Nazırı, iki gün sonra kurulan Kıbrıslı Mehmed Kâmil Paşa kabinesinde Maarif ve Dahiliye Nazırlıklarını üstlendi. Bu görevde kalmak istemediğinden[2] Aralık 1908'de bakanlıktan ayrıldı. Osmanlı Devleti'nin Roma büyükelçiliği görevini üstlendi. 1909 sonuna kadar bu görevi sürdürdü.
Hüseyin Hilmi Paşa’nın sadrazamlıktan istifası üzerine 1910 yılında da sadrazam oldu. Aynı zamanda Hariciye ve Nafia Nazırlığını da birlikte yürüttü. 1911’de İtalyanların Trablusgarp’a saldırması üzerine bakanlıktan istifa etti.
1913 yılında İngiltere’ye giden İbrahim Hakkı Paşa, pek çok görüşme yapıp anlaşmalar imzaladı. I. Dünya Savaşı başlayınca İstanbul’a döndü.[1]
1915'te Berlin Büyükelçiliği'ne atandı. Ek olarak 1917’de Meclis-i Âyan üyeliğine atandı. Brest Litovsk Barış Antlaşması'nın görüşmeleri sırasında Osmanlı heyetinde görev yaptı. Berlin'e döndükten kısa bir süre sonra 29 Temmuz 1918 günü yaşamını yitirdi. Cenazesi İstanbul'a getirilerek Yahya Efendi Tekkesi'ne defnedildi.
Devlet adamlığının yanı sıra bilim alanında çalışmaları da olan İbrahim Hakkı Paşa, ders kitabı tarzında eserler yazmıştır.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Medhal-i Hukuk-u Düvel, 1885
- Tarih-i Hukuk-u Beyneddüvel, 1885
- Küçük Osmanlı Tarihi, 1890
- Tarih-i Umûmi, 3 cilt, 1887-1888
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Hasan Yüksek, 19. Yüzyıl Osmanlı Tarihçiliği, Temmuz 2006". 6 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2011.
- ^ a b c "Mustafa Ergün, II. Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri (1908-1914), Ankara, 1996" (PDF). 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2011.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5
- Danișmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press, ISBN 9784281181.
- İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basimevi, (Dergah Yayinevi 2002) (Google books [1]12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Hüseyin Hilmi Paşa |
 Osmanlı Sadrazamı 12 Ocak 1910 - 30 Eylül 1911 |
Sonra gelen: Mehmed Said Paşa |
| Önce gelen: Mehmed Rifat Paşa |
Osmanlı Hariciye Nazırı 1911 |
Sonra gelen: Mustafa Asım Bey |
| Önce gelen: Reşid Akif Paşa |
Osmanlı Dahiliye Nazırı 1908 |
Sonra gelen: Hüseyin Hilmi Paşa |
|
|
- Osmanlı sadrazamları
- Osmanlı İmparatorluğu Roma Büyükelçileri
- Osmanlı İmparatorluğu Berlin Büyükelçileri
- Hariciye nâzırları
- Dahiliye nâzırları
- Maârif-i Umûmiye nâzırları
- 1863 doğumlular
- 1918'de ölenler
- Osmanlı paşaları
- 20. yüzyılda Osmanlılar
- İstanbul ili doğumlu devlet görevlileri
- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyeleri
- Yahya Efendi Tekkesi Haziresi'ne defnedilenler
- Osmanlı elçileri
- Trablusgarp Savaşı'nda Osmanlılar
- V. Mehmed tarafından seçilen Meclis-i Âyan üyeleri