Meiros
  Meiros Türkiye haritasındaki konumu. | |
| Konum | Demirözü, Merkez, Kütahya, Türkiye |
|---|---|
| Bölge | Frigya |
| Koordinatlar | 39°12′19″N 30°22′34″E / 39.2051885°K 30.376179°D |
| Tür | Yerleşim yeri |
| Sit ayrıntıları | |
Meiros, Roma ve Bizans dönemlerinde yerleşime sahip olan antik Frigya bölgesinde bir kasabadır.[1]
Sit alanı günümüzde Kütahya ilinin Merkez ilçesine bağlı Demirözü köyü yakınlarında bulunmaktadır.[1][2]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Meiros, önemli bir yol kavşağında yer alıyordu ve Geç Antik Çağ'da önem kazanmıştı. Toprakları yaygın olarak varsayıldığından daha büyüktü ve Frigya Yaylaları'nın çoğunu kapsıyordu.[3]
Meiros, MS. 3. yüzyılın ortalarında Cornelia Salonina Augusta onuruna dikilen bir kaidede bir katoikia olarak adlandırılır, ancak daha sonra bir eyalet valisi olan Fl. Optimus için πόλις Μειρηνῶν (Meiros polis) tarafından dikilen bir heykel kaidesi, kentin daha sonra bir polis statüsü kazandığını göstermektedir.[3]
Bu yazıtları keşfeden İngiliz eski tarihçi ve epigrafik John George Clark Anderson, antik yerleşimi Geriz Malatyası'nda (Malatça olarak da anılır, şimdiki adıyla Demirözü[4]) bulunan, büyük ölçüde aşınmış ve karakterini kaybetmiş bir harabe alanı ile özdeşleştirdi.[5] Binaların taşları, 1890 civarında Kütahya'ya götürülmüştü. Alanın tahrip edilmesi, Kütahya ve Afyon arasındaki demiryolunun inşasıyla daha da artmıştı.[a]
Şehir, Çandırar Deresi'nin vadisinde bulunuyordu. Sadece demiryolu hattı üzerinde yer almakla kalmıyor, aynı zamanda güneybatıdan kuzeydoğuya Soa ve Nacolea arasında, kuzeydoğudan güneybatıya ise Cotiaeum ve Philomelium arasında uzanan Roma yollarının kesişim noktasında duruyordu ve bu coğrafi avantajdan faydalanıyordu.[b] Meiros, Geç Antik Çağ'da üçüncü ve dördüncü yüzyıllar arasında statü ve önem kazanan, Orta Anadolu'daki birçok yerleşimden biriydi. Yukarı Tembris Vadisi'ndeki Soa (Altıntaş),[c][6][7] Hoyran Gölü'nün batısındaki güney Frigya'daki Tymandos[8] ve ünlü dilekçesine kadar Nacolea'ya bağlı olan doğu Frigya'daki Orcistus ile karşılaştırılabilir.[9] Bu gelişmeler, Geç Antik Çağ'da Frigya'daki yerleşim düzenindeki önemli değişikliklerle ilişkilendirilebilir. Daha önce egemen olan Aezani gibi şehirler önemini yitirirken, kırsal nüfusun artmasıyla daha önce seyrek yerleşim olan kırsal bölgelerde yeni köyler ortaya çıktı.[10] Sivil siyasi hiyerarşi, değişen bu demografik koşullardan etkilendi. Meiros'un kendisi daha sonra Hierokles'in Synekdemos'unda yer alır, dokuzuncu yüzyılda Anatolikon ve Opsikion temalarının sınırında duruyordu ve on ikinci yüzyıla kadar bir piskoposluk olarak varlığını sürdürdü.[11]
Geç Antik Çağ'da Meiros, bu dönemden çok önce sivil statüsünü kaybetmiş olan eski Frigya merkezi Metropolis'i açıkça gölgede bırakmıştır.[d] Calder tarafından yayımlanan metin, Eizikos köyünün Meiros şehrinin topraklarında yer aldığını açıkça belirtmektedir ve rahip Domnus'un gömüldüğü yerin Eizikos olduğu şeklindeki bariz yorumu sorgulamak için bir neden yoktur. Bu konum, kuş uçuşu Meiros'un elli kilometre doğusundaydı. Karşılaştırma için, Orcistus yerleşiminin Nacolea'dan benzer bir mesafede olduğunu not edebiliriz. Altıncı yüzyılda Meiros'un geniş toprakları, doğuya doğru Kümbet vadisi ve Malos çevresindeki imparatorluk mülklerinin ötesine uzanıyor,[12] ve Frigya Yaylaları'nın çoğunu kapsıyordu. Doğuda Amorium, güneyde Docimium ve kuzeyde Nacolea ile sınırları paylaşıyordu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Anderson (1897, 423) şöyle belirtir: 'Oval biçimli bir tepenin, şüphesiz eski bir şehrin akropolünün eteğinden yayılan kalıntılar, çoğunlukla özelliklerini yitirmiş durumdadır. Ancak bize, eskiden burada birçok mermer bulunduğu ve bunların çoğunun yöre halkı tarafından Kütahya'ya taşındığı anlatıldı; hatta altı veya yedi yıl önce o şehirden gelen cami inşaatçılarının yirmi beş tanesini götürdüğü söyleniyor. Bu arada, dar ovadan geçen Alman demiryolu, 'yazılı ve yazısız' çok sayıda eseri yok etmiştir.' Malatça'dan elde edilen yazıtlar, Haspels (1971, 330, no. 86-90) tarafından toplanıp yayımlanmıştır.
- ^ Meiros, TIB 7, 140'da Belke ve Mersisch'in rekonstrüksiyonunda D5 ve A2 rotalarının kesişiminde yer alır, ancak yol tanımlarında adı geçmez. Öte yandan, French 2016'nın önerisine göre D24 ve D9 rotalarının kesişimindedir. French, Meiros'un konumunu 133. sayfada işaretlemiştir, ancak ismini belirtmez. Onun detaylı haritaları, antik kentleri ve yol hatlarını Türk 1:500.000 harita üzerine yerleştirerek göstermektedir (Eskişehir paftası için s. 15, 61 ve 141'e bakınız).
- ^ Soa için IGR IV 605 ve MAMA X xx n. 15'e bakınız. M.S. 244-7 tarihli Aragua dilekçesi, Soenoi halkının daha önce Appia'ya bağlı olduğunu göstermektedir (MAMA X 114, satır 8).
- ^ TIB 7, 340-1'e bakınız, Metropolis'in Kümbet'in güneydoğusundaki Oineş'teki kalıntılarla özdeşleştirilmesi öneriliyor, ancak Hierokles'in Synekdemos 677.12'de hala kaydedilen eski şehir adı, Yazılıkaya'daki kült merkeziyle daha çok uyuşuyor gibi görünüyor. Kümbet için ise, M.S. 475 civarında praefectus praetorio Orientis Epinikos ve eşi için isimsiz bir polis tarafından dikilen ve Mommsen (1897) tarafından yayımlanan yazıtlara bakınız; Haspels (1971, 307, no. 28-9) (ILS 8845 a ve b; ICG 1652 ve 1653). Bu polis muhtemelen Meiros'tur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Richard Talbert, (Ed.) (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. s. 62 ve dizin notları eşlik ediyor. ISBN 978-0-691-03169-9.
- ^ Lund Üniversitesi. Digital Atlas of the Roman Empire.
- ^ a b Mitchell, Stephen (15 Mayıs 2021). "A Note on Meiros in Phrygia". Gephyra (İngilizce). 21: 237-241. doi:10.37095/gephyra.890027. ISSN 1309-3924. PDF
- ^ "Geriz Malatyası". Nişanyan Yeradları. www.nisanyanyeradlari.com. Erişim tarihi: 8 Eylül 2025.
- ^ Anderson, J. G. C. (1897). A summer in Phrygia I, JHS 17 (PDF) (İngilizce). ss. 396- 424.
- ^ MAMA (Monumenta Asiae Minoris Antiqua) - I. Ed. W. M. Calder (Manchester 1928). - VII. Ed. W. M. Calder (Manchester 1955). - X. Ed. B. M. Levick, S. Mitchell, J. Potter and M. Waelkens (London 1993).
- ^ TIB 7 K. Belke – N. Mersich, Tabula Imperii Byzantini 7. Phrygien und Pisidien (Vienna 1990).
- ^ H. Bru – G. Labarre – M. Özsait, La constitution civique de Tymandos, Anatolia Antiqua 17, 2009, 187-207.
- ^ CIL III, 352; MAMA VII, 305 (ICG 1292)
- ^ P. Niewöhner, Aizanoi, Dokimion und Anatolien. Stadt und Land, Siedlung und Steinmetzwesen vom späteren 4. bis ins 6. Jht. n. Chr., Wiesbaden 2007.
- ^ TIB 7, 337-8.
- ^ TIB 7, 334-5.
Kısaltmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu liste, antik yazıtlar ve klasik çalışmalar alanında kullanılan standart kısaltmaları içermektedir. Genellikle bilimsel makalelerde ve kitaplarda referans olarak gösterilirler.
- Bull. Ép.: Bulletin épigraphique
- Revue des études grecques dergisinin yıllık eki olarak yayımlanan, Grek (Yunan) epigrafisi (yazıt bilimi) alanındaki yeni keşifleri ve çalışmaları özetleyen bir bültendir.
- CIL: Corpus inscriptionum Latinarum
- Latin dilindeki tüm bilinen yazıtları toplamayı amaçlayan, kapsamlı ve çok ciltli bir akademik eserdir.
- ICG: Inscriptiones Christianae Graecae
- Hristiyanlık dönemine ait Yunanca yazıtların bir koleksiyonudur. Belirtilen web adresi üzerinden çevrimiçi olarak erişilebilir.
- IGR: Inscriptiones Graecae ad Res Romanas Pertinentes
- Roma dönemine ait Yunanca yazıtların bir koleksiyonudur. Bu eser, özellikle Roma İmparatorluğu'nun eyaletlerindeki Yunanca yazıtları derler.
- ILS: Inscriptiones Latinae Selectae
- Hermann Dessau tarafından derlenen, seçilmiş Latin yazıtlarından oluşan bir koleksiyondur.
- JHS: Journal of Hellenic Studies
- Yunan tarihi, arkeolojisi, edebiyatı ve kültürü üzerine makaleler yayımlayan saygın bir akademik dergidir.
 | Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |