Tellürik asit
| |
| |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Heksahidroksidotellür | |
Diğer adlar Ortotellürik asit, Tellür(IV) hidroksit | |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
| ChEBI | |
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.029.334 |
PubChem CID
|
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | H6O6Te |
| Molekül kütlesi | 229.64 g/mol |
| Görünüm | Beyaz monoklinik kristaller |
| Yoğunluk | 3.07 g/cm3 |
| Erime noktası | 136 °C (277 °F; 409 K) |
| Asitlik (pKa) | 18 °C'de 7.68, 11.0[1] |
| Tehlikeler | |
| İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |
| Ana tehlikeler | Aşındırıcı |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Tellürik asit, Te(OH)6 formülüne sahip kimyasal bir bileşiktir. Sulu çözelti içinde devam eden oktahedral Te(OH)6 moleküllerinden oluşan beyaz bir katıdır.[2] Rombohedral ve monoklinik olmak üzere iki formu vardır ve her ikisi de oktahedral Te(OH)6 molekülleri içerir.[3] Tellürik asit, güçlü bazlara sahip tellürat tuzları ve zayıf bazlara sahip hidrojen tellürat tuzları veya sudaki tellüratların hidrolizi üzerine dibazik olan zayıf bir asittir.[3][4]
Hazırlık
[değiştir | kaynağı değiştir]Tellürik asit, tellür veya tellür dioksitin hidrojen peroksit, krom trioksit veya sodyum peroksit gibi güçlü bir oksitleyici ajan ile oksidasyonu ile oluşur.[3]
- TeO2 + H2O2 + 2H2O → Te(OH)6
Tellürik asit çözeltilerinin 10 °C'nin altında kristalizasyonu Te(OH)6.4H2O verir.[2] Aşağıdaki reaksiyon için elektrot potansiyeli ile gösterildiği gibi, oksidasyonlarında kinetik olarak yavaş olmasına rağmen oksitleyicidir.[3]
- H6TeO6 + 2H+ + 2e− ⇌ TeO2 + 4H2O E
o= +1.02 V
Klor, kıyaslandığında, oksitleme koşullarında +1.36V ve selenöz asit +0.74V'dir.
Özellikler ve reaksiyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Susuz asit, 100 °C'de havada kararlıdır, ancak bunun üzerinde, polimetatellürik asit, beyaz bir higroskopik toz (yaklaşık kompozisyon (H2TeO4)10) ve allotellurik asit, bilinmeyen bir yapıya sahip bir asit şurubu (yaklaşık kompozisyon (H2TeO4)3(H2O)4)) meydana gelir.[2][5]
Asidin tipik tuzları [Te(O)(OH)5]− ve [Te(O)2(OH)4]2− anyonlarını içerir. Tellurat iyonu TeO42y'nin varlığı, Rb6[TeO5][TeO4]'un katı hal yapısında teyit edilmiştir.[6] 300 °C'nin üzerinde güçlü ısıtma, tellür trioksit α-TeO3'ün α- kristalin modifikasyonunu üretir.[4] Diazometan ile reaksiyon, hekzametil ester, Te(OMe)6'yı verir.[2]
Tellürik asit ve tuzları çoğunlukla hekzakoordinat tellür içerir.[3] Bu, magnezyum molibdat ile izostrüktürel olan ve TeO6 oktahedra içeren magnezyum tellurat gibi tuzlar için bile geçerlidir.[3]
Tellürik asidin diğer formları
[değiştir | kaynağı değiştir]Sülfürik asidin tellür analogu olan metatellürik asit (H2TeO4) bilinmemektedir. Yaklaşık bileşim (H2TeO4)3(H2O)4'e ait allotellürik asit iyi karakterize edilmemiştir ve Te(OH)6 ve (H2TeO4)n'nin bir karışımı olabilir.[2]
Diğer tellür asitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]+4 oksidasyon durumunda tellür içeren tellüröz asit (H2TeO3) bilinmektedir, ancak iyi karakterize edilmemiştir. Hidrojen tellürit, suya ilave edildikten sonra hidrotellürik asit oluşturan kararsız bir gazdır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Lide, David R. (1998), Handbook of Chemistry and Physics (87 ed.), Boca Raton, Florida: CRC Press, ISBN 0-8493-0594-2
- ^ a b c d e Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. ISBN 978-0-08-037941-8.
- ^ a b c d e f Cotton, F. Albert; Wilkinson, Geoffrey; Murillo, Carlos A.; Bochmann, Manfred (1999), Advanced Inorganic Chemistry (6th ed.), New York: Wiley-Interscience, ISBN 0-471-19957-5
- ^ a b Holleman, A. F.; Wiberg, E. "Inorganic Chemistry" Academic Press: San Diego, 2001. ISBN 0-12-352651-5.
- ^ Loub, J.; Haase, W.; Mergehenn, R. (1979). "Structure of an adduct of orthotelluric acid and urea". Acta Crystallographica Section B Structural Crystallography and Crystal Chemistry. 35 (12): 3039–3041. doi:10.1107/S0567740879011286.
- ^ Catherine E. Housecroft; Alan G. Sharpe (2008). "Chapter 16: The group 16 elements". Inorganic Chemistry, 3rd Edition. Pearson. p. 526. ISBN 978-0-13-175553-6.