İyodik asit
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
İyodik asit | |||
Diğer adlar İyodik (V) asit | |||
| Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol)
|
|||
| ChEBI | |||
| ChemSpider | |||
| ECHA InfoCard | 100.029.056 | ||
PubChem CID
|
|||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Molekül formülü | HIO3 | ||
| Molekül kütlesi | 175.91 g/mol | ||
| Görünüm | Beyaz katı | ||
| Yoğunluk | 4.62 g/cm3, katı | ||
| Erime noktası | 110 | ||
| Çözünürlük (su içinde) | 269 g/100 mL (20 °C) | ||
| Asitlik (pKa) | 0.75 | ||
| Tehlikeler | |||
| İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |||
| Ana tehlikeler | asit, oksitleyici, aşındırıcı | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
| Parlama noktası | Alev almaz | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Diğer katyonlar
|
Lityum iyodat Potasyum iyodat | ||
Benzeyen
|
Klorik asit Bromik asit | ||
Benzeyen bileşikler
|
Hidroiyodik asit İyot pentoksit Periyodik asit | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
İyodik asit, HIO3, beyaz veya kirli beyaz bir katı madde olarak elde edilebilir. Suda çok iyi çözünür, ancak klorik asit veya bromik asidin aksine saf halde bulunur. İyodik asit +5 oksidasyon durumunda iyot içerir ve halojenlerin saf halde en stabil okso-asitlerinden biridir. İyot asidi dikkatle ısıtıldığında pentoksit iyice dehidre olur. Daha sonraki ısıtmada, iyot pentoksit ayrıca iyot, oksijen ve düşük iyot oksitleri karışımı vererek ayrışır.
Hazırlanması
[değiştir | kaynağı değiştir]İyodik asit, iyotun I2, nitrik asit HNO3, klor Cl2, klorik asit HClO3 veya hidrojen peroksit H2O2,[1] güçlü oksitleyiciler ile oksitlenmesiyle üretilebilir. Örneğin:
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İyodik asit 0.75 pKa değeri ile görece güçlü bir asittir. Asidik çözelti içinde kuvvetli, bazik çözeltide az olarak oksitleyicidir. İyodik asit oksitleyici olarak hareket ettiğinde, reaksiyonun ürünü ya iyot ya da iyodür iyonudur. Bazı özel koşullar altında (çok düşük pH veya yüksek klorür iyonları konsantrasyonu- konsantre hidroklorik asit gibi), iyodik asit çözeltide altın sarısı bir bileşik olan iyot triklorüre indirgenir ve daha fazla indirgenme olmaz. Klorür iyonlarının olmaması durumunda, indirgeyici fazla miktarda bulunduğunda, tüm iyodat iyonları iyodüre dönüşür. Aşırı miktarda iyodat olduğunda, iyodatın bir kısmı iyoda dönüştürülür. Alkil halojenürlerin oluşturulması için iyonizasyonun hazırlanmasında kullanılabilir.
Kullanımları
[değiştir | kaynağı değiştir]İyodik asit, analitik kimyada güçlü bir asit olarak kullanılır. PH belirteci olarak metil kırmızısı veya metil turuncusu kullanılarak, hem zayıf hem de güçlü bazların çözeltilerini standartlaştırmak için kullanılabilir.
Tuz endüstrisinde kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]İyodik asit, tuzun iyot içeriğini artırmak için sodyum veya potasyum iyodat sentezlemek için kullanılabilir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Holleman, Arnold F.; Wiberg, Nils (2007). Lehrbuch der Anorganischen Chemie (in German) (102nd ed.). Berlin. ISBN 978-3-11-017770-1.