Turan Güneş
| Turan Güneş | |
|---|---|
| |
| 20. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı | |
| Görev süresi 21 Haziran 1977 - 21 Temmuz 1977 | |
| Cumhurbaşkanı | Fahri Korutürk |
| Başbakan | Bülent Ecevit |
| Yerine geldiği | Necmettin Erbakan Turhan Feyzioğlu Alparslan Türkeş |
| Yerine gelen | Necmettin Erbakan Alparslan Türkeş |
| Türkiye Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 26 Ocak 1974 - 17 Kasım 1974 | |
| Cumhurbaşkanı | Fahri Korutürk |
| Başbakan | Bülent Ecevit |
| Yerine geldiği | Haluk Bayülken |
| Yerine gelen | Melih Esenbel |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 10., 15. ve 16. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 24 Ekim 1973 - 12 Eylül 1980 | |
| Seçim bölgesi | 1973 - Kocaeli 1977 - Kocaeli |
| Görev süresi 14 Mayıs 1954 - 11 Eylül 1957 | |
| Seçim bölgesi | 1954 - Kocaeli |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 25 Haziran 1921[1] Kandıra, Kocaeli, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 9 Nisan 1982 (60 yaşında) Çanakkale, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Partisi | Demokrat Parti (1947-1955) Hürriyet Partisi (1955-1958) Cumhuriyet Halk Partisi (1958-1980) |
| Evlilik(ler) | Nermin Solmaz Güneş [1]
(e. 1953; ö. 1980) |
| Çocuk(lar) | Ayşe Güneş Ayata[2] (1954)[1] Hurşit Güneş (1957)[1] |
| Ebeveyn(ler) | Hurşit Güneş[1][3] Tasvire Güneş[1][3] |
| Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
| Mesleği | Bürokrat, siyasetçi, bilim insanı |
Turan Güneş[3] (25 Haziran 1921,[1] Kandıra, Kocaeli - 9 Nisan 1982, Çanakkale), Türk siyasetçi ve bilim insanıydı.
Kıbrıs Harekâtı sırasında dışişleri bakanı olarak görev yapmaktaydı.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ortaöğrenimini Galatasaray Lisesi'nde tamamladı. 1945'te İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni (İÜHF) bitirdi. Doktora çalışmasını Fransa'da Paris Hukuk Fakültesinde yaptı. 1951'de İÜHF Anayasa Kürsüsünde asistan, 1954'te doçent oldu. 1947'de DP Kandıra örgütünün kurucuları arasında yer alarak siyasete atıldı, 1954'te DP'den Kocaeli milletvekili seçildi. Bir süre sonra parti yönetimini eleştirmeye başladı. Basına ispat hakkı tanınmasını isteyen arkadaşlarıyla birlikte 1955'te DP'den çıkarıldı. HP'nin kurucuları arasında yer aldı, partinin genel sekreterliğini üstlendi. 1958'de HP'nin feshine karar verilince birçok HP'liyle birlikte CHP'ye katıldı ve partinin merkez yönetiminde yer aldı.
Güneş 27 Mayıs darbesi sonra Kurucu Meclis Cumhuriyet Halk Partisi Temsilcisi (6 Ocak 1961 - 25 Ekim 1961) olarak seçildi. 1961 seçimlerinde TBMM'ye giremeyince öğretim üyeliğine geri döndü, 1965'te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde idare hukuku profesörü oldu.1965'ten sonra CHP'nin içinde gelişen ortanın solu hareketinin önderleri arasında yer aldı. 1973 seçimlerinde Kocaeli milletvekili olarak yeniden TBMM'ye girdi. 1974 yılında kurulan CHP-MSP koalisyonunda Dışişleri Bakanlığı yaptı. 20 Temmuz 1974'teki Kıbrıs Harekâtı ardından yapılan Cenevre görüşmelerinde Türkiye'yi temsil etti. Haziran 1977 seçimlerinde de Kocaeli milletvekili seçilen Güneş, güvenoyu alamayan CHP azınlık hükûmetinde devlet bakanı ve başbakan yardımcısıydı.
Turan Güneş ayrıca değişik dönemlerde Avrupa Konseyi Danışma Meclisi üyeliği ve Avrupa Konseyi Siyasi İşler Komisyonu başkanlığı yaptı.
24. dönem CHP Kocaeli milletvekili olan, ekonomist Hurşit Güneş'in babasıdır.
Ölümünden sonra, 1983'te Araba Devrilmeden Önce adlı kitabı, 1989'da Ferenc Fejtő'den çevirdiği Herşeye Rağmen Sosyal Demokrasi ve 2009'da Hurşit Güneş tarafından derlenen Türk Demokrasisinin Analizi yayımlanmıştır.
Ankara'da TRT Ankara yönetim binasının bulunduğu bir bulvar ile Bülent Ecevit ve ailesinin Or-An'da yaşadığı ev onun adını taşımaktadır.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]
Turan Güneş 9 Nisan 1982'de İstanbul'dan İzmir'e giderken, Çanakkale yakınlarında gemide geçirdiği kalp krizi sonucu öldü. Cenazesi İstanbul'a getirilerek Levent Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki aile kabristanlığında toprağa verildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g "TÜRK PARLAMENTO TARİHİ TBMM - X . DÖNEM 1954 - 1957 II. CİLT" (PDF). 21 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Tatile çıkması istenen Ayşe kim?". Vatan. 31 Ekim 2007. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2017.
- ^ a b c "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Haluk Bayülken |
Türkiye Dışişleri Bakanı 26 Ocak 1974 - 17 Kasım 1974 |
Sonra gelen: Melih Esenbel |
| Önce gelen: Necmettin Erbakan Turhan Feyzioğlu Alparslan Türkeş |
Türkiye Başbakan Yardımcısı 21 Haziran 1977 - 11 Temmuz 1977 |
Sonra gelen: Necmettin Erbakan Alparslan Türkeş |
- 37. Hükûmet - 1. Ecevit, CHP-MSP Hükûmeti
- 40. Hükûmet - 2. Ecevit Hükûmeti
- 1921 doğumlular
- 1982'de ölenler
- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğrenim görenler
- Galatasaray Lisesinde öğrenim görenler
- Kandıra doğumlular
- Kocaeli ili doğumlu siyasetçiler
- TBMM 10. dönem Kocaeli milletvekilleri
- TBMM 15. dönem Kocaeli milletvekilleri
- TBMM 16. dönem Kocaeli milletvekilleri
- TBMM 1961 Kurucu Meclis CHP temsilcisi
- TBMM 1961 Kurucu Meclis Anayasa Komisyonu üyeleri
- Çanakkale ilinde ölenler
- Türkiye'de kalp krizinden ölenler
- Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilenler
- Türkiye İş Bankası Yönetim Kurulu üyeleri
- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyeleri
- Türk hukuk akademisyenleri
- Türk Hukuk Kurumu
- Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeleri
- TBMM Dışişleri Komisyonu
- TBMM Anayasa Komisyonu
- Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Türk Grubu
- Demokrat Parti (1946) mensubu siyasetçiler
- 20. yüzyıl Türk siyasetçileri
- Türkiye dışişleri bakanları
- Türkiye başbakan yardımcıları
- Türk sosyal demokratlar
- Cumhuriyet Halk Partisi mensubu siyasetçiler
- Hürriyet Partisi mensubu siyasetçiler
- Paris Üniversitesinde öğrenim görenler