Hakan Fidan
| Dr.[1] Hakan Fidan | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Fidan, Mart 2024 | |
| Türkiye Dışişleri Bakanı | |
| Görevde | |
| Makama geliş 4 Haziran 2023 (2 yıl, 208 gün) | |
| Cumhurbaşkanı | Recep Tayyip Erdoğan |
| Yerine geldiği | Mevlüt Çavuşoğlu |
| Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanı | |
| Görev süresi 10 Mart 2015 - 4 Haziran 2023 (8 yıl, 86 gün) | |
| Cumhurbaşkanı | Recep Tayyip Erdoğan |
| Başbakan | Ahmet Davutoğlu Binali Yıldırım |
| Yerine geldiği | İsmail Hakkı Musa vekil |
| Yerine gelen | İbrahim Kalın |
| Görev süresi 27 Mayıs 2010 - 10 Şubat 2015 (4 yıl, 259 gün) | |
| Cumhurbaşkanı | Abdullah Gül Recep Tayyip Erdoğan |
| Başbakan | Recep Tayyip Erdoğan Ahmet Davutoğlu |
| Yerine geldiği | Emre Taner |
| Yerine gelen | İsmail Hakkı Musa vekil |
| Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanı | |
| Görev süresi 2003 - 14 Kasım 2007 | |
| Cumhurbaşkanı | Ahmet Necdet Sezer Abdullah Gül |
| Başbakan | Recep Tayyip Erdoğan |
| Yerine gelen | Musa Kulaklıkaya |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 17 Temmuz 1968 Altındağ, Ankara, Türkiye |
| Milliyeti | Türk |
| Evlilik(ler) | Nuran Fidan |
| Çocuk(lar) | 3 |
| Bitirdiği okul | |
| Mesleği | Asker, akademisyen, bürokrat, diplomat, güvenlik uzmanı |
| Ödülleri | 
|
| İmzası | 
|
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Türkiye
|
| Branşı |  Türk Kara Kuvvetleri
|
| Hizmet yılları | 1986–2001 |
| Rütbesi |  Astsubay başçavuş
|
Hakan Fidan (d. 17 Temmuz 1968; Ankara), Türk asker, akademisyen, bürokrat, diplomat ve 2023'ten beri mevcut Türkiye dışişleri bakanıdır. Göreve gelmeden önce, 2010 ile 2023 yılları arasında Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) başkanlığı görevinde bulunan Fidan, İsmet İnönü'nün ardından 101 yıl sonra Dışişleri Bakanlığı koltuğuna geçen ikinci asker kökenli kişi oldu.
Daha önce dış politika ve güvenlik alanlarında çeşitli kritik görevlerde bulunan Fidan; Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) başkanlığı, Başbakanlık'ta dış politika ve güvenlik konularından sorumlu müsteşar yardımcılığı, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Yönetim Kurulu üyeliği, başbakan özel temsilciliği, MİT müsteşar yardımcılığı ve cumhurbaşkanı özel temsilciliği gibi görevlerde bulundu.
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hakan Fidan, Van ilinden Kürt bir baba ve Denizlili Türk bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi.[2] Babası, Hesenan aşiretine mensuptur.[3] 2023 yılında aşiretin bir temsilcisi, Fidan'ın Kürtçe konuştuğunu öne sürmüştür.[4]
17 Temmuz 1968 tarihinde Ankara'nın Altındağ ilçesine bağlı Hamamönü semtinde doğdu.[5] 1986–2001 yılları arasında Türk Silahlı Kuvvetleri'nde astsubay olarak görev yaptı. Bu dönemde Muhabere Okulu ve Lisan Okulu'nda eğitim aldı.[6] Askerlik görevinden kendi isteğiyle ayrıldıktan sonra ABD'de Maryland Üniversitesi'ne bağlı University of Maryland University College'da yönetim ve siyaset bilimi alanlarında lisans dereceleri aldı.
Bilkent Üniversitesi'nde Dış Politikada İstihbaratın Yeri başlıklı teziyle yüksek lisans, Bilgi Çağında Diplomasi: Antlaşmaların Doğrulanmasında Enformasyon Teknolojilerinin Kullanımı başlıklı çalışmasıyla da 2006 yılında doktora tamamlayarak "doktor" unvanı aldı.[1][7] Akademik danışmanı, Fidan’ı dünyayı yakından takip eden, analitik ve açık fikirli bir entelektüel olarak tanımlamıştır.[8]
Daha sonra Viyana'da Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, Cenevre'de Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Enstitüsü ve Londra'da Verification Technologies Research Center gibi kurumlarda akademik araştırmalar yürüttü. Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak ders verdi.[9]
Askeri kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hakan Fidan, 1986 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri’ne astsubay rütbesiyle katıldı. Uzmanlık alanı muhabere ve istihbarat olan Fidan, Muhabere İstihbarat Astsubayı olarak TSK bünyesinde çeşitli görevler yaptı. Askerlik kariyerinin önemli bir kısmında uluslararası görevlerde bulundu. NATO bünyesindeki Süratli Reaksiyon Kolordusu'nda görev yapmak üzere bir süre Almanya’ya gönderilen Fidan, burada üç yıl boyunca uluslararası tecrübe kazandı. Bu NATO görevi esnasında üniversite eğitimini de tamamlayarak akademik ilerlemesini sürdürdü.[10]
TSK’daki hizmet süresi boyunca disiplinli ve başarılı bir profil çizen Fidan, 15 yıllık mecburi hizmetini doldurduktan sonra 2001 yılında kendi isteğiyle TSK’dan emekliye ayrıldı. Askeri kariyeri süresince gösterdiği liyakat, 2000 yılında onu OYAK Genel Kurulu üyeliğine seçilerek temsil görevine taşımıştır.[8]
Mesleki kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Akademik ve bürokratik geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Fidan, askerlikten ayrıldıktan sonra sivil hayata geçiş yaparak hem akademik hem de bürokratik alanda hızlı bir yükseliş sergiledi. 2001-2003 yıllarında Avustralya Büyükelçiliği'nde Kıdemli Siyasi ve Ekonomik Danışman olarak çalıştı.[9] Bu dönemde akademik çalışmalarına da yoğunlaşan Fidan, Hacettepe Üniversitesi ve kendi mezun olduğu Bilkent Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler alanında bir süre dersler verdi.[11] Viyana’daki Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ve Cenevre’deki BM Silahsızlanma Araştırma Enstitüsü (UNIDIR) gibi kuruluşlarla ve Londra merkezli VERTIC düşünce kuruluşuyla işbirliği yaparak nükleer doğrulama ve silahsızlanma konularında çalışmalar yaptı.[8]
2003 yılında Hakan Fidan, Başbakanlık’a bağlı Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) Başkanı olarak atandı ve 2007’ye kadar bu görevi yürüttü. TİKA başkanlığı döneminde Fidan, Türkiye’nin dış yardım ve kalkınma projelerini yönetti; Afrika, Orta Doğu, Orta Asya, Kafkasya ve Balkanlar’da pek çok ülkeye ziyaretlerde bulunarak Türkiye’nin kalkınma diplomasisini etkin bir şekilde icra etti.[8]
Kasım 2007’de Fidan, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından Dış Politika ve Uluslararası Güvenlikten Sorumlu Müsteşar Yardımcılığı görevine atandı.[8] Başbakan Erdoğan’ın yurt dışı ziyaretlerinde heyetin kilit üyelerinden biri olarak yer alarak, Başbakanlık ile Dışişleri Bakanlığı arasında adeta köprü vazifesi gördü.[10]
Bürokratik kariyerinde hızla yükselen Fidan, Kasım 2008’de Türkiye adına Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi olarak seçildi. Nükleer güvenlik ve diplomasi konularındaki uzmanlığı sayesinde Washington'da düzenlenen 2010 Nükleer Güvenlik Zirvesi’nde Türkiye’yi temsil etti. Ayrıca 2008-2011 yılları arasında Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi mütevelli heyetinde yer alarak akademik ve kültürel işbirliği çalışmalarına katkıda bulundu.[8]
MİT başkanlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]_03.jpg)
Göreve atanması ve yapısal değişiklikler
[değiştir | kaynağı değiştir]15 Nisan 2010 tarihinde Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) müsteşar yardımcılığı görevine getirildi. Emre Taner'in görev süresinin sona ermesinin ardından, 27 Mayıs 2010 tarihinde MİT müsteşarlığına atandı. Atandığında 42 yaşında olması nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bu göreve getirilen en genç MİT müsteşarı oldu.[12] Fidan, büyükelçi iken MİT müsteşarlığına getirilen Sönmez Köksal'dan sonra, teşkilat başkanlığına dışarıdan atanan ikinci isim oldu.[13] Fidan’ın göreve gelmesiyle birlikte “MİT’te yeni dönem” olarak anılan yapısal değişimler başlamış, özellikle istihbarat teşkilatının dış ve iç istihbarat şeklinde yeniden organize edilmesi, CIA-FBI benzeri bir işbölümü modelinin uyarlanmasına yönelik adımlar atılmıştır.[8]
Mavi Marmara ve uluslararası tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]MİT başkanlığının ilk günlerinde ulusal ve uluslararası kamuoyunun dikkatini çeken olaylarla karşılaştı. Göreve başladıktan birkaç hafta sonra, 31 Mayıs 2010 tarihinde Gazze’ye insani yardım taşıyan Mavi Marmara gemisine İsrail tarafından düzenlenen ve 9 sivilin hayatını kaybettiği baskın, Türkiye-İsrail ilişkilerinde krize yol açtı. Bu süreçte dönemin İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak, Türk istihbaratının başına “İran yanlısı bir adamın getirildiğini” iddia eden açıklamalar yaparak Fidan’ı uluslararası gündeme taşıdı. İsrail basını da Mossad’ın Fidan’ın MİT’in başına geçmesinden kaygı duyduğunu yazdı.[8] Bu gelişmeler, Fidan’ın henüz görevinin başında bölgesel güçlerce dikkatle izlendiğini ve bazı müttefikler nezdinde soru işaretleri uyandırdığını gösteriyordu. Nitekim Amerikan kaynakları da o dönemde Fidan’ın İran ile yakın temaslarından rahatsızlık duyulduğunu, hatta MİT’in bazı gizli bilgileri İran’la paylaştığı iddialarını dile getirmişlerdi.[14] Ancak Fidan ve Türk hükümeti bu iddialara resmî bir yanıt vermemiştir.
Oslo görüşmeleri ve 7 Şubat krizi
[değiştir | kaynağı değiştir]13 Eylül 2011 tarihinde, Hakan Fidan'ın Çözüm Süreci kapsamında MİT müsteşar yardımcısıyken PKK yöneticilerinden Mustafa Karasu, Sabri Ok, Zübeyir Aydar ve Adem Uzun ile Norveç'in başkenti Oslo'da yaptığı iddia edilen görüşmelere dair ses kaydı Dicle Haber Ajansı aracılığıyla basına sızdırıldı.[15][16]
Ajans, konuya ilişkin olarak şu açıklamayı yaptı: "İnternet üzerinden yayım yapan ajansımız Dicle Haber Ajansı'nda (DİHA) bugün saat 09.37'e servis edilen 'Görüşmelerin İçyüzü Erdoğan'ı Yakacak' başlıklı haber, sitemize yapılan sanal saldırı sonucu şifrelerin kırılması suretiyle eklenmiştir. Söz konusu haber ise araştırılıp ortaya çıkarılan veya bir haber kaynağının göndermiş olduğu haber değildir. Dolayısıyla gerçekliği teyit edilmediği gibi, ajansımızla da bir ilgisi yoktur. Haber fark edilir edilmez, hemen müdahale edilmiş ve siteden kaldırılmıştır. Teknik çalışmalar nedeniyle yaklaşık 2,5 saat yayım yapamadık. Bu nedenle abonelerimizden özür diliyoruz."[15]
Daha sonra yapılan araştırmalarda ses kaydının Dicle Haber Ajansı'nda paylaşılmadan önce Vimeo isimli internet sitesinde "oneminute" isimli bir kullanıcı tarafından video olarak paylaşıldığı tespit edildi. Videoda arka plan olarak bir PKK bayrağı kullanılmış, bayrağın üstüne "Savaş yolunu seçen ve güç gösterisine soyunan bedelini öder!" yazılmıştı.[17] PKK bu sızıntı hakkında herhangi bir sorumluluk almazken, örgütün üst düzey yöneticilerinden Murat Karayılan daha sonra verdiği bir röportajda "Kasetleri sizce kim sızdırdı?" sorusuna "Bence cemaattir. Yazabilirsiniz. Gerçi şimdi onlarla ilişkileri iyileştirmek istiyoruz ama yazın isterseniz." cevabını verdi.[18]
Hakan Fidan, ses kaydının sızdırılmasının ardından 7 Şubat 2012 tarihinde özel yetkili İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Sadrettin Sarıkaya tarafından KCK operasyonunda şüpheli sıfatıyla ifadeye çağrıldı ancak ifade vermeye gitmedi.[19][20] Bunun üzerine savcı, Hakan Fidan ve 4 MİT görevlisi hakkında yakalama kararı çıkardı. Yaşanan gelişmeler sonrasında hükûmet, Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilatı Kanunu'nun 26. maddesinde değişiklik yaparak, MİT mensuplarının veya özel bir görevi ifa etmek üzere başbakan tarafından görevlendirilen kişilerin, görevin niteliğinden doğan ve görevi ifa sırasında işledikleri iddia edilen suçlar nedeniyle haklarından soruşturma yapılmasını başbakanın iznine bağladı.[21][22] Erdoğan bu süreçte Fidan’a tam destek vererek onu “Benim sır küpüm. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin sır küpü. Türkiye’nin geleceğinin sır küpü.” sözleriyle kamuoyuna takdim etti.[8]
Uludere olayı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hakan Fidan’ın MİT Müsteşarlığı dönemine denk gelen bir başka kritik olay, 28 Aralık 2011 Uludere olayı sonrası yaşanan tartışmalardır. Şırnak, Uludere’de Türk Hava Kuvvetleri’nin yanlış istihbarat sonucu kaçakçı sivilleri terörist zannederek bombalaması üzerine kamuoyunda MİT'e yönelik eleştiriler gündeme gelmiştir. Ancak Fidan Ocak 2012’de yaptığı açıklamada saldırıya kaynaklık eden istihbaratın MİT’ten gelmediğini vurgulayarak kurumunu savunmuştur.[8]
Bölgesel krizlerde rolü
[değiştir | kaynağı değiştir]Fidan, MİT Başkanı olarak görev yaptığı 2010-2020’li yıllarda, Türkiye’nin dış politikada giderek artan faaliyetlerinde belirleyici rol oynayan isimlerden biri oldu. Suriye’deki iç savaş sürecinde, Ankara’nın Esad rejimine karşı izlediği politikanın uygulanmasında Fidan başkanlığındaki MİT kritik roller üstlendi.[14] Libya’da 2011 sonrası dönemde ve özellikle 2019-2020’deki iç savaşta, Türkiye’nin Ulusal Mutabakat Hükûmeti’ne verdiği desteğin saha koordinasyonunda MİT ve dolayısıyla Fidan aktif görev aldı.[23][24] Keza 2020’li yıllarda Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Karabağ ihtilafında, Türkiye’nin desteğinin perde arkasında MİT’in istihbarat ve danışmanlık faaliyetleri olduğu ve Fidan’ın süreci yakından takip ettiği bilinmektedir.[25][26] Fidan, görev süresi boyunca kurumun organizasyon şemasında yapısal değişikliklere gitmiş; teknik istihbarat kapasitesinin artırılması, örgüt yöneticilerine yönelik sınır ötesi operasyonlar ve yurt dışı istihbarat ağının genişletilmesi gibi konulara ağırlık vermiştir.[27][14]
Musul Başkonsolosluğu rehineleri operasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]MİT’in operasyonel başarılarından biri olarak öne çıkan olaylardan biri de 2014 yılında IŞİD tarafından Musul’daki Türk Başkonsolosluğu personelinin rehin alınması krizi oldu. Fidan yönetimindeki MİT, 49 konsolosluk çalışanının 101 gün sonra kurtarılmasını sağlayan gizli bir operasyon yürüttü. Bu süreçte uluslararası işbirliği teklifleri değerlendirilmiş ancak rehinelerin güvenliğini riske atmamak için operasyon tamamen Milli imkanlarla yürütülmüştür. Rehineler, MİT’in koordinasyonunda Suriye sınırında IŞİD’den teslim alınarak Türkiye’ye getirilmiş ve bizzat Hakan Fidan tarafından karşılanmıştır.[28]
Milletvekilliği girişimi ve geri dönüşü
[değiştir | kaynağı değiştir]Şubat 2015’te Hakan Fidan, milletvekili adayı olmak için MİT Müsteşarlığı görevinden istifa etti. 7 Haziran 2015 genel seçimlerinde AK Parti’den aday adayı olmak isteyen Fidan’ın bu kararı kamuoyunda geniş yankı buldu. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan, Fidan’ın istifasına ve siyasete girmesine açıkça sıcak bakmadığını belirtti. Erdoğan, Fidan’ın adaylık kararının hemen ardından “Ben adaylığına olumlu bakmıyorum. Bunu çok açık, net söyleyeyim. Bunu Sayın Başbakan'a da söyledim. Adaylığını kabul etmek Başbakan'ın kendi takdiridir, benim ona karışmam mümkün değildir.” diyerek rahatsızlığını dile getirdi. Mart 2015 başında Erdoğan’ın bu konudaki kırgınlığını tekrar ifade etmesi ve Fidan’la Suudi Arabistan’da bir görüşme yapması sonrası, Fidan adaylık başvurusunu geri çektiğini yazılı bir açıklamayla duyurdu. Böylece yaklaşık bir aylık ayrılığın ardından, 10 Mart 2015’te Hakan Fidan yeniden MİT Müsteşarı olarak atandı ve görevine kaldığı yerden devam etti.[8]
15 Temmuz darbe girişimi ve sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Fidan’ın MİT Müsteşarlığı döneminde yaşanan muhtemelen en kritik hadise ise 15 Temmuz 2016 tarihindeki başarısız askerî darbe girişimidir. Darbe teşebbüsü öncesi istihbarat alma ve önleme konularında MİT’e yönelik eleştiriler gündeme gelmiş, muhalefet cephesi olası istihbarat zaafiyetinden dolayı Fidan’ı istifaya çağırmıştır.[29][30] Ancak hükümet kanadı Fidan’a desteğini sürdürmüş ve Fidan görevine devam etmiştir.[31] Darbe girişiminden saatler önce Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar'ı uyardığı ve kritik bilgileri zamanında paylaştığı belirtilen Fidan,[32][33] sonrasında olağanüstü hal sürecinde FETÖ ile mücadelede kilit bir aktör olmuştur. Yurtiçi ve yurtdışında FETÖ mensuplarının tespit edilip yakalanması, yurt dışındaki örgüt okullarının kapatılması gibi konularda MİT aktif rol almıştır.[34]
Görev süresinin sonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Hakan Fidan, MİT Başkanlığı görevini Haziran 2023’e dek aralıksız sürdürmüş ve toplamda 13 yıl bu kritik makamda kalarak kurumda önemli yapısal değişiklikler gerçekleştirmiştir.[26] Bu süre zarfında farklı hükümetler ve Başbakanlarla çalışsa da özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “sır küpü” olarak anılacak kadar güvendiği bir isim olmayı başarmıştır.[8]
Siyasi kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Milletvekilliği aday adaylığı
[değiştir | kaynağı değiştir]10 Şubat 2015 tarihinden geçerli olmak üzere Adalet ve Kalkınma Partisi'nden milletvekili aday adayı olmak için istifa etti.[35] Ancak 9 Mart 2015 tarihinde yazılı açıklama yaparak aday adaylığı başvurusunu geri çekti.[36] 10 Mart 2015'te görevine geri döndü.[37]
Dışişleri Bakanlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Haziran 2023 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında kurulan 67. Türkiye Hükûmeti'ne ait yeni kabinede yer alarak yeni Dışişleri Bakanı oldu.[38]
9 Ağustos 2023 tarihinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın tevcihi ile MGK toplantısı sonrasında MİT'teki 13 yıllık kariyerinden ötürü Fidan'a Türkiye Cumhuriyeti Devlet Üstün Hizmet Madalyası verildi.[39][40]
Özel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Nuran Fidan ile evli ve 3 çocuk babasıdır.[41]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Fidan, Hakan (Eylül 2006). "Bilgi Çağında Diplomasi: Antlaşmaların Doğrulanmasında Enformasyon Teknolojilerinin Kullanımı" (PDF). Bilkent Üniversitesi. 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
- ^ "Who is Hakan Fidan, Turkey's new foreign minister with spy powers?". Al-Monitor (İngilizce). 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2025.
- ^ "İlk kez duyacaksınız! Hakan Fidan'ın aşiretinin 2. Abdülhamid ile bağlantısı ve Osmanlı paşası akrabaları". Yeni Akit. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2025.
- ^ "Kuzeni Rûdaw'a anlattı: Hakan Fidan Kürtçe biliyor mu?". 7 Haziran 2023. 12 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2025.
- ^ "Dışişleri Bakanı: Hakan Fidan". T.C. Dışişleri Bakanlığı. 27 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2023.
- ^ "Milli İstihbarat Teşkilatı - Görev Yapmış Müsteşarlar". Millî İstihbarat Teşkilatı. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- ^ Fidan, Hakan (Mayıs 1999). "Intelligence and Foreign Policy: A Comparison of British, American and Turkish Intelligence Systems" (PDF). Bilkent Üniversitesi. 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l "Erdoğan 'sır küpüm' deyince Hakan Fidan milletvekili adaylığından vazgeçmek zorunda kalmıştı". T24. 22 Temmuz 2016. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2025.
- ^ a b "MİT'te atama". Sabah. 17 Nisan 2010. 25 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.
- ^ a b "Milli İstihbarat'tan Dışişleri'ne: Erdoğan'ın 'sır kutusu' Hakan Fidan kimdir?". Euronews. 6 Haziran 2023. Erişim tarihi: 18 Aralık 2025.
- ^ "Dışişleri Bakanı Hakan FİDAN". T.C. Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. 8 Haziran 2023. 6 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2025.
- ^ "Portre: Hakan Fidan". Al Jazeera Türk. 6 Şubat 2015. 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2015.
- ^ "Türkiye 4 gündür Hakan Fidan'ı konuşuyor". 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2022.
- ^ a b c "Turkey's Spymaster Plots Own Course on Syria". Atlantic Council. 10 Ekim 2013. Erişim tarihi: 20 Aralık 2025.
- ^ a b "Mit Başkanı'nın ses kaydı internete düştü". Cumhuriyet. 13 Eylül 2011. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "PKK, MİT görüşmeleri kitap oldu: Hakan Fidan, Sabri Ok'tan ne istedi?". Cumhuriyet. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "MİT-PKK GÖRÜŞMESİNİ KİM NİYE SIZDIRDI". Odatv. 17 Eylül 2011. Erişim tarihi: 31 Ekim 2024.
- ^ Aydıntaşbaş, Aslı (27 Nisan 2013). "Geri çekilme sonbaharda biter". Milliyet. 6 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2024.
- ^ "MİT kumpası nerede planlandı... Kimler katıldı... Kızılcahamam toplantısı". Odatv. 7 Şubat 2024. 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2024.
- ^ "Savcı dosyadan el çektirildi!". Cumhuriyet. 11 Şubat 2012. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu" (PDF). 1 Kasım 1983. 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ "Jet hızıyla imzalandı". Milliyet. 18 Şubat 2012. 2 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: MİT Libya'da üzerine düşen görevleri hakkıyla yerine getiriyor". Anadolu Ajansı. 6 Ocak 2020. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ "Üst Düzey Türk Heyetinden Libya'ya Ziyaret". Voa Türkçe. 17 Haziran 2020. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ Mehmet Tosun; Ali Kemal Akan (26 Kasım 2021). "Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay: Savunma sanayinde Cumhurbaşkanımızın liderliğinde bir devrim gerçekleştirilmiştir". Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ a b Mehmet Tosun (9 Ağustos 2023). "Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Fidan'a Üstün Hizmet Madalyası". Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ "How Hakan Fidan transformed Türkiye's intelligence agency". caliber. 9 Mart 2025. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ Bülent Aydemir; Bahar Bakır (21 Eylül 2014). "Kod adı: ELA". Habertürk. Erişim tarihi: 23 Aralık 2025.
- ^ "'Sır küpü'nün en uzun gecesi; MİT ve müsteşarı Hakan Fidan 15 Temmuz'da ne yaptı, ne yapmadı?". T24. 4 Ağustos 2016. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "CHP'li Sağlar: Hakan Fidan istifa etmelidir". Cumhuriyet. 25 Temmuz 2016. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "Sıra Hakan Fidan'da mı?". Sol Haber. 2 Eylül 2016. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ Mustafa Seçen (26 Mayıs 2017). "Darbe girişimi gecesi flaş Hakan Fidan detayı". Sözcü. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ Mustafa Seçen (13 Temmuz 2021). "15 Temmuz'da MİT'e gelen ihbar tarihin seyrini değiştirdi". TRT Haber. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "Dışişleri Bakanı Fidan: Yeni Dönemde de Kurumlarımızla Tam Eşgüdüm ve Dostlarımızla Etkin İş Birliği İçinde Dünyayı FETÖ'ye Dar Etmeye Devam Edeceğiz". Stratejik Düşünce Enstitüsü. 15 Temmuz 2023. Erişim tarihi: 24 Aralık 2025.
- ^ "MİT Müsteşarı Fidan istifa etti". Anadolu Ajansı. 10 Şubat 2015. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ "Hakan Fidan adaylığını geri çekti". Anadolu Ajansı. 9 Mart 2015. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021.
- ^ "Hakan Fidan görevine döndü". Anadolu Ajansı. 10 Mart 2015. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021.
- ^ "67. Türkiye Hükûmeti kabine listesi" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 3 Haziran 2023. 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ "MGK bildirisi açıklandı: İşte alınan kararlar". ntv.com.tr. 9 Ağustos 2023. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "MGK'da dikkat çeken anlar! Erdoğan'dan Hakan Fidan'a üstün hizmet madalyası". milliyet.com.tr. 9 Ağustos 2023. 9 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.
- ^ "İşte Hakan Fidan'ın sır dolu yaşamı". İnternet Haber. 12 Şubat 2015. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Hakan Fidan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.- Twitter'da Hakan Fidan
- YouTube'da Hakan Fidan
Mevcut G20 dışişleri bakanları | |
|---|---|
| Millî Emniyet Hizmeti reisleri (1926-1965) |  | |
|---|---|---|
| Millî İstihbarat Teşkilatı müsteşarları (1965-2018) | ||
| Millî İstihbarat Teşkilatı başkanları (2018-) | ||
- 67. Hükûmet - V. Erdoğan Hükûmeti
- MİT başkanları
- Bilkent Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesinde öğrenim görenler
- Bilkent Üniversitesi öğretim üyeleri
- 1968 doğumlular
- Yaşayan insanlar
- Altındağ doğumlular
- Ankara ili doğumlu askerler
- Ankara ili doğumlu akademisyenler
- Türk güvenlik uzmanları
- Türk astsubaylar
- TİKA Başkanları
- Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet üyeleri
- Türkiye Başbakanlık müsteşar yardımcıları
- Türkiye dışişleri bakanları
- Maryland Üniversitesinde öğrenim görenler
- Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyeleri
- Kürt asıllı Türkler