Tütün

Tütün, Solanaceae familyasının Nicotiana cinsindeki birçok bitkinin adıdır. Başta Nicotiana tabacum ve Nicotiana rustica türleri olmak üzere, dünya genelinde bilinen 70'ten fazla tütün türü bulunmaktadır. Tütün endüstrisi birçok ülkelerin ekonomisinin esasıdır.

Kurutulmuş tütün yaprakları esas olarak sigara ve puroların yanı sıra pipo ve nargilelerde sigara içmek için kullanılır. Ayrıca enfiye, çiğneme ve daldırma olarak da tüketilebilirler.

Tütün, yüksek derecede bağımlılık yapan uyarıcı alkaloid nikotinin yanı sıra harmala alkaloidleri içerir. Tütün kullanımı özellikle kalp, karaciğer ve akciğerleri etkileyen birçok kanser türünün gelişiminde yüksek rol alır. Dünya Sağlık Örgütü, 2008 yılında "tütün kullanımını" dünyanın en büyük önlenebilir ölüm nedeni olarak belirlemiştir.^[1] Örgüt, 2022 yılında ise tütünün yaygın kullanımı için "tütün salgını" ifadesini kullanmıştır. Örgüte göre, dünya genelinde her yıl 8 milyon insan tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir.^[2]

Tütün Kullanım Türleri

Dünya genelinde tütünün birçok farklı şekilde ticari olarak kullanımı bulunmaktadır.

Türkiye'de Tütün Ekimi

En Fazla Tütün Eken Ülkeler - 2005 (milyon ton)
Çin	2.51
Brezilya	0.88
Hindistan	0.60
ABD	0.29
Endonezya	0.14
Türkiye	0.14
Yunanistan	0.12
Arjantin	0.12
İtalya	0.11
Pakistan	0.08
Dünya Toplamı	6.38
Kaynak: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)[1]19 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

En Fazla Tütün Eken İller - 2014 (bin ton)
Manisa	20,3
Denizli	14,7
Samsun	7,0
Uşak	5,5
Adıyaman	5,0
Balıkesir	3,2
Aydın	2,4
Tokat	2,2
İzmir	2,2
Malatya	1,7
Türkiye Toplamı	70,0
Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu^[3]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Tütün ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Tütün ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Tütün Üretimi Hakkında Her şey29 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

^ ""Tütün: Psikoaktif Maddeler Ansiklopedisi"". 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022.
^ "Dünya Tütünsüz Günü: WHO raporuna göre Türkiye'de tütün kullanan erkeklerin oranı azalırken kadınların oranı artıyor". 7 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022.
^ Türkiye İstatistik Kurumu

[1] ""Tütün: Psikoaktif Maddeler Ansiklopedisi"". 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022.

[2] "Dünya Tütünsüz Günü: WHO raporuna göre Türkiye'de tütün kullanan erkeklerin oranı azalırken kadınların oranı artıyor". 7 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2022.

[3] Türkiye İstatistik Kurumu

[1]

[2]

[3]

g t d Sigara
Tatlar	Moda sigarası Yangına dayanıklı sigara Kretek Havalandırmalı sigara Mentollü sigara Beedi
Bileşenler	Tütün Rulo kağıt Sigara filtresi Sigaradaki katkı maddeleri listesi Pipo Nargile
Puro	Künt (esrar) Künt (puro) Kutu preslenme Kabine seçimi Cheroot Puro Aficionado Puro külü Puro bandı Puro barı Puro patlaması Puro kutusu Puro tabakası Cigarillo Corojo Criollo tütün Puro kesici Patlayan puro Fabrika adı Ligero Kitre Trichinopoly puro
Çevre birimleri	Kül tablası Sigara paketi Sigara tutucu Çakmak Sigara tabakası Sigara yuvası Sigara makinesi
Sigara kültürü	Sigara kartı Üniversite öğrencileri arasında sigara içmek Loosie Sigara fetişizmi Tütün içmek Türkiye'de sigara sigara odası
Tütünün sağlığa etkileri	Zincir sigara Kilo vermek için sigara içmek Nikotin zehirlenmesi Pasif içicilik Üçüncü elden duman Şizofreni ve sigara Sidestream duman Sigara bırakma Tütün hasarını azaltma Dünya Tütüne Hayır Günü
İlgili ürünler	Elektronik sigara Elektronik sigara yapımı Şeker sigara Bitkisel sigara Isıtılmış tütün ürünü Nikotin yaması Nikotin sakızı Nikotin soluma cihazı Nikotin pastili Nikotin kesesi
Tütün endüstrisi	Tütün ekimi Mısır sigara endüstrisi Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ticari tütünün tarihi Nikotin pazarlaması
Hükümet ve hukuk	Yasadışı sigara ticareti Sade tütün paketleme Sigara içme yaşı Özel araçlarda sigara içme yasakları Tütün kontrolü Tütün Ustası Hesap Görme Sözleşmesi Tütün ambalajı uyarı mesajları Tütün politikası WHO Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi Tütün Ürünlerinde Yasa Dışı Ticaretin Ortadan Kaldırılmasına Yönelik Protokol
Listeler	Sigara markaları listesi Puro markaları listesi Sigara dumanı kanserojenleri listesi Kişi başına sigara tüketimine göre ülkeler listesi Rulo kağıt listesi Sigara içme yasakları listesi

g t d Alkollü içecekler
Fermente içecekler	Bal şarabı • Bira • Cider • Malt içeceği • Nabidh • Palek • Pirinç şarabı • Pruno • Sake • Sangria • Şampanya • Şarap
Damıtılmış içkiler	Absent • Aguardiente • Applejack • Aquavit • Ara • Arak • Araqi • Arkhi • Armanyak • Arrack • Awamori • Baijiu • Bangla • Bierbrand • Boukha • Brendi • Changaa • Cin • Clairin • Çaça • Çipuro • Çolai • Desi daru • Eau de vie • Feni • Geist • Grappa • Guaro • Himbeergeist • Horilka • Jenever • Kaşasa • Kalvados • Kirsch • Konyak • Korn • Laksoy • Lambanog • Lao-Lao • Marillenschnaps • Mezcal • Mastika • Mixiang Baijiu • Nalewka • Oghi • Orujo • Pálinka • Pastis • Peket • Pisco • Poitín • Posa brendisi • Rakı • Rakia • Rom • Slivovitz • Shōchū • Soju • Sotol • Starka • Sulai • Sura • Şnaps • Tekila • Tharra • Tsikoudia • Țuică • Uzo • Viski • Votka • Zivaniya
Fortifiye şarap	Madeira şarabı • Marsala şarabı • Porto şarabı • Sherry • Vermut
Ilgili	İçki listesi Kokteyller listesi Ulusal içecekler listesi Viski markaları listesi Ülkelere göre kaçak içki türleri Şarap üreten ülkeler listesi Bira çeşitleri listesi Ülkelere göre bira türleri Votkalar listesi Rom markaları listesi Tekilalar listesi İçecek karışımı Karışık içecek Psikotrop madde Tütün Sigara Alkol Nötr alkol Damıtılmış içki