Saint-John Perse
Saint-John Perse  | |
|---|---|
 Saint-John Perse, 1960 | |
| Doğum | Alexis Leger 31 Mayıs 1887 Pointe-à-Pitre, Guadeloupe |
| Ölüm | 20 Eylül 1975 (88 yaşında) Presqu'île de Giens, Provence, Fransa |
| Takma ad | Saint-John Perse |
| Meslek | Şair ve diplomat |
| Milliyet | Fransız |
| Vatandaşlık | Fransa |
| Dönem | 20. yüzyıl |
| Önemli ödülleri | Nobel Edebiyat Ödülü (1960) |
Saint-John Perse (asıl adı: Marie-René-Alexis Saint-Léger 31 Mayıs 1887, Saint-Léger-les-Feuilles, Guadeloupe - 20 Eylül 1975, Giens/Fransa) Fransız şair ve diplomattır. Lirik şiirleri ile yeni bir dil yaratma arayışına giren şair, insanın yazgısı ve doğayla ilişkilerini konu edindi. Diplomasi hayatında ise Fransız Dışişleri Bakanlığında dış politika bölümünün direktörlüğüne kadar yükseldi. 1960'ta edebiyat dalında Nobel Ödülüne layık görüldü.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Alexis Leger, Guadeloupe, Pointe-à-Pitre'de doğdu. Büyükbabası ve babası avukattı. Babası bir belediye meclis üyesiydi. Leger ailesi, biri kahve (La Joséphine) ve diğeri şeker (Bois-Debout) olmak üzere iki plantasyona sahipti.
1897 yılında, Guadeloupe Genel Konseyi'nin seçilen ilk yerli Guadeloupan başkanı olan Hégésippe Légitimus, sömürgecilere karşı intikamcı bir gündemle göreve başlamıştı. Daha sonrasında, Leger ailesi ile birlikte 1899'da büyükşehir Fransa'ya döndü ve Pau'ya yerleşti. Burada zamanının çoğunu yürüyüş yaparak, eskrim yaparak, ata binerek ve Atlantik'te yelken açarak geçirdi ama Genç Alexis kendini bir gurbetçi gibi hissetti buradayken.
Bakalorya'yı onur derecesiyle geçti ve Bordeaux Üniversitesi'nde hukuk okumaya başladı. Babası 1907'de öldüğünde, ailesinin maliyesinde ortaya çıkan baskı, Leger'in çalışmalarına geçici olarak ara vermesine neden oldu. Üniversiteyi 1910'da derecesini tamamladı.
1904'te yakın bir arkadaş olan şair Francis Jammes ile Orthez'de tanıştı. Sık sık kültürel kulüplere gitti ve Paul Claudel, Odilon Redon, Valery Larbaud ve André Gide ile tanıştı. Robinson Crusoe'nun (Images à Crusoe) öyküsünden esinlenerek kısa şiirler yazdı. Pindar'ın çevirisini üstlendi. İlk şiir kitabı Eloges'i 1911'de yayımladı.
Diplomatik hizmeti
[değiştir | kaynağı değiştir]1914'te Fransız diplomatik servisine katıldı. İlk zamanlarının bir kısmını İspanya, Almanya ve Birleşik Krallık'ta geçirdi. Birinci Dünya Savaşı çıktığında, hükûmetin basın ataşesiydi. 1916'dan 1921'e kadar Pekin'deki Fransız büyükelçiliğinin sekreteriydi. Muhtemelen Madame Dan Pao Tchao (doğumdaki soyadı Nellie Yu Roung Ling) ile gizli bir ilişkisi vardı, ancak ikincisine göre onu sadece Pekin sosyetesinden bilgi almak için kullanıyordu. 1921'de Washington DC'de bir dünya silahsızlanma konferansına katılırken, onu yardımcısı olarak işe alan Fransa Başbakanı Aristide Briand tarafından fark edildi. Paris'te, Leger'in Çin'de kaldığı süre boyunca yazdığı ‘’Anabase ‘’şiirini yayınlamak için nüfuzunu kullanan entelektüel şair Larbaud ile tanıştı.
Leger klasik müziği severdi ve Igor Stravinsky, Nadia Boulanger ve Les Six'i tanıyordu.
Çin'deyken, Leger ilk uzun şiiri Anabase'i yazdı. 1924'te hayatının geri kalanında kullanacağı "Saint-John Perse" takma adı altında yayınladı. Daha sonra, bir diplomatın kurgu yayınlamasının uygun olmadığına inandığı için, yirmi yıl boyunca hiçbir şey yayınlamadı. Briand'ın 1932'deki ölümünden sonra Leger, 1940'a kadar Fransız Dışişleri Bakanlığı'nın (Quai d'Orsay) Genel Sekreteri olarak görev yaptı.
Dışişleri Bakanlığı içinde, Almanya'nın istikrarsız olduğuna ve İngiltere ve Fransa'nın Hitler'e karşı çıkarsa geri adım atacağına inanan iyimser hizbe liderlik etti. 1938'de Çekoslovakya'nın bir kısmının Almanya'ya bırakılmasının kabul edildiği Münih Konferansı'nda Fransa Başbakanı Édouard Daladier'e eşlik etti. Mayıs 1940'ta Fransa'nın Düşüşünden hemen sonra, bir Nazi karşıtı olduğu için görevinden alındı. Temmuz 1940'ın ortalarında, Leger Washington DC'de uzun bir sürgüne başladı.
Son zamanları
[değiştir | kaynağı değiştir]1940'ta Vichy hükûmeti onu Légion d'honneur nişanından kovdu ve Fransız vatandaşlığını geri aldı. Kongre Kütüphanesi'nin müdürü ve kendisi de bir şair olan Archibald MacLeish, 1947'de Fransız kamu hizmetinden resmi emekli olana kadar kütüphanenin onu istihdam etmesini sağlamak için yeterli özel bağış toplayana kadar Washington'da sürgün olarak bazı mali zorluklar içindeydi. Harvard Üniversitesi'nde bir öğretim pozisyonunu reddetti.
Amerika sürgünü sırasında uzun şiirleri Exil, Vents, Pluies, Neiges, Amers ve Chroniques'i yazdı. Savaşın bitiminden çok sonra ABD'de kaldı. Doğayı gözlemleyerek ve ABD Başsavcısı Francis Biddle ile eşi hayırsever Beatrice Chanler ve yazar Katherine Garrison Chapin'in dostluğunun tadını çıkararak çok seyahat etti. BM Genel Sekreteri ve yazar Dag Hammarskjöld ile iyi ilişkiler içindeydi.
1957'de Amerikalı arkadaşları ona Giens, Provence, Fransa'da bir villa verdi. Daha sonra zamanını Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri arasında paylaştırdı. 1958'de Amerikalı Dorothy Milburn Russell ile evlendi.
1960 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Nobel Ödülü'nü aldıktan sonra, uzun şiirler Chronique, Oiseaux ve Chant pour un équinoxe ve daha kısa olan Nocturne ve Sécheresse'yi yazdı. 1962'de Georges Braque, Au Vent d'Arles tarafından Perse's Oiseaux'nun metniyle birlikte yayınlanan bir dizi gravür ve aquatint, L'Ordre des Oiseaux, oluşturmak için usta matbaacı Aldo Crommelynck ile çalıştı.
Ölmeden birkaç ay önce, Leger kütüphanesini, el yazmalarını ve özel kâğıtlarını, hayatına ve çalışmasına adanmış bir araştırma merkezi olan Fondation Saint-John Perse'ye (Cité du Livre, Aix-en-Provence) bağışladı. Giens'teki villasında öldü ve yakınlara gömüldü.
Yapıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Éloges 1911
- Anabase 1924
- Exile 1942
- Amers 1957
- Oiseaux 1963
