Oswald Spengler - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Kariyeri
  • 2 Miras
  • 3 Kaynakça

Oswald Spengler

  • Afrikaans
  • العربية
  • مصرى
  • Asturianu
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • Brezhoneg
  • Català
  • کوردی
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Galego
  • עברית
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Հայերեն
  • Bahasa Indonesia
  • Interlingue
  • Igbo
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • ქართული
  • Қазақша
  • 한국어
  • Кыргызча
  • Latina
  • Lingua Franca Nova
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Македонски
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Polski
  • Piemontèis
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • தமிழ்
  • Українська
  • Tiếng Việt
  • 吴语
  • მარგალური
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Oswald Spengler
DoğumuOswald Arnold Gottfried Spengler
29 Mayıs 1880(1880-05-29)
Blankenburg, Braunschweig Dükalığı, Almanya
Ölümü8 Mayıs 1936 (55 yaşında)
Münih, Bavyera, Almanya
Alma materMünih Ludwig Maximilian Üniversitesi
University of Berlin
Halle Üniversitesi
BölgesiBatı felsefesi
OkuluKıta felsefesi
Goethean science[1][2]
Muhafazakâr Devrim
İlgi alanlarıTarih felsefesi
Estetik
Bilim felsefesi
Siyaset felsefesi
Etkilendikleri
  • * Frobenius
    • Goethe
    • Herakleitos
    • İbn-i Haldun
    • Arthur Schopenhauer
    • Winckelmann
    • Nietzsche
    • Frobenius
    • Sombart
    • Lassalle
    • Vico
    • Danilevsky
    • Meyer
Etkiledikleri
  • *Theodor Adorno
    • Northrop Frye
    • Karl Haushofer
    • Ernst Jünger
    • George F. Kennan
    • Henry Kissinger
    • H. P. Lovecraft
    • Malcolm X
    • Henry Miller
    • Paul Nitze
    • J. Ortega y Gasset
    • Arnold J. Toynbee
    • G. H. von Wright
    • Ludwig Wittgenstein
    • F. P. Yockey
    • J. F. C. Fuller[3]
    • Franz Borkenau
    • Carroll Quigley
    • Allen Ginsberg[4]
    • Eduard Meyer
    • Aleksandr Dugin
    • Camille Paglia
    • Martin Heidegger
    • James Blish
    • Joseph Campbell
    • Max Weber
İmzası

Oswald Arnold Gottfried Spengler, (29 Mayıs 1880, Blankenburg am Harz - 8 Mayıs 1936, Münih) Alman filozof. Tarih felsefesi, kültür tarihi ve kültür felsefesi alanlarında yazarlık yapan Spengler, aynı zamanda anti-demokratik siyasî yazılar da kaleme almıştır. Spengler, milliyetçi ve anti-demokratik Muhafazakar Devrim'in bir parçası olarak kabul edilir, ancak Nasyonal Sosyalizm'i ve özellikle de onun ırk ideolojisini reddetti. Yine de, birçokları tarafından Nasyonal Sosyalizm'in entelektüel öncüsü olarak kabul edilir.

En çok 1918 ve 1922 yıllarında yayımlanan ve insanlık tarihini ele alan iki ciltlik Batı'nın Çöküşü (Almanca: Der Untergang des Abendlandes) başlıklı eseriyle tanınır. Spengler'in tarih modeli, insan kültürlerinin ve medeniyetlerinin biyolojik varlıklara benzediğini ve her birinin sınırlı, öngörülebilir ve deterministik bir ömrü olduğunu varsaymaktadır.

Spengler, 2000 yılı civarında Batı uygarlığının ölüm öncesi acil durum dönemine gireceğini ve bunun da Batı uygarlığının nihai çöküşünden önce 200 yıllık Sezarizm'e (hükûmetin yürütme organının anayasa dışı her şeye gücü yetmesi) yol açacağını öngörmüştür.[5]

Spengler bir Alman milliyetçisi ve cumhuriyetçilik eleştirmeni olarak kabul edilir ve Weimar dönemi Muhafazakâr Devriminin önde gelen bir üyesiydi. Naziler onun yazılarını ideolojilerine “saygın bir soyağacı” sağlamak için bir araç olarak görmüşlerdir[6], Spengler daha sonra Nazizmi aşırı ırkçı unsurları nedeniyle eleştirmiştir. Benito Mussolini'yi ve maden patronu Cecil Rhodes[7] gibi girişimci tipleri Batı kültürünün yaklaşmakta olan Sezarlarının örnekleri olarak gördü - daha sonra Mussolini'nin sömürgeci serüvenleri konusundaki hayal kırıklığını ortaya koymuştur.

Oswald Spengler
Akademik geçmişi
TezDer metaphysische Grundgedanke der heraklitischen Philosophie (1904)
Doktora danışmanıAlois Riehl
İmza

Kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihi kör bir doğa oyununa benzetip tarihte bir amaçlılık aramanın boşuna bir çaba olduğunu savunmuş olan Spengler, dünya tarihinin morfolojisini, felsefi ve bu arada biyolojik esaslara göre açıklamaya çalışmıştır. 14. yy. düşünürü İbn-i Haldun'un ürettiği Devlet Kuramını destekleyen Spengler'e göre, kültürler gelişigüzel doğar, gelişir ve ölürler. Ona göre, tüm dünya tarihinde 8 tip kültür çevresi ayırt edilebilir. Mısır, Babil, Hindistan, Çin, Antikite, Arap, Batı ve Meksika olarak belirlediği 8 kültür çevresinde, 1. Metafiziksel-dini yüksek kültürler, 2. Simgeci erken kültürler, 3. Sivil-geç kültürler diye üç gelişme basamağı ayırt etmiştir.

Spengler'in ''The Decline of the West'' [en] (Batı'nın Çöküşü)[8] adlı en önemli eseri, başta batı düşünürleri olmak üzere dünya düşünce tarihi üzerinde çok etkili oldu. Spengler bu eserinde, "sivil-geç kültür" olarak tanımladığı Batı kültürünün bir çöküş aşamasında olduğunu savunmuştur.

İlk olarak Spengler'in ortaya koyduğu bir diğer ilginç görüşü de, büyük şehirler ile taşra arasında derin bir kültür ve uygarlık ayrımı yapmasıdır. Öyle ki bu ikisinin arasındaki farkın ülkeler arasındaki farktan büyük olabildiğini örnekleriyle göstermiştir.

Miras

[değiştir | kaynağı değiştir]

Spengler, tarihçiler Arnold J. Toynbee, Carroll Quigley ve Samuel P. Huntington gibi diğer akademisyenleri de etkilemiştir. Diğerleri arasında faşist ideologlar Francis Parker Yockey ve Oswald Mosley yer almaktadır. John Calvert, Oswald Spengler'in Batı medeniyetine yönelik eleştirilerinin İslamcılar arasında popüler olmaya devam ettiğini belirtmektedir.[9]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Hughes 1991, s. 59.
  2. ^ Peter E. Gordon, John P. McCormick (eds.), Weimar Thought: A Contested Legacy, Princeton University Press, 2013, p. 136.
  3. ^ Coogan, Kevin (1999). Dreamer of the Day: Franis Parker Yockey and the Fascist International. Brooklyn, New York.: Autonomedia. s. 168. ISBN 1-57027-039-2. 
  4. ^ Dreher (12 Şubat 2020). "Burroughs and Ginsberg Q & A Berlin 1976 – 3". allenginsberg.org. Allen Ginsberg Project. 26 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2023. 
  5. ^ Holton, Gerald James (2000). Einstein, History, and Other Passions: The Rebellion Against Science at the End of the Twentieth Century (İngilizce). Harvard University Press. ISBN 978-0-674-00433-7. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024. 
  6. ^ "Spengler and the Third Reich | VQR". www.vqronline.org (İngilizce). 30 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024. 
  7. ^ The Decline Of West (İngilizce). s. Cilt 1, Sayfa 37, Atkinson Çevirisi. 
  8. ^ The Decline of the West, 1926, Alfred A. Knopf.
  9. ^ Calvert, John C. M., (Ed.) (2008). Islamism: a documentary and reference guide. 1. publ. Westport, Conn.: Greenwood Press. ISBN 978-0-313-33856-4. 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024. 
  • g
  • t
  • d
Sosyal ve politik felsefe
Eski
  • Aristoteles
  • Augustine
  • Çanakya
  • Cicero
  • Konfüçyüs
  • Han Fei
  • Lactantius
  • Laozi
  • Mensiyüs
  • Mozi
  • Origenes
  • Philon
  • Platon
  • Plutarkhos
  • Polybios
  • Shang
  • Sun Tzu
  • Tertullianus
  • Thukydides
  • Valluvar
  • Ksenophon
  • Xun Kuang
Orta Çağ
  • Fârâbî
  • Thomas Aquinas
  • İbn Bacce
  • İbn Rüşd
  • Baldus
  • Bartolus
  • Bruni
  • Dante
  • Gelasius
  • Gazzâlî
  • Giles
  • Gratian
  • Gregory
  • İbn Haldun
  • Salisburyli John
  • Latini
  • Musa bin Meymun
  • Marsilius
  • Muhammed
  • Nizâmülmülk
  • Ockham
  • Photios
  • Gemistos Plethon
  • İbn-i Tufeyl
  • Wang
Erken modern
  • Beza
  • Boétie
  • Bodin
  • Bossuet
  • Buchanan
  • Calvin
  • Campanella
  • Desiderius Erasmus
  • Filmer
  • Grotius
  • Guicciardini
  • Harrington
  • Hayashi
  • Hobbes
  • James
  • Leibniz
  • Locke
  • Luther
  • Machiavelli
  • Malebranche
  • Milton
  • Montaigne
  • More
  • Müntzer
  • Naudé
  • Pufendorf
  • Sidney
  • Spinoza
  • Suárez
18-19. yüzyıl
  • Bakunin
  • Bastiat
  • Beccaria
  • Bentham
  • Blanqui
  • Bolingbroke
  • Bonald
  • Burke
  • Carlyle
  • Comte
  • Condorcet
  • Constant
  • Cortés
  • Emerson
  • Engels
  • Fichte
  • Fourier
  • Franklin
  • Godwin
  • Haller
  • Hamann
  • Hegel
  • Helvétius
  • Herder
  • Hume
  • Jefferson
  • Kant
    • siyaset felsefesi
  • Kierkegaard
  • Le Bon
  • Le Play
  • Madison
  • Maistre
  • Marx
  • Mazzini
  • Mill
  • Montesquieu
  • Nietzsche
  • Novalis
  • Owen
  • Paine
  • Renan
  • Rousseau
  • Royce
  • Sade
  • Saint-Simon
  • Schiller
  • Smith
  • Spencer
  • Spooner
  • de Staël
  • Stirner
  • Taine
  • Thoreau
  • Tocqueville
  • Tucker
  • Vico
  • Vivekananda
  • Voltaire
  • Warren
20-21. yüzyıl
  • Adorno
  • Agamben
  • Ambedkar
  • Arendt
  • Aron
  • Badiou
  • Baudrillard
  • Bauman
  • Benoist
  • Berlin
  • Bernstein
  • Burnham
  • Butler
  • Camus
  • Chomsky
  • de Beauvoir
  • Debord
  • Deleuze
  • Dewey
  • Dmowski
  • Du Bois
  • Dugin
  • Durkheim
  • Dworkin
  • Evola
  • Foucault
  • Fromm
  • Fukuyama
  • Gandhi
  • Gehlen
  • Gentile
  • Gramsci
  • Guénon
  • Habermas
  • Hayek
  • Heidegger
  • Hoppe
  • Huntington
  • Irigaray
  • Kautsky
  • Kirk
  • Kołakowski
  • Kropotkin
  • Laclau
  • Land
  • Lenin
  • Luxemburg
  • MacIntyre
  • Mansfield
  • Mao
  • Marcuse
  • Maritain
  • Maurras
  • Michels
  • Mises
  • Mosca
  • Mouffe
  • Negri
  • Niebuhr
  • Nozick
  • Nursî
  • Oakeshott
  • Ortega
  • Pareto
  • Polanyi
  • Popper
  • Kutub
  • Radhakrishnan
  • Rand
  • Rawls
  • Röpke
  • Rothbard
  • Russell
  • Santayana
  • Sartre
  • Schmitt
  • Scruton
  • Searle
  • Shariati
  • Simmel
  • Skinner
  • Sombart
  • Sorel
  • Spann
  • Spengler
  • Strauss
  • Sun
  • Taylor
  • Voegelin
  • Walzer
  • Weber
  • Weil
  • Žižek
Sosyal teoriler
  • Anarşizm
  • Otoriterlik
  • Kolektivizm
  • Hıristiyan teorileri
  • Komünizm
  • Cemaatçilik
  • Çatışma teorileri
  • Konfüçyüsçülük
  • Uzlaşı teorisi
  • Muhafazakârlık
  • Sözleşmecilik
  • Kozmopolitizm
  • Elit teorisi
  • Faşizm
  • Feminist teoriler
  • Gandizm
  • Hindu milliyetçiliği (Hindutva)
  • Bireycilik
  • İslami teoriler
    • İslamcılık
  • Yasalcılık
  • Liberalizm
  • Özgürlükçülük
  • Mohizm
  • Monarşizm
  • Milliyetçilik
  • Popülizm
  • Cumhuriyetçilik
  • Sosyal inşacılık
  • Sosyal yapılandırmacılık
  • Sosyal Darwinizm
  • Sosyalizm
  • Pragmatizm
İlgili makaleler
  • Ekonomi politiğin eleştirisi
  • İçtihat bilimi
  • Felsefe ve ekonomi
  • Eğitim felsefesi
  • Tarih felsefesi
  • Hukuk felsefesi
  • Sosyal bilim felsefesi
  • Siyasi etik
  • Adalet
  • Dizin
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BIBSYS: 90113428
  • BNC: 000079341
  • BNE: XX1028911
  • BNF: cb119452562 (data)
  • BPN: 16000662
  • CANTIC: a10159630
  • CiNii: DA00664805
  • GND: 118616110
  • ISNI: 0000 0001 2099 2578
  • Koha Kütüphane: 196892
  • LCCN: n50021162
  • LNB: 000043259
  • NDL: 00457295
  • NKC: jn19990008104
  • NLA: 35516491
  • NLG: 154368
  • NLI: 987007268350405171
  • NLK: KAC200812559
  • NSK: 000041300
  • NTA: 068814682
  • RERO: A003852652
  • SELIBR: 283507
  • SNAC: w6qc2wn5
  • SUDOC: 027146006
  • Trove: 981319
  • VIAF: 14778687
  • WorldCat (LCCN): n50-021162
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Oswald_Spengler&oldid=36476639" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • 1880 doğumlular
  • Blankenburg (Harz) doğumlular
  • 1936'da ölenler
  • Münih'te ölenler
  • Alman filozoflar
  • Alman deneme yazarları
  • Alman milliyetçiler
  • Almanya'da ırkçılık
  • 19. yüzyıl Alman tarihçileri
  • 20. yüzyıl Alman tarihçileri
  • Tarih filozofları
  • Almanya Yahudileri
  • Dünya tarihçileri
  • 20. yüzyıl Alman erkek yazarları
  • Berlin Humboldt Üniversitesinde öğrenim görenler
  • Halle Üniversitesinde öğrenim görenler
  • Münih Ludwig Maximilian Üniversitesinde öğrenim görenler
Gizli kategoriler:
  • Türkçe Vikipedi ile Vikiveride aynı resim olan maddeler
  • Resmi Vikiveri'den çekilen kişiler
  • Bilgi alt kutulu maddeler
  • İmzası Vikiveri'den çekilen kişiler
  • Türkçe Vikipedi üzerinde resmi olmayan ama Vikiveride resmi olan maddeler
  • BIBSYS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BPN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CANTIC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • CINII tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • KOHA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLG tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NSK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NTA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • RERO tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SELIBR tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Trove tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 14.48, 4 Aralık 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Oswald Spengler
Konu ekle