José Ortega y Gasset
| Jose Ortega y Gasset | |
|---|---|
 | |
| Tam adı | Jose Ortega y Gasset |
| Doğumu | 9 Mayıs 1883 Madrid, İspanya |
| Ölümü | 18 Ekim 1955 (72 yaşında) Madrid, İspanya |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| Okulu | Pragmatizm, Vitalizm, Varoluşçuluk |
Etkilendikleri | |
Etkiledikleri | |
José Ortega y Gasset (9 Mayıs 1883, Madrid - 18 Ekim 1955, Madrid), İspanyol filozof.
Hakkında
[değiştir | kaynağı değiştir]Madrid ve Alman üniversitelerinde okudu. 1910'da doğduğu kente (Madrid) dönerek metafizik profesörü oldu. Çeşitli dergiler çıkararak İspanya'da kültür ve edebiyatı yeniden canlandırma hareketinde önemli bir isim oldu. La Revista de Occidente bu dergilerin en tanınmışıdır.
İç savaşın çıkmasıyla İspanya'dan ayrılan Gasset, önce Fransa'da, sonra Arjantin'de yaşadı. Yaşamının son yıllarında tekrar İspanya'ya döndü ve 1955'te Madrid'te öldü.
Ne söylediği kadar nasıl söylediğine de önem veren bu İspanyol filozof, Camus'ye göre "Nietzsche'den sonra belki de en büyük Avrupalı yazar"dır. Varoluşçu düşünce içerisinde anılması gereken önemli düşünürdür.
Kültürel ve siyasi açıdan muhafazakâr biri olan Gasset, tıpkı diğer varoluşçu düşünürler gibi, insan söz konusu olduğunda, varoluşun özden önce geldiğini söyler. Ona göre, taşa bir varoluş verilmiştir, onun olduğu şey olması için çarpışması, mücadele etmesi gerekmez. Oysa insan, içinde bulunduğu her anda, varoluşunu yeniden yaratmak, özünü belirlemek durumundadır.
1948'de Hans Breider tarafından Würzburg'daki Bayerischen Landesanstalt für Wein-, Obst- und Gartenbau'da yaratılan üzüme José Ortega y Gasset'in adı yani Ortega adı verilmiştir.[1]
Başlıca yapıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adán el parasío (1910: Âdem Cennette)
- Meditaciones del Quijote (1914: Kişot Üzerine Düşünceler)
- El tema de nuestro tiempo (1923: Çağımızın Konusu),
- España invertebrada (1922: Omurgasız İspanya)
- La Rebelión de las masas (1929: Kitlelerin Ayaklanışı)
- Origen y epílogo de la filosofía (1960: Felsefenin Kökeni ve Geleceği)
Gasset'nin bitiremediği büyük yapıtının derslerinde de kullandığı uzun bir bölümü, 1957'de El hombre y la gente (İnsan ve Herkes) adıyla yayımlandı. Ortega y Gasset'nin Türkçedeki ilk kitabı 1968 yılında May Yayınları tarafından çıkarılan Kitlelerin Ayaklanışı(')dır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Genel
- Özel
- ^ GmbH, Deutsches Weininstitut. "Ortega". ドイツワイン (Japonca). 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2024.
