İzvança Antlaşması
| Tür | Barış Antlaşması |
|---|---|
| İmzalanma | 27 Ekim 1676 |
| Yer | Zurawno |
İzvança Antlaşması, 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı'nı sonlandıran barış antlaşması. 27 Ekim 1676'da bugün Ukrayna'da yer alan Zurawno kentinde imzalandığı için Zurawno Antlaşması olarak da bilinir. Türkçe adını ise Zorawno kentine Türklerin verdiği İzvança adından alır.
Antlaşmaya Giden Yol
[değiştir | kaynağı değiştir]Lehistan'ın (Polonya) Osmanlı İmparatorluğu'nun himayesindeki Ukrayna Kazaklarına müdahalesi nedeniyle 1672'de çıkan savaşta Türk orduları kısa sürede Podolya'nın tamamını ve Ukrayna'nın önemli bir kısmını fethetmiş, Lviv ve Lublin kuşatılmış, Lehistan Krallığı ağır koşulları haiz Bucaş Antlaşması'nı imzalamak zorunda kalmıştı.
Sonrasında ise ordusunu toparlayan Lehistan 1673'te karşı saldırıya geçmiş ve kaybettiği toprakların bir kısımını geri almayı başarmıştı. Osmanlı İmparatorluğu bunun üzerine tekrar bölgeye yoğunlaşmış ve Türk ordusu 1675 yılında geniş bir bölgeyi yeniden fethetmiş, Lviv önlerine gelmişti. Şeytan İbrahim Paşa komutasındaki Türk ordusu 1676 yılında ise bölgeye tekrar taarruz ederek Lviv'in güneyinde Zurawno'ya kadar ilerlemiş ve Leh Kralı III. Jan Sobieski kumandasındaki Leh ordusunu kuşatmıştı. Zor durumda bulunan, ayrıca kaybettiği toprakları geri alamayacağını anlayan Lehistan-Litvanya Birliği barış teklif etti.[1]
Antlaşma
[değiştir | kaynağı değiştir]Barış teklifinin Osmanlı İmparatorluğu tarafından da kabul edilmesi üzerine 17 Ekim 1676'da antlaşma imzalandı. Antlaşma, Bucaş Antlaşması'nın koşullarını bir ölçüde hafifletmekle birlikte Osmanlı İmparatorluğu lehine idi.
Buna göre, Bucaş Antlaşması ile Osmanlı Devleti'ne terk edilen Podolya'nın Türk toprağı olduğu tescillendi, yine Osmanlı İmparatorluğu'na bırakılan Kazaklar'ın hüküm sürdüğü Ukrayna topraklarının üçte biri Lehistan'a geri verilirken, üçte ikisi yine Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğine tevdi edildi. Bucaş Antlaşması hükümleri arasında yer alan yıllık vergi ise kaldırıldı.
Sonuçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu savaştaki galibiyete karşın, Osmanlı İmparatorluğu önemli ölçüde tahribata uğrattığı Lehistan'ın Avusturya ile ittifaka girmesine neden oldu ve bu ittifakın sonuçlarını İkinci Viyana Kuşatması sırasında ağır bir şekilde ödedi. Lehistan'ın güçsüz duruma düşürülmesi, uzun vadede ise Rusya'nın ve Avusturya'nın Lehistan ve Osmanlı İmparatorluğu aleyhine güçlenmesine yol açtı. Lehistan'ın 1772, 1793 ve 1795 yıllarındaki taksimleriyle bağımsızlığını yitirmesinin ardından, Osmanlı toprakları Rusya'nın taarruzlarına iyice açık kaldı.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Allen, W. E. D., "The Ukraine-A History" Cambridge University Press, 1940, s. 168
 Polonya antlaşmaları | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Krallık dönemi | |||||||||||
 Polonya-Litvanya Birliği |
| ||||||||||
| Cumhuriyet | |||||||||||
 | Polonya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
.svg){kind=small} | Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Antlaşma ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |