Nasuh Paşa Antlaşması
| Tür | Barış Antlaşması |
|---|---|
| İmzalanma | 20 Kasım, 1612 |
Nasuh Paşa Antlaşması, 20 Kasım 1612 tarihinde Osmanlı Devletiyle Safevî Hanedanı'nın yönettiği İran arasında imzalanmış bir antlaşmadır.
Barış antlaşmasıyla 1603-1612 Osmanlı-Safevî Savaşı sona erdi.
Müzakereler
[değiştir | kaynağı değiştir]Sadrazam Kuyucu Murad Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 1610 yılında Tebriz önlerine geldiyse de, Safevî ordusuyla çarpışmadı ve sonrasında kışlağa çekildi. Ardından, taraflar arasında başlayan mektuplaşmalar, Kuyucu Murad Paşa'nın ölümünden (5 Ağustos 1611) sonra sadrazamlığa getirilen Diyarbekir Beylerbeyi Nasuh Paşa zamanında da sürdü. Sonunda Safevîler ortaya çıkan barış fırsatını kaçırmamak için ciddi bir girişimde bulunarak, Şah Abbas'ın kadıaskeri Kadı Han başkanlığında ve aralarında İsfahan ve Kazvin kadılarının da bulunduğu bir elçilik heyetini 1612 yazında Diyarbakır'de bulunan Nasuh Paşa'nın huzuruna gönderdiler. Nasuh Paşa'nın ardından Osmanlı başkentine doğru yola çıkan İran elçilik heyeti 27 Eylül 1612'de (yanlarında bol miktarda ipek ve değerli kumaşlarla birlikte) İstanbul'a vardı. Osmanlı başkentinde iyi ağırlanan Kadı Han ve maiyeti Kasım ayının ortalarında Osmanlı padişahı I. Ahmed tarafından kabul edildi.[1] İlke olarak taraflar arasında 1555 yılında imzalanmış bulunan Amasya Antlaşması esas alındı ve 20 Kasım 1612'de mutabık kalınan metin akdedildi.
Antlaşmanın şartları
[değiştir | kaynağı değiştir]Antlaşmanın bazı şartları şunlardır:
- Nasuh Paşa Antlaşması'yla Osmanlı Devleti Ferhat Paşa Antlaşması'yla aldığı toprakları kaybetti.
- Kanunî Sultan Süleyman zamanında Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında Amasya Barış Antlaşması (1555) ile belirlenen sınırlar geçerli olacaktır.
- Safevîler her yıl Osmanlı Padişahı'na iki yüz yük ipek haraç vereceklerdir.
- Osmanlı egemenliği altındaki yerler Osmanlılar'da kalacaktır.
- Şehrizor Eyaleti'ni istila eden Hilev Hana ve Seyyid Mübarek'e Safeviler tarafından yardım edilmeyecek.
- Şemhal ve Dağıstan üzerinde Osmanlı egemenliği devam edecek.
- Osmanlılar'ın, Ruslar'a karşı yapacakları herhangi bir seferde Safeviler, Osmanlılar'a yardım edecekler, engel olmayacaklardır.
- İranlı hacılar, Bağdat ve Basra yoluyla değil Halep-Şam üzerinden hacca gidip geleceklerdir.
- Kanuni Sultan Süleyman zamanında belirlenen sınırlar çerçevesinde, Osmanlı-Safevî sınırlarını belirlemek için Osmanlı tarafını Bağdat Beylerbeyi Mahmut Paşa ve Van Beylerbeyi Mehmet Paşa temsil edecekler.
- Nasuh Paşa Antlaşması 3 yıl kadar yürürlükte kaldıktan sonra Osmanlılar'la Safeviler'in arası tekrar bozuldu. Şah I. Abbas antlaşma gereği olarak gönderilmesi gereken iki yüz yük ipeği göndermemekte direndi. Yapılan savaşlar ve sürtüşmeler sonucu ancak 1618 yılındaki Serav Antlaşması'yla barış tekrar sağlandı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Osmanlı-Safevî Münasebetleri (1612-1639)", Özer Küpeli, Ege Üniversitesi, İzmir (2009), s.44
- Osmanlılar ile Safeviler Arasında Nasuh Paşa (1612) ve Serav (1618) Antlaşmaları[ölü/kırık bağlantı], Doç. Dr. Remzi Kılıç, Niğde Üniversitesi, 10 Aralık 2002.