Tuncay Mataracı
| Tuncay Mataracı | |
|---|---|
| Türkiye Gümrük ve Tekel Bakanı | |
| Görev süresi 5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979 | |
| Cumhurbaşkanı | Fahri Korutürk |
| Başbakan | Bülent Ecevit |
| Yerine geldiği | Gün Sazak |
| Yerine gelen | Ahmet Çakmak |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 16. Dönem Rize Milletvekili | |
| Görev süresi 13 Haziran 1977 - 12 Eylül 1980 | |
| Seçim bölgesi | 1977 - Rize |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 2 Şubat 1935 Rize, Türkiye |
| Ölüm | 17 Aralık 2020 (85 yaşında) Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi, İstanbul, Türkiye |
| Ölüm nedeni | COVID-19 |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı |
| Partisi | Adalet Partisi (1961-1978) |
Tuncay Mataracı (2 Şubat 1935, Rize, Türkiye - 17 Aralık 2020,[1] Okmeydanı, Şişli, İstanbul), Türk siyasetçi, 42. Hükümet'te Gümrük ve Tekel Bakanı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Rize'nin varlıklı ailelerinden birinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Rize İnşaat Tekniker Okulu'nu bitirdi. Rize İl Yol Su Elektrik Müdürlüğü, Çay Ekicileri Kooperatifi İdare Meclisi Başkanlığı, Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüğü yaptı. Adalet Partisi'nin (AP) Rize il ve ilçe örgütlerinin yönetiminde, çeşitli kademelerinde yer aldı. 1977 genel seçimleri'nde Rize AP milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine (TBMM) seçildi.
Güneş Motel Olayı olarak bilinen görüşmelerden sonra Adalet Partisi'nden ayrılarak Bülent Ecevit ile bakanlık karşılığı hükûmet kuran 11 milletvekilinden biri oldu. Ecevit başkanlığında kurulan 42. Hükümet'te Gümrük ve Tekel Bakanı oldu.
12 Eylül Darbesi'nden (1980) sonra "rüşvet almak" iddiasıyla Milli Güvenlik Konseyi (MGK) tarafından 23 Nisan 1981 tarihinde Yüce Divan'a sevk edildi. Toplam 22 kişinin yargılanmalarına 15 Haziran 1981'de başlandı. Yargılananlar arasında, eski bayındırlık bakanı Şerafettin Elçi ile "yeraltı dünyasının babalarından olduğu" bildirilen Abuzer Uğurlu'da yer aldı. Yargılama, 16 Mart 1982'de sonuçlandı. Çoğunluğunu "rüşvet almak" suçunun oluşturduğu, 25 ayrı suç iddiasından yargılanan Tuncay Mataracı, 43 yıl ağır hapis ve 787 milyon 386 lira para cezasına çarptırıldı.[2] Ancak, Mataracı'ya verilen hapis cezası TCK'nin 77. maddesi gereğince 36 yıla indirildi. Böylece Yüce Divan'ın (ya da Anayasa Mahkemesi) kuruluşundan o tarihe kadarki en ağır cezaya çarptırdığı bakanlardan biri oldu. Davada, Şerafettin Elçi beraat etti, diğer sanıklara 10 ay ile 6 yıl arasında değişen hapis cezaları ile çeşitli miktarlarda para cezaları verildi. (Esas Sayısı 1981/2, Karar Sayısı 1982/1). Yaklaşık 10,5 yıl hapis yattıktan sonra 1991 yılında tahliye edildi.[3]
Tuncay Mataracı, 17 Aralık 2020'de Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi'nde COVID-19 nedeniyle 85 yaşında öldü.[1] Cenazesi ertesi gün Teşvikiye Camii'nde öğle namazına müteakip devlet töreninin ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki aile kabristanlığında toprağa verildi.[4]
Popüler Kültürde
[değiştir | kaynağı değiştir]Türk televizyonlarının fenomen dizisi Kurtlar Vadisi'nde Osman Wöber'in canlandırdığı Tuncay Kantarcı karakterinin Mataracı'yı temsil ettiği iddia edilmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Eski bakan Tuncay Mataracı hayatını kaybetti". sozcu.com.tr. 18 Aralık 2020. 17 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020.
- ^ Bakan Koltuğundan Cezaevine 14 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 20 Mart 1982.
- ^ Mataracı'ya 800 milyonluk tahliye 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 17 Mayıs 1991.
- ^ "Eski Gümrük ve Tekel Bakanı Mataracı son yolculuğuna uğurlandı". milliyet.com.tr. 18 Aralık 2020. 18 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2020.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Gün Sazak |
Türkiye Gümrük ve Tekel Bakanı 5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979 |
Sonra gelen: Ahmet Çakmak |
- 42. Hükûmet - 3. Ecevit Hükûmeti
- 1935 doğumlular
- 2020'de ölenler
- İstanbul ilinde COVID-19 pandemisinden ölenler
- Rize ili doğumlu siyasetçiler
- TBMM 16. dönem Rize milletvekilleri
- Yüce Divan'da yargılanan siyasetçiler ve bürokratlar
- Adalet Partisi mensubu siyasetçiler
- 20. yüzyıl Türk siyasetçileri
- Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilenler
- Türkiye gümrük ve tekel bakanları
- Türkiye tarafından tutuklanan kişiler