Şerafettin Elçi
| Şerafettin Elçi | |
|---|---|
| Türkiye Bayındırlık Bakanı | |
| Görev süresi 5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979 | |
| Başbakan | Bülent Ecevit |
| Yerine geldiği | Mehmet Selahattin Kılıç |
| Yerine gelen | Mehmet Selahattin Kılıç |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 16. ve 24. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 28 Haziran 2011 - 25 Aralık 2012 | |
| Seçim bölgesi | 2011 – Diyarbakır |
| Görev süresi 13 Haziran 1977 - 12 Eylül 1980 | |
| Seçim bölgesi | 1977 – Mardin |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14 Mart 1938 Cizre, Şırnak, Türkiye |
| Ölüm | 25 Aralık 2012 (74 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Partisi | Katılımcı Demokrasi Partisi |
| Diğer siyasi bağlantıları |
Cumhuriyet Halk Partisi (1977-1981) Adalet Partisi (1977) |
| Bitirdiği okul | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
| Mesleği | Avukat |
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Şerafettin Elçi (14 Mart 1938, Cizre – 25 Aralık 2012, Ankara), Kürt avukat ve siyasetçi. Katılımcı Demokrasi Partisi kurucu genel başkanı.
Yaşam öyküsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Hukuk fakültesi mezunu olan ve 49'lar Davasından yargılanmış olan Elçi, sekiz ay boyunca Diyarbakır Cezaevi'nde yattı. 1977'de Mardin milletvekili seçilerek meclise girdi ve 1978-79 yılları arasında Ecevit hükûmetinde Bayındırlık Bakanı olarak görev yaptı. 12 Eylül Darbesi sonrası otuz ay hapis yattı. 12 Haziran 2011 seçimleri’nde BDP'nin desteklediği bağımsız adaylardan biri olarak meclise girdi.
Kanser tedavisi gören Elçi, 25 Aralık 2012 tarihinde Ankara'da öldü.
Siyasi kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]70'li ve 80'li yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk ve ortaokulu Cizre'de, liseyi Mardin'de okudu. Yüksek öğrenimini, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladıktan sonra, Diyarbakır'da avukatlık stajı yaptı. Talebeliği döneminde, 49'lar Davası diye bilinen "Kürtçülük Davası"ndan yargılandı. Cizre'de bir süre avukatlık mesleğini icra etti. 12 Mart 1971 Muhtırası döneminde, Türkiye Kürdistan Demokrat Partisi sanıkları arasında Diyarbakır Askeri Mahkemesi'nde yargılandı. Sekiz ay kadar Askeri Cezaevi'nde tutuklu kaldı.
1977 Türkiye genel seçimlerinde Mardin milletvekili olarak, parlamentoya girdi. 22 Aralık 1977'de Bülent Ecevit, İstanbul Florya semtinde bulunan Güneş Moteli'nde daha sonra 11'ler olarak anılacak Adalet Partisi'nden ayrılan bağımsız milletvekillerden Enver Akova, Ali Rıza Septioğlu, Mustafa Kılıç, Mete Tan, Tuncay Mataracı, Güneş Öngüt, Orhan Alp, Ahmet Karaaslan, Hilmi İşgüzar, Oğuz Atalay ve Şerafettin Elçi ile görüşmüş ve yeni kurulacak hükûmetteki bakanlık koltuğu karşılığıyla Demirel hükûmeti aleyhindeki gensorunu desteklemesi konusunda anlaşmıştı. Şerafettin Elçi kurulan hükûmette 1978–1979 yılları arasında, Bayındırlık Bakanı olarak görev yaptı.
12 Eylül Darbesi'nden sonra tutuklandı. Bakan bulunduğu dönemde "Türkiye'de Kürtler var, ben de Kürdüm" şeklindeki açıklamalarından dolayı, Ankara Sıkıyönetim Mahkemesince 2 yıl 3 ay cezaya çarptırıldı. Yine Bakanlığı döneminde, "bazı Kürtleri işe aldı" diye Yüce Divan'da yargılandı ve 2 yıl 4 aya mahkûm oldu. Bu cezalardan dolayı, otuz ayı aşkın bir süre cezaevinde kaldı. Bu cezaların bir sonucu olarak, 10 yıl kadar siyasi haklardan mahrum bırakıldı ve avukatlık mesleğini yapmaktan alıkonuldu.
90'lı yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]1992'de, doksan sekiz Kürt ile birlikte Kürt Hak ve Özgürlükler Vakfı'nı kurdu. Vakfın Kurucu Başkanlığını yürüttü. Uzun bir hukuki mücadelenin sonucunda, söz konusu vakıf, 1995'te Kürt Kültür ve Araştırma Vakfı olarak tescil edildi. Bu sayede, Cumhuriyet tarihinde ilk olarak, "Kürt" adı ile bir kurum resmiyet kazanmış oldu. Gene aynı sene 1995 seçimlerinde CHP Şırnak milletvekili adayı oldu. 1994'te bir grup arkadaşıyla birlikte, Kürt Demokratik Platformu'nun kuruluşuna öncülük etti. Bu platformun sözcülüğünü yürüttü. Kürt Demokratik Platformu, 3 Ocak 1997'de kurulan Demokratik Kitle Partisi'nin oluşum faaliyetlerini yürüttü. Demokratik Kitle Partisi'nin kuruluşu ile birlikte, Parti'nin Genel Başkanlığına getirildi. Demokratik Kitle Partisi, 26 Şubat 1999 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı. Daha sonra 19 Aralık 2006 tarihinde kurulan Katılımcı Demokrasi Partisi'nin Genel Başkanlığına getirildi.
2000'ler
[değiştir | kaynağı değiştir]12 Haziran 2011 seçimlerinde Diyarbakır ilinden bağımsız milletvekili seçilmiştir. Şerafettin Elçi, milletvekili yemini için, "Parlamentoda edilecek yemini kabul etmemiz mümkün değil. Bu yemin faşizan bir anlayışla, sadece Türk şoven anlayışıyla hazırlanmış bir yemindir. Hiçbir zaman bu yemin bizim kabulleneceğimiz, benimseyeceğimiz, siyasi mücadele olarak bağlı kalacağımız bir yemin değil." diye açıklamada bulunmuştur.[1]
Çözüm Süreci'ni destekledi. PKK'nın "sadece onurlu bir barış istediğini" savundu.[2]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Elçi, 25 Aralık 2012'de kanser tedavisi gördüğü Ankara Medicana International Hastanesi'nde öldü.[3] Cenazesi önce Diyarbakır'a götürüldü,[4] ardından yaklaşık 100 bin kişinin katıldığı bir törenle Cizre'de defnedildi.[5]
Havaalanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Adı, Şırnak'ta 26 Temmuz 2013 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılışı yapılan Havalimanına verildi.[6][7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 21 Haziran 2011 tarihli gazete metni 23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet Gazetesi.
- ^ "Balçiçek İlter'in sorularını yanıtlayan BDP destekli Diyarbakır milletvekili Şerafettin Elçi'den çarpıcı açıklamalar geldi..." 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kürt bilge Elçi, 74 yaşında veda etti 4 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 26 Aralık 2012. Erişim tarihi: 28 Aralık 2012.
- ^ Elçi'nin cenazesini Diyarbakır'da 2 bin kişi karşıladı 31 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 27 Aralık 2012. Erişim tarihi: 28 Aralık 2012.
- ^ Miting gibi cenaze 31 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 28 Aralık 2012. Erişim tarihi: 28 Aralık 2012.
- ^ "Şerafettin Elçi Havalimanı açılıyor". Radikal. 26 Temmuz 2013. 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013.
- ^ "Bu ismi herkes veremezdi". Sabah. 27 Temmuz 2013. 11 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2013.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Mehmet Selahattin Kılıç |
Türkiye Bayındırlık Bakanı 5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979 |
Sonra gelen: Mehmet Selahattin Kılıç |
- 42. Hükûmet - 3. Ecevit Hükûmeti
- 1938 doğumlular
- Cizre doğumlular
- Şırnak ili doğumlu siyasetçiler
- Kürt asıllı Türk siyasetçiler
- TBMM 16. dönem Mardin milletvekilleri
- TBMM 24. dönem Diyarbakır milletvekilleri
- Yüce Divan'da yargılanan siyasetçiler ve bürokratlar
- Adalet Partisi mensubu siyasetçiler
- 20. yüzyıl Türk siyasetçileri
- Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğrenim görenler
- Ankara ilinde kanserden ölenler
- Şırnak ilinde defnedilenler
- 2012'de ölenler
- 20. yüzyıl Türk avukatları
- 21. yüzyıl Türk avukatları
- Türkiye tarafından tutuklanan kişiler
- Türkiye çevre, şehircilik ve iklim değişikliği bakanları