Halil İbrahim Özkaya
Halil İbrahim Özkaya (d. 1892, Antalya, Türkiye - ö. 26 Ocak 1972, Ankara, Türkiye), Türk siyasetçi ve öğretmen.
Belediye Hekimi Mehmet Bey'in oğludur. İlk ve Orta öğrenimini Antalya Rüştiyesi ve Konya idadisinde tamamladıktan sonra İstanbul'a gelerek 25 Kasım 1909'da Üsküdar Selimiye Vakıf Mektebinde öğretmen olarak çalışmaya başladı. Aynı zamanda Darülfünun Hukuk Şubesi'ne devam ederek Temmuz 1914'te mezun oldu.
I. Dünya Savaşı seferberliğinde 9 Ağustos 1914'te yedek subay adayı olarak talimgaha alındı. 19 Ağustos 1915'te yedek asteğmen rütbesiyle Çanakkale ve Kafkas cephelerinde savaşa katıldı. Bu arada 1 Mayıs 1917'de yedek teğmen'liğe yükseltildi. 8 Kasım 1918'de terhisinden sonra Antalya'ya gelerek avukatlık yapmaya başladı. Ayrıca öğretmen okulunda tarih-coğrafya öğretmenliği yaptı. 1 Aralık 1919'da Darülhilafe Medresesi Müdürlüğüne getirildi. Bu arada Antalya'da kurulan Müdafaayı Hukuk Cemiyetinde aktif üye olarak Millî mücadeleye katıldı.
TBMM'nin birinci dönemi için yapılan seçimlerde Antalya milletvekili olarak 8 Mayıs 1920'de Mecliste hazır bulundu. İktisat, Dışişleri, Bütçe, Adalet, Anayasa ve Dilekçe komisyonlarında ve Memurin Muhakematı Tetkik Kurulunda çalıştı. Birinci toplantı yılında Dilekçe, İkinci yılında Adalet komisyonlarının kâtipliğini, ikinci ve üçüncü yılda iktisat Komisyonunun sözcülüğünü yaptı. 9 Mart - 10 Mayıs 1923'te El-Cezire İstiklâl Mahkemesi savcılığı görevinde bulundu. Mecliste bulunduğu sürede biri gizli oturumda 35 konuşma yaptı. 2 kanun önerisi verdi.
Milletvekilliği birinci dönemde sona erince Antalya'ya dönerek avukatlık mesleğine devam etmekle beraber 20 Ocak 1924'ten itibaren yeni açılan ticaret okulunda Hukuk Bilgisi Öğretmenliği yaptı. Bu arada il idare Heyetine Seçildi. 9 Mayıs 1927'de Ticaret okulunun kapatılması üzerine Adliye Vekâletinden hakimliğe tayinini istemesiyle 1 Haziran 1927'de Çay, Afyonkarahisar ilçesi Sulh Hakimliğine atandı. 26 Aralık 1928'de Sandıklı ilçesi Hukuk Hakimliğine nakledildi. 9 Şubat 1930'da bu görevden istifa suretiyle ayrılarak Antalya'da avukatlığa döndü.
30 Aralık 1930'da Tokat, 17 Nisan 1934'te Amasya, 29 Ekim 1934 Muğla, 12 Nisan 1937'de Niğde Maarif Müdürü olarak görevlendirildi. 30 Aralık 1939'da atandığı Diyarbakır Maarif Müdürlüğünden 28 Şubat 1941'de emekliye ayrıldı.
Antalya'ya dönerek avukatlık yapmaya başladı, il Genel Meclisine Elmalı üyesi olarak seçildi. 1947'de Antalya Noterliğini üstlendi. 10 yıl bu görevde kaldıktan sonra yaş haddinden emekliye ayrlmasıyla Ankara'ya gelerek yerleşti. Ölümüne kadar avukatlık yaptı. Cebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verildi. Evli ve dört çocuk babasıydı. Oğullarından Mehmet Şükran Özkaya 1961-1980 döneminde Cumhuriyet Senatosu Tabiî üyesi olarak TBMM'nde bulunmuştur.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Özüçetin, Dr. Yaşar (Kasım 1998). "Türkiye Cumhuriyeti'nin 75. Yılı Özel Sayısı". Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. XIV (42). 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Ağustos 2007.