Boğazlar Antlaşması - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Arka plan
  • 2 Antlaşma ve nedenleri
  • 3 Sonuçları
  • 4 Kaynakça

Boğazlar Antlaşması

  • العربية
  • Беларуская
  • Български
  • Нохчийн
  • Deutsch
  • English
  • Français
  • İtaliano
  • Русский
  • Українська
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Boğazlar Antlaşması
İstanbul Antlaşması
Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili savaş zamanı antlaşmalarını özetleyen Ocak 1919 İngiliz Dışişleri Bakanlığı muhtırasından alıntı. Sarı bölge, Rusya kontrolüne bırakılacaktı.
TürGizli antlaşma
İmzalanma18 Mart 1915
KoşulÇanakkale Savaşı'nın kazanılması

Boğazlar Antlaşması ya da İstanbul Antlaşması, 18 Mart 1915 tarihinde I. Dünya Savaşı çerçevesinde Üçlü İtilaf arasında imzalanan gizli antlaşma. Antlaşmaya göre Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olan İstanbul da dahil olmak üzere İstanbul ve Çanakkale Boğazları Rusya'ya bırakılmıştır.

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

1915 yılının başında Britanya ile Fransa'nın Çanakkale'ye saldırmaları müttefik olmalarına rağmen Rusya'da kaygı uyandırmıştır. Saldırı başarıya ulaştığı takdirde doğrudan yardım alacağından Boğazların açılması Rusya'nın yararına olacaksa da saldırının başarısıyla Britanya ve Fransa, Rusya'nın çıkarlarına aykırı olarak Boğazlar bölgesinde üstünlük kurabilirlerdi. Bu yüzden Rusya, Çanakkale Savaşı'nın sürdüğü Mart-Nisan 1915'te harekete geçerek, İstanbul ve Boğazlar üzerindeki isteklerini müzakere etmek üzere Britanya ve Fransa ile masaya oturmuştur.

Antlaşma ve nedenleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Midye-Enez Hattı

Britanya, Doğu Akdeniz'deki sömürgelerini tehdit eden bir güç olması nedeniyle Rusya'nın Boğazlarda üstün duruma geçmesini istemiyordu ve Kırım Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun yanında savaşa girmesinin bir nedeni de buydu. Ancak, Britanya Savunma Komitesinin 1903 yılında Rusya'nın Boğazlardan uzak tutulmasının Britanya için birincil derecede önemli bir askerî çıkar olmadığına ait bir rapor yayınlaması Britanya'nın politikasını değiştirmesine yol açmıştır. Britanya, Almanya'nın Yakın Doğu'da artan etki ve faaliyetlerine karşı Rusya ile bölgedeki güç dengesini eşitleme çabası içerisine girmiş ve Boğazları bu amaç uğruna gözden çıkarmıştı. Her şeye rağmen, verilecek bu ödün mümkün olduğunca geç bir tarihte ve karşılığında da önemli kazanımlar elde etmeden verilmeyecekti. Nitekim Britanya ve Fransa, savaşın en sıkıntılı zamanında, İstanbul dahil Midye-Enez Hattı'ndan Sakarya Nehri'nin Karadeniz'e döküldüğü yere kadar bütün Boğazlar bölgesini Rusya'ya bırakmıştır. Böylece, Rusya'nın yüzyıllardan beri elde etmeyi bu önemli stratejik bölge Rusya'ya verildi. Buna karşılık Rusya ise Britanya ve Fransa'nın Orta Doğu üzerindeki planlarına karışmayacak ve İstanbul'da imza taraflarının eşit haklarla kullanımına açılacak bir serbest liman bulunacaktı.

Sonuçları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Antlaşma, Britanya'nın Çanakkale Savaşı'nda zafer kazanması halinde yürürlüğe girmek üzere imzalanmış ancak savaşın kaybedilmesi antlaşmanın akim kalmasına neden olmuştur. Ayrıca, Rusya'da 1917'de gerçekleşen Ekim Devrimi ile Bolşeviklerin yönetimi ele geçirmeleri ve savaştan çekilmeleri üzerine antlaşma kamuoyuna duyurulmuş ancak Britanya ve Fransa tarafları böyle bir antlaşmanın varlığını reddederek bunun Bolşevikler tarafından uydurulduğunu ileri sürmüşlerdir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Sander, Oral (2016). Siyasi Tarih: İlkçağlardan 1918'e. İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları. ISBN 978-9-755-33043-3. 
  • g
  • t
  • d
I. Dünya Savaşı antlaşmaları
Savaş sırası
  • Boğazlar
  • Sykes-Picot
  • Saint-Jean-de-Maurienne
  • Şam
  • Londra
  • Bükreş
    • 1916
    • 1918
  • 5 Kasım Yasası
  • Akrama
  • Buftea
  • Brest-Litovsk
    • Rusya
    • Ukrayna
  • Berlin
  • Viyana
  • Batum
Paris Barış Konferansı
  • Versay
  • Saint-Germain
  • Neuilly
  • Trianon
  • Sevr
Savaş sonrası
  • Rapallo (1920)
  • Tartu (1920)
  • Varşova
  • Riga (1920)
  • Suwałki
  • Gümrü
  • Moskova
  • Riga (1921)
  • Tartu (1921)
  • Kilikya
  • Ankara
  • Kars
  • Lozan
  • Rapallo (1922)
  • Avusturya-Macaristan tazminatları
  • İtalya tazminatları
  • ABD-Avusturya
  • Almanya-Çin
  • ABD-Almanya
Montrö
  • Montrö Boğazlar Sözleşmesi
  • Montrö Kapitülasyonlar Sözleşmesi
Mısır
  • Danimarka
  • İsveç
  • Norveç
  • Portekiz
  • Yunanistan
  • Wilson İlkeleri
  • Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması
  • Kategori Kategori
  • g
  • t
  • d
İstanbul Boğazı
Kıyısı olan
İlçeler
Avrupa Yakası
  • Fatih
  • Beyoğlu
  • Beşiktaş
  • Sarıyer
Anadolu Yakası
  • Kadıköy
  • Üsküdar
  • Beykoz
İskeleler
Avrupa Yakası
  • Rumelikavağı
  • Sarıyer
  • Büyükdere
  • Yeniköy
  • İstinye
  • Emirgân
  • Rumelihisarı
  • Aşiyan
  • Bebek
  • Arnavutköy
  • Kuruçeşme
  • Ortaköy
  • Beşiktaş
  • Barbaros
  • Kabataş
  • Karaköy
  • Eminönü
Anadolu Yakası
  • Anadolukavağı
  • Beykoz
  • Paşabahçe
  • Çubuklu
  • Kanlıca
  • Anadoluhisarı
  • Küçüksu
  • Kandilli
  • Çengelköy
  • Beylerbeyi
  • Kuzguncuk
  • Üsküdar
Fenerler
Avrupa Yakası
  • Rumeli
  • Dikilikaya
  • Büyükdere
  • Kireçburnu
  • Yeniköy
  • İstinye
  • Baltalimanı
  • Aşiyan
  • Bebek
  • Arnavutköy
  • Kuruçeşme
  • Defterdarburnu
  • Salıpazarı
  • Ahırkapı
Anadolu Yakası
  • Anadolu
  • Kavakburnu
  • Selviburnu
  • İnciköy
  • Paşabahçe
  • Kanlıca
  • Kandilli
  • Çengelköy
  • Beylerbeyi
  • İnciburnu
Coğrafya
  • Haliç
  • Kız Kulesi
  • Galatasaray Adası
  • Akıntıburnu
  • Fil Burnu
  • Garipçe Burnu
  • Kandilli Burnu
  • Mesar Burnu
  • Poyraz Burnu
  • Rumeli Burnu
  • Selvi Burnu
  • Bebek Koyu
  • Büyükdere Koyu
  • Çengelköy Koyu
  • İstinye Koyu
  • Kanlıca Koyu
  • Keçilik Koyu
  • Paşabahçe Koyu
  • Tarabya Koyu
  • Umuryeri Koyu
Ulaşım
  • Şehir Hatları
  • 15 Temmuz Şehitler Köprüsü
  • Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
  • Yavuz Sultan Selim Köprüsü
  • Marmaray
  • HızRay
  • Avrasya Tüneli
  • Büyük İstanbul Tüneli
Çeşitli
  • Londra Sözleşmesi
  • 1923 Boğazlar Sözleşmesi
  • Boğazlar Antlaşması
  • Montrö Sözleşmesi
  • Boğaziçi
  • Yalı
  • İstanbul Maratonu
  • Enerji nakil hatları
  • Orkoz
  • Boğaziçi Kıtalararası Yüzme Yarışı
  • Boğaziçi Kanunu
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Boğazlar_Antlaşması&oldid=35270545" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı antlaşmaları
  • Üçüncü Fransa Cumhuriyeti antlaşmaları
  • Rus İmparatorluğu antlaşmaları
  • I. Dünya Savaşı antlaşmaları
  • Türk Boğazları
  • 1915'te Avrupa
Gizli kategori:
  • Türkçe Vikipedi ile Vikiveride aynı resim olan maddeler
  • Sayfa en son 07.02, 27 Nisan 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Boğazlar Antlaşması
Konu ekle