Koyunpınarı, Hanak
| Koyunpınarı | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Koyunpınarı Koyunpınarı'nın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Hanak |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 1860 m |
| Nüfus (2024) | |
| • Toplam | 726 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75900 |
Koyunpınarı, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Koyunpınarı'nın eski adı Sashara'dır. Bu yer adı Gürcüceden (სასხარა) erken dönem Osmanlı tahrir defterine aynı biçimde Sashara (ساسخارا) olarak geçmiştir.[4] Daha sonra Türkçede Saskara'ya (ساسقارە) dönüşmüştür.[5]
Sashara köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Artani'de yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün yaylasındaki megalit yapı kalıntısı, buranın eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.[6]
Sashara köyü, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre köy Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Büyükçe bir yerleşim olup nüfusu 38 haneden oluşuyordu. İspenç vermekle yüklüm erkeler kendi ve baba adlarının çoğu, Gogiça, Polada, İason, Otia, Meraba, Papuna, Basil, Davit, Manase, Sesia, Giorgi, Saba, Gaguna, İoseb, Mikel Gürcü adlarıydı. Köyde buğday, arpa ve yonca tarımılı ile arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.r.[7] Büyük bir olasılıkla bu dönemden kalma köy kilise günümüzde tamamen ortadan kaldırılmıştır.[8]
Sashara köyü, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan cebe defterinde de Sashara (ساسخارا) olarak geçer. Hicri 1136 (1723/1724) tarihinde aynı idari konuma sahip olan köyün hasılası 16.450 akçe idi.[9]
Sashara, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, Doksanüç Harbi'nin ardından 1878'de imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'sına bırakıldı. Rus idaresinin 1886 yılında yaptığı nüfus tespitine Soshara (Сосхара) olarak kaydettiği köy, Ardahan sancağının Ardahan kazasına (uçastok) bağlıydı. Köyün nüfusu, "Türkmen" olarak kaydedilmiş olan 354 kişiden oluşuyordu.[10]
Sashara köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusya'nın bölgeden çekilmesinden bir süre sonra, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kaldı. Sovyet Rusya'nın Bolşevik hükûmeti 7 Mayıs 1920'de Gürcistan hükûmetiyle imzaladığı Moskova Antlaşması'yla da Ardahan bölgesini bağımsız Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından Ardahan bölgesi ve Sashara köyü fiilen Türkiye'ye katıldı. Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin topraklarının işgal edilmesinin ardından Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de imzaladığı Moskova Antlaşması'yla, Sashara köyünü de kapsayan Ardahan bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.[11]
Sashara köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Saskara (ساسقارە) adıyla Kars vilayetinin Ardahan kazasının Hanak nahiyesine bağlıydı.[5] 1935 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 1.067 kişiden oluşuyordu.[12] Sashara veya Saskara "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Koyunpınarı olarak değiştirilmiştir.[13] Koyunpınarı köyünün nüfusu 1965 yılında 1.828 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 313 kişi okuma yazma biliyordu.[14]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Ardahan il merkezine 32 km, Hanak ilçe merkezine 6 km uzaklıktadır.[15]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2024 | 726[2] |
| 2023 | 753[2] |
| 2022 | 779[2] |
| 2021 | 817[2] |
| 2020 | 829[2] |
| 2019 | 834[2] |
| 2018 | 843[2] |
| 2017 | 888[2] |
| 2016 | 882[2] |
| 2015 | 920[2] |
| 2014 | 968[2] |
| 2013 | 945[2] |
| 2012 | 1.016[2] |
| 2011 | 1.023[2] |
| 2010 | 1.034[2] |
| 2009 | 1.066[2] |
| 2008 | 1.093[2] |
| 2007 | 1.081[2] |
| 2000 | 1.295[15] |
| 1990 | 1.711[16] |
| 1985 | 1.805[17] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Koyunpinari, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s "Ardahan Hanak Koyunpınarı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 556". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 759.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 111. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941) s. 484; III. cilt (1958), s. 545". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 209, ISBN 9789941478178.
- ^ "Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 662". 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2025.
- ^ ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 326.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 748". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 359.
- ^ a b "Koyunpınarı Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.