Sırçalı Medrese
 Sırçalı Medrese ana girişi | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Medrese |
| Mimari tarz | Anadolu Selçuklu mimarisi |
| Konum | Konya, Türkiye |
| Koordinatlar | 37°52′12″K 32°29′38″D / 37.87000°K 32.49389°D |
| Başlama | 1242 |
| Tamamlanma | 1242 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Kat sayısı | 2 |
Sırçalı Medrese, Konya’da, Anadolu Selçuklu dönemine ait, 1242 yılında inşa edilmiş bir medresedir.[1] Adını zengin çini (sırça) süslemelerinden almaktadır. Günümüzde Konya Mezar Taşları Müzesi olarak kullanılmaktadır.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırçalı Medrese, II. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde Emir Bedrettin Muslih tarafından, İslam hukuku öğretimi amacıyla yaptırılmıştır.[3] Medresenin adındaki "sırçalı" ifadesi, yapının iç mekânında yer alan renkli çini süslemelere işaret eder.[2] Yapının cephesi ve taçkapısı zengin taş işçiliği ve Arapça kitabelerle süslenmiştir.[4]
Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde uzun yıllar eğitim amacıyla kullanılmış, 19. yüzyıldan itibaren terk edilmiştir.[1] Restorasyonların ardından 20. yüzyılda Mezar Taşları Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.[2]
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Medrese, açık avlulu ve iki katlıdır. Ana plan doğu-batı doğrultusundadır. Yapının ortasında dikdörtgen bir avlu, avlu etrafında iki katlı öğrenci odaları ve kuzeyde ana iwan bulunur.[5] Ana iwan, avlunun üç basamak yukarısındadır ve yanında kışlık derslik olarak kullanılan kubbeli odalar yer alır. Cephenin ortasında, iki yanda nişler bulunan gösterişli bir taçkapı bulunmaktadır. Kapı üzerinde mermerden yapılmış ve Arapça sülüs hatla yazılmış bir kitabe yer alır.[3][6]
Yapıda taş, tuğla ve ahşap birlikte kullanılmıştır. Çini süslemeler başta batı iwanı, kubbeli odalar ve mezar odası olmak üzere çeşitli bölümlerde hâlen görülebilmektedir.[5]
Süslemeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Sırçalı Medrese özellikle zengin çini süslemeleriyle tanınır. Mozaik çini, sırlı tuğla ve taş kabartma bezemeler kullanılmıştır. Özellikle ana iwanın duvarlarında firuze, lacivert, siyah ve mor renkli çiniler göze çarpar.[4] Avlu duvarlarında ve iwanlarda geometrik desenler, Kûfi ve sülüs hatla yazılmış Kur'an ayetleri ve usta imzası (Muhammed b. Muhammed b. Osman el-Benna el-Tusi) bulunur.[6]
Mezar bölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Girişin kuzeyinde, iki basamakla çıkılan mezar odasında üç sanduka bulunmaktadır; bunlardan birinin banisi Bedreddin Muslih'e ait olduğu tahmin edilmektedir.[7]
Günümüzde
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapı, günümüzde "Konya Mezar Taşları Müzesi" olarak kullanılmaktadır ve Selçuklu, Osmanlı, Bizans ve Roma dönemlerine ait mezar taşlarını barındırmaktadır.[2]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Sırçalı Medrese, avlu -
Çini detayları -
Taçkapı süslemeleri -
Ana giriş -
Mezar taşı koleksiyonu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Sırçalı Medrese". Kültür Portalı. 5 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2025.
- ^ a b c d "Konya Sırçalı Medrese". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2025.
- ^ a b "Bedreddin Muslih Türbesi". Konyapedia. 23 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2025.
- ^ a b Blessing, Patricia (2014). Rebuilding Anatolia after the Mongol Conquest. Stanford University Press. ss. 39–41. ISBN 978-1472424068.
- ^ a b Emine Kuyrukçu. "Anadolu Selçuklu Medreselerinin Yapısal ve Mekânsal Özellik Bağlamında Değerlendirilmesi: Konya Sırçalı Medrese Örneği" (PDF). KTÜN. 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ağustos 2025.
- ^ a b Curatola, Giovanni (2010). Turkish Art and Architecture from the Seljuks to the Ottomans. Abbeville Press. ISBN 978-0-7892-1082-1.
- ^ "The History and Architecture of Sırçalı Madrasa in Konya" (İngilizce). The Konya News. 20 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Otorite kontrolü |
|
|---|
