Orta İtalya - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Fiziksel coğrafya
  • 2 Demografi
  • 3 Siyaset
  • 4 Ayrıca bakınız
  • 5 Kaynakça

Orta İtalya

  • العربية
  • Asturianu
  • Basa Bali
  • Беларуская
  • Български
  • Català
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Español
  • فارسی
  • Français
  • עברית
  • Hrvatski
  • Magyar
  • Bahasa Indonesia
  • İtaliano
  • 日本語
  • 한국어
  • Latina
  • Latviešu
  • Македонски
  • Nederlands
  • Română
  • Русский
  • Sardu
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Shqip
  • Sunda
  • Kiswahili
  • Українська
  • اردو
  • Vèneto
  • Tiếng Việt
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Orta İtalya Coğrafi Bölgesi
Italia Centrale veya Centrale
İdari olmayan Makro Coğrafi Bölge
İtalya'da konumu
İtalya'da konumu
İdari BölgelerLazio
Marche
Toskana
Umbria
Yüzölçümü
 • Toplam58.052 km²
Nüfus
 (30 Eylül 2025)
 • Toplam11.700,947
 • Yoğunluk201.55/km²

Orta İtalya Coğrafi Bölgesi (İtalyanca: Italia centrale veya sadece İtalyanca: Centrale) resmî-idari bir niteleme olmayıp, geniş kapsamlı kültürel, tarihsel ve coğrafi bir tanımlamadır. İtalya'nın coğrafi olarak kuzey kısmında bulunan coğrafi alanları ihtiva eder. İtalyan İstatistiksel Enstitüsü (ISTAT) tarafından kullanılan İtalya'nın beş resmî istatistiksel bölgesinden biridir.

ISTAT tanımına göre Orta İtalya Coğrafi Bölgesi İtalya'da bulunan 20 idari bölgeden 4 tanesini kapsar: Lazio, Marche, Toskana ve Umbria. Bununla birlikte, coğrafi bölge olarak, Orta İtalya, kültürel ve tarihi nedenlerle genellikle Güney İtalya'nın bir parçası olan Abruzzo ve Molise idari bölgelerini de içerebilir.

Fiziksel coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Orta İtalya coğrafi bölgesi bir çizme şekilli İtalyan karasının kuzey yukarı kısmını kapsamaktadır. Batısında Akdeniz'in birer parçaları olan Tiren Denizi ve Ligurya Denizi bulunur. Ana kara engebeli olup dik yamaçları bulunan ama zirveleri fazla yüksek olmayan "Kuzey Apenin Dağları" ve "Orta Apenin Dağları" ile kaplıdır. Orta İtalya bölgesinin %68.9 kısmı bu engebeli dağlık arazilerden oluşur.

Bu dağlardan çıkan akarsulardan en önemlileri olan daha kuzeyde olan (genellikle Toskana bölgesinde bulunan) Arno Nehri ve daha güneyde (genellikle Lazio bölgesinde bulunan) Tiber Nehri batı yönüne akıp batıda Akdeniz'e akarlar. Bu coğrafi bölgenin doğusunda Adriyatik Denizi kıyıları bulunur. Bu kıyılar Marche idari bölgesine aittirler. Marche idari bölgesinde bulunan akarsular gayet kısadırlar ve kazdıkları derin vadiler içinden büyük hızla Adriyatik Denizi'ne ulaşırlar.

Orta İtalya'da bulunan göller şunlardır: (128 km² alanlı) Trasimeno Gölü, (113.5 km² alanlı) Bolsena Gölü ve (66.6 km² alanlı) Bracciano Gölü.

Demografi

[değiştir | kaynağı değiştir]

"Orta İtalya coğrafi bölgesi" nüfusu (resmî ISTAT 31 Aralık 2016 tahminine göre) 12,067,524 kişidir.[1] Bu nüfus 58,052 km² yüzölçümü olan bir alana yayılmıştır. Bu rakamların açıkça gösterdiği gibi, Orta İtalya'nın nüfus yoğunluğu kilometrekare başına 207.89 kişidir.

"Orta İtalya coğrafi bölgesi"nin ihtiva ettiği "İtalya idari bölgeleri " (alanları ve 2016 nüfus tahminleri ile) şunlardır:

İdari Bölge bayrak ve ismi Başkent Nüfus kişi (2016)
Lazio Roma 5.885.917
Marche Ancona 1.544.715
Toskana Floransa (Firenze) 3.745.593
Umbria Perugia 892.294

Bu coğrafi bölgede (31 Aralık 2016 ISTAT tahmini itibarıyla) nüfusu 50,000 kişiyi aşkın olan şu şehirsel komünler bulunmaktadır:

# Komün ismi İdari Bölge İl Nüfus
1 Roma Lazio Roma Capital Metropol Şehri 2.864.348
2 Floransa Toskana Floransa Metropol Şehri 382.036
3 Prato Toskana Prato ili 190.858
4 Perugia Umbria Perugia ili 166.271
5 Livorno Toskana Livorno ili 159.164
6 Latina Lazio Latina ili 125.758
7 Terni Umbria Terni ili 111.744
8 Ancona Marche Ancona ili 101.341
9 Arezzo Toskana Arezzo ili 99.417
10 Pesaro Marche Pesaro ve Urbino ili 94.487
11 Pistoia Toskana Pistoia ili 90.389
12 Pisa Toskana Pisa ili 89.627
13 Lucca Toskana Lucca ili 88.587
14 Guidonia Montecelio Lazio Roma Capital Metropol Şehri 88.502
15 Grosseto Toskana Grosseto ili 81.848
16 Fiumicino Lazio Roma Capital Metropol Şehri 77.697
17 Aprilia Lazio Latina ili 72.923
18 Massa Toskana Massa ve Carrara ili 69.710
19 Viterbo Lazio Viterbo ili 67.262
20 Carrara Toskana Massa-Carrara ili 63.409
21 Pomezia Lazio Roma Capital Metropol Şehri 62.770
22 Viareggio Toskana Lucca ili 62.661
23 Fano Marche Pesaro ve Urbino ili 60.989
24 Foligno Umbria Perugia ili 57.115
25 Tivoli Lazio Roma Capital Metropol Şehri 56.706
26 Anzio Lazio Roma Capital Metropol Şehri 54.061
27 Siena Toskana Siena ili 53.774
28 Velletri Lazio Roma Capital Metropol Şehri 53.300
29 Civitavecchia Lazio Roma Capital Metropol Şehri 53.027
30 Scandicci Toskana Floransa Metropol Şehri 50.654

Siyaset

[değiştir | kaynağı değiştir]

Marche, Toskana ve Umbria, hemen kuzeydeki Emilia-Romagna ile birlikte, İtalya'nın politik bakımdan en solcu kanat bölgesidir. II. Dünya Savaşı'ndan sonra 20. yüzyılda yapılan seçimlerde İtalya Komünist Partisi'nin çoğunluk halk oylarını aldığı bölgedir. Ancak Lazio idari bölgesinin, Roma dışında, politik olarak muhafazakâr olması bu idari bölgenin Güney İtalya ile paylaştığı bir politik özelliktir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Avrupa Birliği'nin birinci derece İBBS'si
  • Güney İtalya
  • Kuzey İtalya

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Statistiche demografiche İSTAT". www.demo.istat.it. 27 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2018. 
  • g
  • t
  • d
 İtalya konuları
Tarih
Kronoloji
  • Prehistorya
    • İtalikler
  • Etrüskler
  • Nuragik uygarlığı
  • Magna Graecia
  • Antik Roma
    • Krallık
    • Cumhuriyet
    • İmparatorluk
      • Batı
  • Orta Çağ
    • Ostrogotlar
    • Bizans
    • Lombardlar
    • Kutsal Roma İmparatorluğu
    • Sardinya Orta Çağ Krallıkları
    • Araplar
    • Normanlar
    • Guelfolar ve Ghibellinolar
    • İtalyan şehir devletleri
    • Denizci cumhuriyetler
  • Rönesans
    • İtalya Savaşları
  • Risorgimento
    • 1820 Devrimleri
    • 1848 devrimleri
    • 1848 Sicilya devrimi
    • Birinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı
    • Kırım Savaşı
    • İkinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı
    • Binlerin Seferi
    • Üçüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı
    • Roma'nın Ele Geçirilmesi
  • Krallık
    • İtalyan İmparatorluğu
    • I. Dünya Savaşı
    • Faşizm
    • II. Dünya Savaşı
    • İtalyan direniş hareketi
    • İtalyan Sosyal Cumhuriyeti
    • İtalyan İç Savaşı
  • Cumhuriyet
    • İtalyan ekonomik mucizesi
    • Kurşun Yılları
    • Temiz Eller
Konular
  • Askeri
  • Ekonomik
İtalya arması
Siyaset
  • Anayasa
  • Cumhurbaşkanı
    • Liste
  • Başbakan
    • Liste
  • Bakanlar Kurulu
  • Parlamento
    • Temsilciler Meclisi
    • Cumhuriyet Senatosu
  • Dış ilişkiler
  • Hukuk
  • İnsan hakları
    • LGBT hakları
  • Ordu
  • Seçimler
  • Siyasi partiler
  • İdari bölümler
  • İller
  • Komünler
Coğrafya
  • İtalya Yarımadası
  • Adalar
  • Göller
  • Dağlar
  • Nehirler
  • Millî parklar
  • Bölgeler
    • Kuzey İtalya
    • Orta İtalya
    • Güney İtalya
  • Metropolitan şehirler
  • Şehirler
  • Volkanizma
Ekonomi
  • Merkez Bankası
  • Enerji
  • Borsa
  • Sanayi
  • Bilim ve teknoloji
  • Telekomünikasyon
  • Tarım
  • Turizm
  • Ulaşım
  • Para birimi
Toplum
Demografi
  • İtalyanlar
  • Dil
    • İtalyanca
  • Eğitim
  • Etnik gruplar
  • Göçmenlik
  • Diaspora
Kültür
  • Duecento
  • Trecento
  • Quattrocento
  • Cinquecento
  • Seicento
  • Din
  • Edebiyat
  • Medya
  • Mimarlık
  • Mutfak
  • Müzik
  • Sanat
  • Sinema
  • Tiyatro
  • Resmi tatiller
  • Posta tarihi
  • Spor
  • Bayrak
  • Arma
  • Ulusal Marş
  • Portal
  • VikiProje
  • Kategori
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4039689-7
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Orta_İtalya&oldid=36582119" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • İtalya coğrafyası
  • Avrupa Birliği'nde NUTS 1 istatistiksel bölgeleri
Gizli kategoriler:
  • Sayısal olmayan formatnum bağımsız değişkenlerine sahip sayfalar
  • Tanımlanmamış parametreler içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 19.06, 29 Aralık 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Orta İtalya
Konu ekle