Dicle, Diyarbakır
| Dicle | |
|---|---|
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Diyarbakır |
| Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Kadir Yurdagül |
| • Belediye başkanı | Hacı Akengin[1] (DEM Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 975 km² |
| Rakım | 972 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 38.220 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 37.534 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 21830 |
| İl alan kodu | 0412 |
| İl plaka kodu | 21 |
Resmî site www.dicle.gov.tr | |
Dicle, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçenin eski adı "Piran"dır. İlk kez tarihte Eğil beyliğinin merkezi olarak ön plana çıkar. Daha ilçe jeopolitik konumu sayesinde olduk rağbet görülür. Daha Osmanlı Devleti döneminde ülkedeki alimler ve şeyhlerin merkezi haline gelmiş ve şehre Piran adı verilir. İlçedeki en büyük aile Ağa evi manasına gelen (Mala Ağe) namı diğer Reşid Ağa'nın oğullarının ailesidir. Ailenin soyunun Seyyid ve Şeyhlere kadar uzandığı bilinir. Ayrıca Eyyüb El-Ensari neslinde Ensarioğlu ailesi de bu ilçedendir. Daha sonraki dönemlerde Şeyh Said kıyamının merkezi olduğu bilinmektedir.[2]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Diyarbakır merkeze 92 km uzaklıktadır. Fakat bu yol Ergani üzerinden sağlanan yoldur. 2013 yılında yapılan Eğil-Dicle Karayolu sayesinde bu mesafe 68 km'ye düşmüştür. İlçenin yüzölçümü 738 km²’dir.[3] Topraklarının büyük bir bölümü dağlık ve ormanlıktır. Ovalar ise dağlar arasına yerleşmiş küçük parçalar halindedir. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 972 metredir. Arazinin %30'u meşe ağaçları ile kaplıdır. Ormanlık alana sahip olması sebebiyle Diyarbakır'ın diğer ilçelerine göre daha fazla yağmur almaktadır. İlçenin kuzeyinde Elazığ'ın Alacakaya ve Arıcak ilçeleri; güneyinde Eğil ilçesi; batısında Ergani ve Elazığ'ın Maden ilçesi; doğusunda Hani ve Kocaköy ilçeleri vardır. İlçe, Elazığ ili ile sınırı olan bir ilçedir.
Eğitim ve okullar
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçede; Meslek, Anadolu ve İmam Hatip olmak üzere 3 lise, 2 tanesi yatılı olmak üzere 6 Orta öğretim okulu, 1 tane rehabilitasyon merkezi ve 1 tane de özel dershane bulunmaktadır. Köylerin çoğunda İlköğretim Okulu mevcuttur. İlçede toplam 74 okul bulunur. Ayrıca ilçede yapılan 8 derslikli anaokulu Dicle Anaokulu adıyla 2014/2015 eğitim öğretim yılında faaliyete geçmiştir.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçe halkı geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlamakla birlikte, daha çok hayvancılık yapılmaktadır. Hayvancılıkta da küçükbaş hayvancılığı ön plandadır.
Sanayi ve madenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Küçük çaplı tamirciler, un değirmenleri ve mermer atölyeleri başlıca sanayi dallarıdır. Maden olarak ilçenin Kurşunlu mahallesinde kurşun ve çinko madeni; Altıntaş ve Kurudere köylerinde mermer madeni çıkarılıyor. Ayrıca Yokuşlu mahallesinde çinko madeni keşfedilmiş olup çıkarılması planlanmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1955[4] | 31.103 | 2.660 | 28.443 |
| 1960[5] | 23.263 | 2.987 | 20.276 |
| 1965[6] | 26.446 | 3.577 | 22.869 |
| 1970[7] | 28.737 | 4.245 | 24.492 |
| 1975[8] | 32.890 | 5.247 | 27.643 |
| 1980[9] | 35.170 | 5.729 | 29.441 |
| 1985[10] | 37.082 | 6.097 | 30.985 |
| 1990[11] | 35.980 | 5.414 | 30.566 |
| 2000[12] | 39.861 | 9.861 | 30.000 |
| 2007[13] | 44.610 | 12.227 | 32.383 |
| 2008[14] | 44.265 | 10.219 | 34.046 |
| 2009[15] | 40.122 | 8.610 | 31.512 |
| 2010[16] | 40.965 | 8.436 | 32.529 |
| 2011[17] | 41.141 | 8.955 | 32.186 |
| 2012[18] | 40.356 | 9.023 | 31.333 |
| 2013[19] | 40.593 | 40.593 | veri yok |
| 2014[20] | 40.033 | 40.033 | veri yok |
| 2015[21] | 39.025 | 39.025 | veri yok |
| 2016[21] | 38.829 | 38.829 | veri yok |
| 2017[21] | 38.450 | 38.450 | veri yok |
| 2018[21] | 38.220 | 38.220 | veri yok |
| 2019[21] | 37.673 | 37.673 | veri yok |
| 2020[21] | 37.534 | 37.534 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Hani Caddesi -
Dicle
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2016.
- ^ Sezen, Tahir (2017). "Osmanlı Yer Adları" (PDF). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 26. www.devletarsivleri.gov.tr. s. 217. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi6 Ağustos 2020.
- ^ "HGM | Harita Genel Müdürlüğü - Ulusal Haritacılık Kurumu". www.harita.gov.tr. 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2025.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Dicle Nüfusu - Diyarbakır". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Diyarbakır Dicle Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yerel net
- Dicle Kaymakamlığı 30 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dicle Belediyesi 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dicle Millî Eğitim Müdürlüğü 23 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Diyarbakır ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Otorite kontrolü |
|
|---|
