Beyler, Narman
| Beyler | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Beyler Beyler'in Erzurum'daki konumu | |
Koordinatlar: 40°21′07″N 41°48′01″E / 40.3519°K 41.8003°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Narman |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 1856 m |
| Nüfus | 204 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25530 |
Beyler, Erzurum ilinin Narman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Beyler mahallesinin eski adı Aha'dır. Aha (ახა) adı, Çıldır Eyaleti cebe defterinde (1694-1732), 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde de Aha (آخا) olarak geçer.[5][6][7]
Aha köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılda, 1549 tarihli Gürcistan eserinin ardından Gürcü yönetiminden ele geçirmiştir. Köyde yıkık durumdaki Aha Kalesi'nin bu dönemden kaldığı bilinmektedir.[8]
Aha, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Oltu livasına bağlı nahiye adı olarak geçer. Bu defterde "Sup Sarkis" (سپ سركس) köyü bu nahiyeye bağlıydı. Su(r)p Sarkis köyü, Aha (آخا) köyünün güneyinde bulunuyordu.[9]
Aha, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterine göre, Mamirvan livasının iki nahiyesinden biriydi. Diğer nahiye ise, Mamirvan idi. Pertevani, Başkale, Kanzasori, Bildacori, Hohori, Çatak, Meğnaçori, Hosberiki, Sinsergisi, Kakluça, Hahuli, Hanaki, Kızıl Kilisa, Zadragomi, Aşkisori, Virintabi, Saurmeki, İsi gibi köyler bu nahiyeye bağlıydı.[10]
Aha, Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Çıldır Eyaleti'nin Mamirvan sancağında yer alıyordu. Bu tarihte köyde 45 hanede 155 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 310 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[11]
Aha, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı Narman nahiyesinin köylerinden biriydi.[7] 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 677 kişiden oluşuyordu.[12] Aha Türkçe olmadığı işin köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Beyler olarak değiştirilmiştir.[13] 1965 genel nüfus sayımına göre Beyler köyünde 890 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 205 kişi okuma yazma biliyordu.[14]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum'da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Narman Belediyesi'nin bir mahallesi olmuştur.[15]
Aha Kalesi, yerleşim merkezinin 2 kilometre doğusunda, bir kayanın üzerinde kaba yontulmuş taşlar ve kireç harcıyla inşa edilmiştir. Kale 1549 yılında Samkari Kalesi'yle birlikte Tekeli Mehmed Paşa tarafından Gürcülerden alınıp Osmanlı sınırlarına katılmıştır. Aha Kalesi'nin sur duvarları arasında bir kule bulunmaktadır. Kalenin içinde, doğru kısmındaki kule ile bazı yapıların kalıntıları tespit edilmiştir. Günümüze kalmış duvarların yüksekliği 4 metreyi bulur.[16][17]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahalle, Erzurum il merkezine 90 km, Narman ilçe merkezine 6 km uzaklıktadır.[18] Mahalle, Narman'ın batısında olup, 25.03 numaralı Tortum-Narman il yolu kenarındadır.[19]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 204[2] |
| 2021 | 225[2] |
| 2020 | 250[2] |
| 2019 | 270[2] |
| 2018 | 288[2] |
| 2017 | 283[2] |
| 2016 | 289[2] |
| 2015 | 301[2] |
| 2014 | 314[2] |
| 2013 | 337[2] |
| 2012 | 358[3] |
| 2011 | 387[3] |
| 2010 | 439[3] |
| 2009 | 445[3] |
| 2008 | 496[3] |
| 2007 | 453[3] |
| 2000 | 1.390[3] |
| 1990 | 677[20] |
| 1985 | 781[21] |
| 1965 | 890[22] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Narman Beyler Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Beyler, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, Sıra no: 7
- ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 82. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 235.
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 305. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: გამოკვლევა: წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. Cilt (1958), s. 600". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2025.
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 83. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 252.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 598". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2022.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 258.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ Tao (ტაო), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 74. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 305. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ "Beyler Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.