9. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)
| 9. Ordu | |
|---|---|
| Etkin | 7 Haziran 1918[1] – 3 Nisan 1919[2] |
| Ülke |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Bağlılık | Osmanlı ordusu |
| Sınıfı | Piyade |
| Tipi | Ordu |
| Karargâh | Kars, Erzurum |
| Savaşları | I. Dünya Savaşı |
| Komutanlar | |
| Ünlü komutanları | Yakup Şevki Paşa (8 Haziran 1918[3] - 3 Nisan 1919[2]) |
9. Ordu, I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı İmparatorluğu tarafından 7 Haziran 1918 tarihinde kuruldu ve 3 Nisan 1919 tarihinde lağvedildi.
I. Dünya Savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]Haziran 1918 Savaş Düzeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Haziran 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[4]
- 9. Ordu, (Mirliva Yakup Şevki Paşa)
- 1. Kafkas Kolordusu (Mirliva Kâzım Karabekir Paşa)
- 4. Kolordu (Mirliva Ali İhsan Paşa)
- Bağımsız Süvari Tugayı
Eylül 1918 Savaş Düzeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Eylül 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[5]
- 9. Ordu, (Mirliva Yakup Şevki Paşa)
- 9. Kafkas Tümeni, 11. Kafkas Tümeni, 12. Tümen, Bağımsız Süvari Tugayı
Mondros Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasım 1918 Savaş Düzeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasım 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[6]
- 9. Ordu, (Mirliva Yakup Şevki Paşa)
- 3. Kafkas Tümeni (Ahıska)
- 9. Kafkas Tümeni (Erzincan iliniin güneyinde)
- 10. Kafkas Tümeni (Batum'dan İstanbul'a hareket etti.)
- 11. Kafkas Tümeni (Hoy)
- 36. Kafkas Tümeni (3. Ordu tarafından, Gümrü)
- 12. Tümen (Serdarabad)
- Bağımsız Süvari Tugayı
9. Ordu Müfettişliği, Mayıs 1919
[değiştir | kaynağı değiştir]Nisan 1919 tarihinde Şevket Turgut Paşa, Cevat Paşa ve Kavaklı Mustafa Fevzi Paşa İstanbul'da gizli bir toplantı düzenledi. Bu toplantıda "Üçlü Yemin" adlı bir rapor hazırlandı (Üçler Mısakı) ve vatan savunması için ordu müfettişliği kurulmasına için karar verildi. Nisan ayı sonunda, Kavaklı Mustafa Fevzi Paşa, Harbiye Hazırı Şakir Paşa'ya bu raporu sundu. 30 Nisan 1919 tarihinde, Harbiye Nezareti ve Sultan VI. Mehmed Genelkurmay Başkanı tarafından önerilen ordu müfettişlikleri kurulması hakkındaki kararı onayladı.[7] Müfettişlikler kuruldu ve başlarına şu komutanlar getirildi; 1. Ordu Askeri Müfettişliği (İstanbul'da konuşlu, Kavaklı Mustafa Fevzi Paşa), Yıldırım Ordusu Askeri Müfettişliği (Konya'da konuşlu, Mersinli Cemal Paşa, daha sonra 2. Ordu Askeri Müfettişliği), 9. Ordu Askeri Müfettişliği (Erzurum konuşlu, Mustafa Kemal Paşa, daha sonra 3. Ordu Askeri Müfettişliği). Ayrıca, Rumeli Askeri Müfettişliği (Nurettin Paşa) kurulacak, 13. Kolordu Harbiye Nazırlığı'nın idaresi altında olacaktı.[8] Mayıs 1919'da, ordu müfettişliği aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:[9][10]
- 9. Ordu Müfettişliği (Dokuzuncu Ordu Kıt'aatı Müfettişliği, Erzurum, Müfettiş: Mirliva Mustafa Kemal Paşa, 15 Haziran 1919 tarihinde, 3. Ordu Müfettişliği olarak değiştirildi)
- 3. Kolordu (Sivas, Miralay Refet Bey)
- 5. Kafkas Tümeni
- 15. Tümen
- 15. Kolordu (Erzurum, Mirliva Kâzım Karabekir Paşa)
- 3. Kafkas Tümeni
- 9. Kafkas Tümeni
- 11. Kafkas Tümeni
- 12. Tümen
- 3. Kolordu (Sivas, Miralay Refet Bey)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Edward J. Erickson, Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 187.
- ^ a b Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 39. (Türkçe)
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, p. 23.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 188.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 197.
- ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.
- ^ Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 105. (Türkçe)
- ^ Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 106. (Türkçe)
- ^ Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 333. (Türkçe)
- ^ Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, pp. 111-112. (Türkçe)