Çerkes Hafız Mehmed Paşa

Çerkes Hafız Mehmed Paşa
Çerkes Hafız Mehmed Paşa
	Helmuth von Moltke (solda) 1839 Nizip Muharebesi sırasında Çerkes Mehmed Paşa'ya danışmanlık yapıyor
Trabzon Vilayeti valisi
	Görev süresi; Nisan 1854 - Kasım 1855
Kişisel bilgiler
Ölüm	3 Mayıs 1866; Medine, Osmanlı İmparatorluğu

Çerkes Hafız Mehmed Paşa (ö. 3 Mayıs 1866, Medine), Çerkes asıllı Osmanlı askeri.

Saraydan yetişerek tebdil hasekisi oldu. Nizamiye Ordusu'nun kuruluşunda Binbaşı, Mayıs 1828'de Miralay ve daha sonra Süvari Livası rütbelerine terfi etti. Kasım 1833'te Ferik rütbesine terfi etti ve İşkodra mutasarrıfı olarak atandı. Bu görevindeyken Kütahya'ya atandı. Kasım 1836'da vezirlikle (müşir) Diyarbekir ve Sivas valisi olarak atandı.

1836’da Reşid Mehmed Paşa’nın ölümü üzerine yerine Çerkes Hafız Mehmed Paşa atandı. Yeni paşa hem doğuda ortaya çıkan direnişi bastırmak hem de Mehmet Ali Paşa’nın ordusunu gözetlemekle görevlendirildi. 1837’de Sincar’daki Ezidilere yönelik sert bir sefer başlattı ve bu süreçte 1837–1838 arasında Sincar, Telafer ve Garzan’daki Ezidi direnişleri kanlı operasyonlarla bastırıldı. Bu harekâtlar, hem yerel isyanları sona erdirmeyi hem de Mehmet Ali Paşa’yla muhtemel bir çatışmada bölgeden doğabilecek tepkileri engellemeyi amaçlıyordu.^{[kaynak belirtilmeli]}

1839 yılında Mısır Ordusu'yla savaşmak üzere kurulan orduya Serdâr-ı Ekrem olarak atandı. Nizip Muharebesi'nin kaybedilmesine rağmen Diyarbekir Valiliği görevinden alındıysa da Sivas Valisi olarak görevine devam etti. Eylül 1839'da Erzurum valisi olarak atandı. Şubat 1841'de görevinden alındı. Şubat 1842'de Serasker kaymakamı olduysa da Ocak 1843'te Seraskerliğin kaldırılması üzerine görevinden alındı. Nisan 1843 Belgrad Muhafızı olarak görevlendirildi. Aralık 1845'te Musul valisi olarak atandı. Mart 1846'da Zaptiye Müşiriyeti'nin kurulması üzerine bu kurumun başına atandı. Mart 1847'de Zaptiye Müşirliği görevinden alındı. Mayıs 1847'de Yanya, Mart 1848'de Üsküp, Temmuz 1849'da Bosna ve Ekim 1849'da Edirne Valisi olarak atandı. Temmuz 1851 görevinden alındı. Nisan 1852'de Konya ve Temmuz 1854'te Trabzon valisi olarak atandı. Kırım Savaşı sırasında Erzurum'un geri alınmasındaki başarısızlığından ötürü 1856 yılında görevinden alındı.

1860 yılında Çerkeslerin Osmanlı topraklarına göç etmesi üzerine kurulan Muhacirin Komisyonu'na Başkan oldu. Aralık 1862'de Şeyhü'l-Harem olarak görevlendirildi. Nisan 1864'te görevinden alındı ve Medine'de kaldı.

3 Mayıs 1866 tarihinde Medine'de öldü.

Değerlendirme

Sicill-i Osmani'de şöyle değerlendirme yapılmaktadır:^[1]

Dindar ve doğru idi. Oğlu Sami Bey, Bağdat'a giderken 1275'te (1858/59) kaybolmuştur. Diğer oğlu İzmit Redif Kumandanı Ferik Sadeddin Paşa'dır. Kızını Serdâr-ı Ekrem Ömer Paşa nikahlamıştır.

Aldığı görevler

Aldığı çeşitli idari görevler aşağıda sıralanmıştır:^[2]

Ekim 1839-Şubat 1841: Erzurum Vilayeti valisi
Ekim 1843-Ocak 1846: Belgrad Muhafızı
Ocak 1846-Şubat 1847: Zaptiye müşiri
Nisan 1847-Mart 1848: Yanya Vilayeti valisi
Mart 1848-Eylül 1850: Kosova Vilayeti (Üsküp) valisi
Mayıs-Eylül 1850: Bosna Vilayeti valisi
Eylül 1850-Haziran 1851: Edirne Vilayeti valisi
Mayıs 1852-Temmuz 1854: Konya Vilayeti valisi
Nisan 1854-Kasım 1855: Trabzon Vilayeti valisi

Kaynakça

^ Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmani, (haz. Nuri Akbayar), c. II, İstanbul 1996, s. 99-100.
^ Kuneralp, Sinan (2003). Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), Prosopoprafik Rehber (2 bas.). İstanbul: İsis. s. 74. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1] Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmani, (haz. Nuri Akbayar), c. II, İstanbul 1996, s. 99-100.

[kuneralp-2] Kuneralp, Sinan (2003). Son Dönem Osmanlı Erkân ve Ricali (1839-1922), Prosopoprafik Rehber (2 bas.). İstanbul: İsis. s. 74. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]