Wat Tyler Ayaklanması

Wat Tyler Ayaklanması
Tarih	30 Mayıs-Kasım 1381
Bölge	İngiltere
Sonuç	Ayaklanma bastırıldı
Taraflar
Ayaklanmacılar	Kraliyet hükûmeti
Komutanlar ve liderler
Wat Tyler	II. Richard
Kayıplar
En az 1.500	Açıklanmadı

Wat Tyler Ayaklanması, 1381 yılında İngiltere'de Wat Tyler liderliğinde gerçekleşen bir köylü ayaklanmasıydı.^[1] İsyan, 1340'larda Büyük Veba Salgını'nın yarattığı sosyo-ekonomik ve politik gerilimler, Yüz Yıl Savaşı sırasında Fransa ile olan çatışmalardan kaynaklanan yüksek vergiler ve Londra'nın yerel liderliği içindeki istikrarsızlık gibi çeşitli nedenlere sahipti. Wat Tyler'ın isyan sırasında Londra belediye başkanı tarafından öldürülmesine rağmen isyan 5 ay daha sürdü.

Ortaçağ tarihçisi Tom Johnson 2025 yılında isyanı hakkında şunları söylemiştir "İngiliz tarihinin en büyük halk ayaklanmasıydı. Askerî başarısızlıklar, mali yolsuzluklar ve dört yıl içinde üçüncü kez seçim vergisi dayatılması gibi bir dizi beceriksiz kısa vadeli siyasi kararın sonucunda patlak verdi. Ancak asıl önemlisi, hükümetin tebaasının yaşamına bu denli müdahale etmesi nedeniyle ulusal bir kriz halini almıştı."^[2]

Akademik çevrelerde isyana dair yorumlar zamanla evrim geçirmiştir. Başlangıçta İngiliz tarihinin dönüm noktalarından biri olarak değerlendirilen bu olay, özellikle Kral II. Richard'ın serflik sistemini kaldırma vaadine ve Lollard hareketine yönelik şüphelerin artmasına yol açmıştır. Ancak günümüz tarihçileri, ayaklanmanın sonraki sosyal ve ekonomik gelişmeler üzerindeki etkisi konusunda ortak bir kanaate varamamaktadır.

İsyan, yazar William Morris de dahil olmak üzere sosyalist literatürde yaygın bir şekilde yer almıştır ve 1980'lerde Birleşik Krallık'ta Topluluk Ücreti'nin uygulanmasına ilişkin tartışmalara yön vererek sol siyaset için güçlü bir sembol olmaya halen devam etmektedir.

Ayaklanma, Kraliyet güçleri tarafından bastırıldı. Ayaklanmaya önderlik eden Thomas Baker, John Ball, John Buk, Richard de Leycester ve John Wrave parçalanarak idam edildiler.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Wat Tyler Ayaklanması ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

^ Dunn, Alastair (2002). The Great Rising of 1381: the Peasants' Revolt and England's Failed Revolution. Stroud, UK: Tempus. ISBN 978-0-7524-2323-4.
^ Johnson, Tom (20 Şubat 2025). "Who plucked the little dog?". London Review of Books. 47 (3): 38.

İngiltere ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Dunn, Alastair (2002). The Great Rising of 1381: the Peasants' Revolt and England's Failed Revolution. Stroud, UK: Tempus. ISBN 978-0-7524-2323-4.

[2] Johnson, Tom (20 Şubat 2025). "Who plucked the little dog?". London Review of Books. 47 (3): 38.

[1]

[2]