Velebit
 | |
 | |
| Yükseklik | 1.757 m (5.764 ft) |
|---|---|
| Koordinatlar | 44°32′00″K 15°14′00″D / 44.53333°K 15.23333°D |
| Sıradağ | Dinar Alpleri |
Velebit (Sırp-Hırvatça telaffuz: [v̞ɛlɛ̌bit]; İtalyanca: Alpi Bebie), Hırvatistan'daki en geniş sıradağdır. En yüksek noktası 1.757 m ile Vaganski vrh zirvesidir.[1]
Dinar Alpleri'nin bir parçası olan sıradağ, Adriyatik Denizi boyunca uzanır ve içeride kalan Lika bölgesini denizden ayırır. Kuzeybatıda Senj yakınlarındaki Vratnik dağ geçidinden başlar ve 145 km güneydoğuda Zrmanja nehrinin kaynağında, Knin'in kuzeydoğusunda son bulur.
Velebit üzerindeki önemli dağ geçitleri Senj ile Josipdol'u Jozefina üzerinden bağlayan 694 rakımlı Vratnik veya diğer adıyla Senjsko bilo; Karlobag ile Gospić'i bağlayan 928 rakımlı Oštarijska vrata; ve Obrovac ile Gračac'ı bağlayan 766 rakımlı Prezid'dir.[1]
Velebit'in karakteristik özellikleri; basit ve sert yapısı, dik yamaçları ve denize bakan kısmın bitki örtüsü bakımından zayıf, Lika'ya bakan kısmın ağaçlarla kaplı oluşudur. Sıradağ, jeolojik olarak karst özelliğindeyken flora ve fauna bakımından çeşitlilik gösterir. Velebit'teki en popüler yerler; Vučjak zirvesi, Zavižan'ın yukarısı, Zavižan botanik bahçesi, Rožanski kukovi, Štirovača ve Paklenica Millî Parkı'dır.[2]
Hırvatistan Meteoroloji ve Hidroloji Servisi, Zavižan'da kalıcı bir ölçüm istasyonuna sahiptir.[1] Velebit, 2005'te UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklendi.[3]
Bölümleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Velebit genellikle dört bölüme ayrılır:
- Vratnik ve Veliki Alan dağ geçitleri arasında yer alan ve en yüksek noktası Mali Rajinac (1.699 m) olan kuzey bölümü
- Veliki Alan ve Baške Oštarije arasında yer alan ve en yüksek noktası Šatorina (1.624 m) olan orta bölüm
- Oštarije ve Mali Alan arasında yer alan ve en yüksek noktaları Vaganski vrh (1.757 m) ve Sveto brdo (1.753 m) olan güney bölümü
- en kayda değer zirvesi Crnopac olan güneydoğu bölümü
Zirveler ve bölgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Zavižan bölgesi – Kuzey Velebit (Mali Rajinac) (1.699 m)
- Rožanski Kukovi grubu – Kuzey Velebit (Gromovaca (1.676 m) ve Vratarski Kuk (1.676 m))
- Alančić, Rožanski Vrh, Seravski Vrh, Kuzey Velebit (Goli Vrh (1.670 m))
- Veliki Kozjak (1.629 m), Kuzey Velebit
- Šatorina (1.624 m) – Orta Velebit
- Stap bölgesi – Güney Velebit, (Debeli Kuk) (1.269 m)
- Visočica (1.619 m) – Güney Velebit
- Bojin Kuk (1.110 m) – Güney Velebit
- Viserujna (1.632 m) ve Rujno – Güney Velebit
- Paklenica bölgesi – Güney Velebit
- Vaganski vrh (1.757 m) – Güney Velebit (Velebit'in en yüksek noktası)
- Liburnija (1.710 m) – Güney Velebit
- Sveto Brdo (1.751 m) – Güney Velebit
- Tulove Grede (1.120 m) – Güneydoğu Velebit
- Crnopac (1.404 m) – Güneydoğu Velebit
Yaklaşık 70 zirve 1.600 metreyi aşmaktadır.
Mağaralar
[değiştir | kaynağı değiştir]Velebit'te yüzlerce "delik" mevcuttur. Hırvatistan'ın en büyük ve en derin mağaraları buradadır. Üç parçalı "Lukina jama" mağarası 1.392 m derinliğiyle güneydoğu Avrupa'nın en derin mağarası, dünyanın ise en derin mağaralarından biridir.[2] "Slovačka jama" mağarası da 1.320 m derinliğe sahiptir. Bu mağaralar tamamen dikeydir ve dünyanın en dik mağaralarıdır. Mağaraların dibinde su vardır. Bu obruklarda Erpobdella mestrovi olarak adlandırılan yeni bir sülük türü keşfedilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Geographical and meteorological data" (PDF). Statistical Yearbook. Croatian Bureau of Statistics. 2009. 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Eylül 2011.
- ^ a b Naklada Naprijed, The Croatian Adriatic Tourist Guide, s. 140-141, Zagreb (1999), 953-178-097-8
- ^ "Velebit Mountain" (İngilizce). UNESCO. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
