Valiye Kazimbeyli
Valiye Kazimbeyli | |
|---|---|
| Doğum | 1900 Gence |
| Ölüm | 1947 Atina |
| Defin yeri | Feriköy Mezarlığı |
| Evlilik | Cihangir Bey Kazımbeyli |
Valiye Kazymbeyli - Gence ayaklanmasının katılımcısı, Milli Birlik Meclisinin üyesi, Cihangir Bey Kazımbeylinin karısı.[1]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Valiya Kazımbeyli 1900 yılında Gence şehrinde doğdu. Fatali Han Hoyski'nin kardeşi General Hüseyngulu Han Hoyski'nin kızı.[2] Albay Cihangir Bey Kazımbeyli ile evlendi. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükûmeti döneminde çeşitli görevlerde çalıştı. Gence ayaklanmasına katıldı.[3] Ayaklanmanın yenilgisinden sonra Türkiye'ye göç etti. II. Dünya Savaşı sırasında, Valiya, Almanlar tarafından ele geçirilen Varşava askerî hastanesinde hasta ve yaralı azerbaycanlı askerlere yardım etti. Ağabeyi Zahid Han anılarında ablası hakkında şunları anlatıyor:[4]
| “ | Ablam Valiya Hanım Varşava'daki evimizde bir Yardım Heyeti kurdu ve elimizden geldiğince Azerbaycanlılara hastanelerde yardımcı olduk. Haftada iki üç defa vatandaşlarımızı bizzat ziyaret ederek manevi durumlarına destek oldum. Heyetimiz İsviçreli "Kızılhaç" örgütünden her türlü yardımı onlara dağıtıyor, ablam evde yemek pişirip çok hasta askerlere götürüyordu. | ” |
1943'te Berlin'deki Tüm-Azerbaycan Kongresi'nde kurulan Milli Birlik Meclisi'ne üye oldu. 1947'de "Milli Birlik" teşkilatının özel bir görevini yerine getirmek üzere Roma'dan Türkiye'ye gönderildi.[5] İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye'ye sığınan üst düzey Azerbaycanlı subayları, SSCB karşı istihbaratının elinden kurtarmak için Roma'ya götürmesi gerekiyordu. Türkiye'de iken babası Hüseyngulu Han ve kardeşi İskender Han'ın yardımıyla askeri Azeriler için sahte belgeler hazırlayarak 26 Nisan 1947'de İstanbul'dan Roma'ya uçakla gönderildi. Valiya Hanım ile birlikte 12 yüksek rütbeli subayı taşıyan uçak gizemli bir şekilde Atina üzerinde düştü.[6]
Valiya Hanım Kazımbeyli, İstanbul'daki Feriköy mezarlığına defnedildi.[1][7]
.jpg)
.jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Hanlar Bayramov (2010). Gəncə üsyanı 1920. Bakü: Ləman Nəşriyyat Poliqrafiya. s. 105. 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ "Fətəli xan Xoyskinin qardaşı nəvəsi: "Əli bəy Hüseynzadə üç il evimizdə gizli fəaliyyət göstərib"" (Azerice). sozcu.info. 25 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ "Xanımı ilə birgə vuruşan, Cümhuriyyət zabitinin faciəvi həyatı" (Azerice). modern.az. 19 Ocak 2018. 25 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ "Misir kralının teleqrafı, qəzaya uğrayan təyyarə - Xanxoylu ailəsi" (Azerice). peyk.az. 27 Eylül 2019. 25 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ Ceyhun Nəbi (2018). Sovetlərlə üz-üzə. Bakü: Alatoran. s. 89.
- ^ Hafiz Əhmədov (3 Eylül 2019). "Babam bəlkə də zəhərlənərək öldürülüb" – Kazımbəyli və Xoyskinin İtaliyadakı biznesmen varisi" (Azerice). hafiztimes.com. 25 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.
- ^ Dilqəm Əhməd (22 Mayıs 2018). "Sovet kəşfiyyatının öldürdüyü - İki azərbaycanlı" (Azerice). teleqraf.com. 25 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022.