Siyah Kare
| Sanatçı | Kazimir Maleviç |
|---|---|
| Yıl | 1915 |
| Tür | Yağlıboya |
| Boyutlar | 160 cm × 160 cm (63 in × 63 in) |
| Konum | Tretyakov Galerisi, Moskova |
Siyah Kare, Kazimir Maleviç'in tablosu.
Eserde, beyaz arka plan siyah yağlıboyayla kare biçiminde boyanmıştır. Sanatçının süprematizm olarak adlandırdığı kendi özgün tarzında yapılmıştır. "Resmin sıfır noktası” olarak bilinir.
Maleviç'e göre, modern sanat akımı eserleri de dahil olmak üzere, tüm resimler, kendinden öncekilerin kopyasıydı. Eğer yeni bir sanat anlayışı geliştirilecekse, eskiyle olan bağların tümüyle atılması gerekiyordu. Siyah Kare, bu anlayışı yansıtan bir eserdir.
"Sıfır biçim" ile oluşturulan bu eserin konusu "hiçbir şeydir." Eserde görünür bir olay örgüsünün olmayışı, izleyenin yaratıcı bilincini özgür kılar ve özgürce hayal kurmasına olanak tanır. Eserini 37 yaşında iken üretmiş olan ressamın amacı, maddi şeyleri resme yansıtmaktan kaçarak saf, soyut bir biçim dünyasına ulaşmaktı. Maleviç bu eserden şöyle bahsetmektedir:[1]
| “ | Sergilemiş olduğum “boş bir kare” değil, nesnesizliğin hissiyatıydı. Beyaz zemin üzerine siyah kare, nesnesiz hissiyatın ifadeye gelişinin ilk biçimiydi. Kare=hissiyat, beyaz zemin= bu hissiyatın ötesindeki boşluk. Kare değişir ve unsurları herhangi bir şekilde onları meydana getiren hissiyata bağlı olarak sınıflandırılabilen, yeni biçimler yaratır. | ” |
Maleviç, daha sonra bu eserin beyaz arka plan üzerine kırmızı ve beyaz arka plan üzerine siyah ve kırmızı yağlıboya versiyonlarını da yaptı.
106 x 106 cm‘lik bu eser zamanla çatladı ve çatlaklardan görünen renkler, yeni yorum ve eleştiriler getirdi.
Arka planı
[değiştir | kaynağı değiştir]Rus avangartlarından olan Maleviç, sanatta devrim niteliğinde büyük değişiklikler yapmanın peşindeydi. Siyah Kare tablosunun fikri, Rus avangart sanat tarihinde önemli bir yeri olan “Güneşe Karşı Zafer” operasının sahnelenişi sırasında ortaya çıktı. Maleviç, bu operada sahne ve kostüm tasarımcısıydı.
Malekoviç'in bu operadaki çalışması, süprematizm ve nesnesiz sanat yolunda önemli bir adım idi. Operanın konusu teknolojinin gücü idi ve Maleviç, kostüm ve dekorların tasarımında kullandığı geometrik şekillerle teknolojinin gücünü ifade etmek istedi. Dekorlar günümüze ulaşamadı ancak ressamın, operanın müziklerini besteleyen Matyushin'e yazdığı mektuplarda, "kare" formuna verdiği önemi anlatmıştır. Bir mektupta şunu yazmıştır:
| “ | Perde siyah bir kareyi temsil ediyor, tüm olasılıkların çekirdeği, geliştikçe korku dolu bir güç alıyor… Zaferin başlangıcını işaret ediyor. | ” |

Siyah Kare, Maleviç'in “Süprematizm” adını verdiği sanat görüşünün başlangıç noktasını oluştumuştur.
İlk sergilenişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Maleviç Siyah Kare'yi 1913 yılında yapmış, fakat resim ilk kez 1915'te sergilenmiştir. 1915 yılının Aralık ayında Maleviç, Petrograd'daki Nadezdha Dobychina Galerisinde 0.10 Son Fütürist Sergisi adlı bir sergide 39 eser sergiledi ve bir manifesto sundu.
Sergide, bir odanın kesişen iki duvarında üst üste asılmış tablolar sergilendi. Siyah Kare, sergideki tabloladan biri idi. Rus ikonlarının geleneksel sergileniş biçimine benzeyen ve izleyicilere ölümü anımsatan bir şekilde, iki duvarın birleştiği köşeye, tavana bitişik şekilde asılmıştı. Bu, daha önce bir sanat galerisinde hiç denenmemiş bir sergileme biçimi idi.
Sergideki resimlerin ortak özelliği, doğadaki üçgen, kare ve daire gibi biçimleri yansıtmaları idi.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Bulut, Ümran; Kaya, Ebru (31 Ekim 2019). "Malevich'in Siyah Kare Tablosunun Rus Avangardındaki Yeri". Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat. 4 (8): 153-170. ISSN 2548-0634. 7 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi6 Haziran 2025.
- ^ "5.2.15. Süprematist Sanatçı Kazimir Maleviç ve Saf Resmin İncelenmesi - Sanat ve İnsan Dergisi". 15 Aralık 2021. 24 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2025.