Akbabanın Üç Günü

Akbabanın Üç Günü
Three Days of the Condor
	"Akbabanın Üç Günü" (Three Days of the Condor) filminin özgün sinema afişi
Yönetmen	Sydney Pollack
Yapımcı	Stanley Schneider
Senarist	Lorenzo Semple Jr.; David Rayfiel; James Grady (roman)
Oyuncular	Robert Redford; Faye Dunaway; Cliff Robertson; Max von Sydow
Müzik	Dave Grusin
Görüntü yönetmeni	Owen Roizman
Kurgu	Don Guidice
Stüdyo	Dino De Laurentiis Company; Paramount Pictures
Dağıtıcı	Paramount Pictures
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Gerilim,dram
Renk	Renkli (Technicolor)
Yapım yılı	1975
Çıkış tarih(ler)i	24 Eylül 1975 New York ; Şubat 1977 Türkiye
Süre	117 dakika
Ülke	ABD
Dil	İngilizce,Fransızca
Diğer adları	Akbabanın Üç Günü (Türkiye); Les Trois Jours du Condor(Fransa); I Tre Giorni del Condor (İtalya); Los Tres Días del Cóndor(İspanya); Die Drei Tage des Condor (Almanya)

Akbabanın Üç Günü 1975 ABD yapımı politik gerilim filmidir. Özgün adı Three Days of the Condor dur.

Amerikalı gerilim romanları yazarı James Grady'nin 1974 tarihli Six Days of the Condor (Türkçe anlamı:Akbabanın altı günü) adlı romanından senaryosunu Lorenzo Semple Jr. ve David Rayfiel'in birlikte uyarlayıp yazdıkları fimin yönetmeni Sydney Pollack'tır. Başlıca rollerinde Robert Redford, Faye Dunaway, Cliff Robertson, Max von Sydow, John Houseman ve Addison Powell oynamışlardır. James Grady'nin romanı Türkiye'de 1974'te Aziz Üstel'in çevirisiyle Leş Kargaları adıyla "Altın Kitaplar"'dan çıkmıştı.

"Paranoid gerilim" veya "Komplo gerilim" türüne de sokulabilen bu filmde CIA'in dünyada yayınlanmış bütün kitap ve dergileri okuyup tarama görevi verilmiş bir yan kuruluşunda görevli "Akbaba" kod adlı memurunun bir yemek molası dönüşünde bürodaki tüm iş arkadaşlarının katledilmiş olduğunu görüp bir yandan kendi hayatını kurtarmak için kaçarken, bir yandan da olayları çözmek için yaptığı araştırmada örgütün sanıldığından da karmaşık ve yozlaşmış yapısını, ayrıca örgüt içinde başka bir örgütün de faaliyette olduğunu keşfetmesi anlatılmaktadır. Vietnam Savaşı ve Watergate Skandalı'nın hemen sonrasında su yüzüne çıkan ABD hükûmetinin faaliyetlerindeki ahlaki belirsizlik ve bunun toplum üzerinde yarattığı kuşkular hala tazeliğini korurken çekilmiş olması filmi daha da gerçekçi ve inandırıcı yapmaktadır. Çeşitli festival ve yarışmalarda 5 ödül kazanan film 1976'da "En iyi kurgu" dalında Oscar'a, "En iyi kadın oyuncu" (Faye Dunaway) dalında da Altın Küre'ye aday gösterilmişti. Filmin özgün müziğini yapan Dave Grusin de bu çalışması ile 1977 yılında Grammy ödülüne aday gösterilmişti.

Özet

Kod adı "Akbaba" olan Joseph Turner (Robert Redford) CIA'in yan kuruluşlarından birinin New York'taki gösterişsiz ofisinde çalışan alt düzey memurlardan biridir. "Amerikan Edebiyat ve Tarih Araştırmaları Derneği" adı altında kamufle edilmiş bu CIA ofisinde Açık kaynak istihbaratı (Open Source Intelligence, OSINT)^[1] yapılmaktadır, yani dünyada yayınlanmış tüm roman, dergi ve gazeteler ayrım yapılmaksızın okunmakta, taranmakta ve bunların içinde gizli anlamlar, mesajlar ve olağan dışı fikirler aranmaktadır. Görevi gereği Turner yakın zamanda ucuz bir gerilim romanını analiz etmiş ve dikkatini çeken bazı tuhaflıklara vurgu yapan raporunu CIA'deki üstlerine iletmiştir. Adeta bir sosyal kulüp havasındaki bu küçük ofiste çalışan az sayıdaki memur, aktif görevdeki CIA ajanlarından çok farklıdırlar, rahat ve disiplinden oldukça uzak bir çalışma tempoları vardır. Raporuna cevap beklediği günlerden birinde Turner öğlen yemeklerini almak için dışarı çıktığında ofisi basan bir grup silahlı adam çalışanların altısını da soğukkanlılıkla katleder. Turner geri döndüğünde gördüğü manzara karşısında dehşete düşer, kendi hayatının da tehlike altında olduğunu anlayarak özel acil hattan üstlerini arar. Birinci amiri olan Higgins (Cliff Robertson) ile buluşmaya gittiğinde üzerine ateş açılır. Artık teşkilatta güvenebileceği kimse kalmadığının farkına varan Turner, olan biteni anlayabilmek için olaylarla ilgisi olmayan Kathy Hale adlı bir kadını (Faye Dunaway) evinde rehin tutarak, Higgins'le kedi fare oyunu oynamaya başlar ve sonunda CIA içinde başka bir CIA daha olduğunu keşfeder. Turner'ın raporu bu teşkilatın gizliden planladığı, olası bir petrol krizi durumunda Ortadoğu'yu işgal etme programına sekte vurmuştur ve bu raporla ilintili herkesin yok edilmesi gerekmektedir. Turner bu örgüt içindeki örgütün tepesindeki kişiye ulaşır ancak arkadaşlarını da katleden kiralık katil Joubert (Max von Sydow) buraya da gelir ama sürpriz bir şekilde Turner'ı değil de örgütün başkanını öldürür, çünkü anlaşma değişmiştir ve artık tekrar CIA için çalışmaktadır. Turner'a da hala bir hedef olduğunu söyler ve kendi güvenliği için ülkeyi terk etmesi tavsiyesinde bulunur. Yurtsever bir insan olan Turner ülkeyi terkedemeyeceğini söyler ve son çare olarak olayları özgür basına anlatarak örgütün kirli çamaşırlarını kamuoyu önünde ortaya dökmeye karar verir ve The New York Times gazetesine gider.

Oyuncu kadrosu

Robert Redford	Joseph Turner / kod adı "The Condor"(Akbaba)
Faye Dunaway	Kathy Hale
Cliff Robertson	J. Higgins
Max von Sydow	G. Joubert
John Houseman	Mr. Wabash
Addison Powell	Leonard Atwood
Walter McGinn	Sam Barber
Tina Chen	Janice Chon
Michael Kane	S.W. Wicks
Don McHenry	Dr. Ferdinand Lappe
Michael B. Miller	Fowler
Jess Osuna	Binbaşı
Dino Narizzano	Harold
Helen Stenborg	Mrs. Edwina Russell
Patrick Gorman	Martin
Hansford Rowe	Jennings /Hansford Rolle
Carlin Glynn	Mae Barber
Hank Garrett	Postacı
Arthur French	Kurye

Film hakkında notlar

Eski CIA yöneticilerinden Richard Helms filmde "Akbaba" rolündeki Robert Redford'a danışmanlık yapmıştı.^[2]

Benzer Filmler

ABD'nin uzun ve yıpratıcı bir savaşın ardından Vietnam'dan yenilerek geri çekilmesi, CIA örgütünün başta Ortadoğu ve Uzakdoğu olmak üzere dış ülkelerdeki karanlık faaliyetleri, Watergate skandalı gibi olayların damgasını vurduğu 1970'li yıllardan başlayarak komplo teorileri'ne dayanan bir seri film çevrilmişti. "Politik Gerilim", "Paranoid gerilim", "Entrika gerilim", "Komplo gerilim" gibi isimler de verilen bu alt türün bazı önemli örnekleri şunlardır:
The Manchurian Candidate - (1962),John Frankenheimer (Vietnam öncesi, türün en eski örneklerinden, Kore savaşı sonrası.)
The Odessa File - (1974),Ronald Neame
Konuşma (The Conversation) - (1974),Francis Ford Coppola
The Parallax View - (1974),Alan J. Pakula Senaryo: Lorenzo Semple Jr.
Akbabanın Üç Günü (Three Days of the Condor) - (1975), Sydney Pollack Senaryo:Lorenzo Semple Jr.
Başkanın Tüm Adamları (All the President's Men) - (1976), Alan J. Pakula
Capricorn One - (1978), Peter Hyams
Blow Out - (1981), Brian De Palma
JFK - (1991), Oliver Stone
Conspiracy Theory - (1997),Richard Donner
Wag the Dog - (1997), Barry Levinson
Enemy of the State - (1998), Tony Scott
Arlington Road - (1999), Mark Pellington
The Manchurian Candidate - (2004),Jonathan Demme (1962 yapımı filmin Körfez Savaşına uyarlanmış versiyonu)

Ödüller

Kazandığı Ödüller

Adaylıkları

Kaynakça

^ Open Source Intelligence [en] Açık Kaynak İstihbaratı hakkında bilgi
^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2008.

Dış bağlantılar

IMDb'de Akbabanın Üç Günü

[1] Open Source Intelligence [en] Açık Kaynak İstihbaratı hakkında bilgi

[2] "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2008.

[1]

[2]