Rus çarı

Rusya çarları
Eski Monarşi
Çarlık bayrağı
Son çar: I. Petro 7 Mayıs 1682 - 2 Kasım 1721
İlk hükümdar	IV. İvan
Son hükümdar	I. Petro
Resmi konum	Moskova Kremlini
Atayan	Irsî monarşi
Monarşi başlangıcı	16 Ocak 1547
Monarşi sonu	2 Kasım 1721

Tüm Rusya'nın çarı ve büyük prensi (Rusça: Государь, Царь и Великий Князь всея Руси), 1547'den 1721'e kadar Rus hükümdarının ünvanıydı. Bu dönemde devlet çarlık rejimiyle yönetilmekteydi.

Çar olarak taç giyen ilk Rus hükümdarı, egemen ve büyük prens ünvanını da elinde bulunduran IV. İvan'dı. 1721'de I. Petro, imparator unvanını benimsedi ve Rus İmparatorluğu'nu ilan etti. Eski unvan, imparatora atıfta bulunmak için kullanılmaya devam etti.

Ünvan

Tam ünvan çarlar arasında değişmekteydi. I. Aleksey'in tam ünvanı şuydu:

Tanrı'nın lütfuyla, Biz, Ulu Hükümdar, Çar ve Büyük Prens Aleksey Mihayloviç, Büyük, Küçük ve Beyaz Rusya'nın, Moskova'nın, Kiev'in, Vladimir'in, Novgorod'un Mutlak Hükümdarı, Kazan Çarı, Astrahan Çarı, Sibirya Çarı, Pskov Hükümdarı ve Tver, Yugorsk, Perm, Vyatka, Bulgar ve diğerlerinin Büyük Prensi, Aşağı Topraklar Novgorod'un, Çernihiv'un, Ryazan'ın, Rostov'un, Yaroslavl'ın, Beloozero'nun, Udoria'nın, Obdoria'nın, Kondia'nın Hükümdarı ve Kuzey Ülkelerinin Tam Sahibi, İberya Topraklarının, Kartli ve Gürcü Krallarının ve Kabartay Topraklarının, Çerkes ve Dağ Prensliklerinin ve Doğu’nun, Batı’nın ve Kuzey’in daha birçok Devletinin ve Topraklarının Hükümdarı ve Büyük Prensi, Ata ve Dededen miras kalan Hak ile Varis, Sahip ve Mutlak Egemeniz.

Tarihçe

"Bütün Rusya'nın çarı" ünvanı, 1547'den 1721'e kadar Rus hükümdarları tarafından kullanılmıştır. İlk olarak IV. İvan (Korkunç İvan) tarafından benimsenen bu unvan, Rusya'nın siyasi ve coğrafi birliğini vurgulamayı amaçlamıştır. 1721'de I. Petro, "imparator" unvanını kabul ederek Rus İmparatorluğu'nu ilan etmiştir. Ancak, "çar" unvanı halk arasında kullanılmaya devam etmiştir.

17. yüzyılda yüzyılda, I. Fyodor'un 1598'de çocuksuz ölümüyle Rurik Hanedanı sona ermiş ve Rusya, siyasi kargaşa ve yabancı müdahalelerin yaşandığı "Dertler Dönemi"ne girmiştir. Bu dönemde, sahte I. Dmitri gibi taht talipleri "çar" unvanını kullanmış, ancak Polonyalı destekçileri bu unvanı kabul etmemiştir. Sonrasında Romanov Hanedanı iktidara gelmiş, ancak Rus hükümdarının konumu zayıflamıştır. Mihail Romanov, seçilmiş bir hükümdar olarak meşruiyetini sağlamaya çalışmış ve sonunda Avrupa'nın büyük güçleri tarafından tanınmıştır.

Çarların listesi

Ana madde: Rus hükümdarları listesi

İsim	Ömür	Hükümdarlık başlangıcı	Hükümdarlık sonu	Notlar	Aile	Resim
IV. İvan Korkunç Иван Васильевич (Иван Грозный)	25 Ağustos 1530 – 28 Mart 1584	26 Ocak 1547	28 Mart 1584	III. Vasili ve Elena Glinskaya'nın oğlu	Rurik
I. Fyodor Kutsanmış Фёдор Иванович (Фёдор Блаженный)	31 Mayıs 1557 – 17 Ocak 1598	28 Mart 1584	17 Ocak 1598	IV. İvan ve Anastasia Zakharyina-Yuryeva'nın oğlu	Rurik
Boris Борис Фёдорович Годунов	1551 – 13 Nisan 1605	21 Şubat 1598	13 Nisan 1605	I. Fyodor'un kayınbiraderi Zemskiy Sobor tarafından seçildi	Godunov
II. Fyodor Фёдор Борисович Годунов	1589 – 20 Haziran 1605	13 Nisan 1605	10 Haziran 1605	Boris Godunov ve Maria Grigorievna Skuratova-Belskaya'nın oğlu Öldürüldü	Godunov
I. Dmitri Лжедмитрий I	1581 – 17 Mayıs 1606	20 Haziran 1605	17 Mayıs 1606	IV. İvan'ın oğlu olduğunu iddia etti Öldürüldü	Rurik (iddia edilen)
IV. Vasili Василий Иванович Шуйский	22 Eylül 1552 – 12 Eylül 1612	19 Mayıs 1606	17 Temmuz 1610	Sahte Dmitriy'e karşı komployu düzenledi, soylular tarafından çar ilan edildi ve daha sonra tahttan indirildi Rakip: II. Düzmece Dmitri (Haziran 1607’den itibaren)	Şuyski
I. Mihail Михаил Фёдорович	12 Temmuz 1596 – 12 Temmuz 1645	26 Temmuz 1613	12 Temmuz 1645	Romanov Hanedanı'nın kurucusu I. Fyodor’un birinci dereceden kuzeni Ortak hükümdar: Patrik Filaret (1619–1633)	Romanov
Aleksey En Sakin Алексей Михайлович (Алексей Тишайший)	9 Mayıs 1629 – 29 Ocak 1676	12 Temmuz 1645	29 Ocak 1676	I. Mihail ve Yevdokiya Streşneva'nın oğlu	Romanov
III. Fyodor Фёдор III Алексеевич	9 Haziran 1661 – 7 Mayıs 1682	29 Ocak 1676	7 Mayıs 1682	I. Aleksey ve Mariya Miloslavskaya'nın oğlu	Romanov
V. İvan Иван V Алексеевич	6 Eylül 1666 – 8 Şubat 1696	7 Mayıs 1682	8 Şubat 1696	I. Aleksey ve Mariya Miloslavskaya'nın oğlu III. Fyodor ve Sofya Alekseyevna’nın küçük kardeşi I. Petro’nun ağabeyi Ortak hükümdar: I. Petro Naip: Sofya Alekseyevna (8 Haziran 1682 – 17 Eylül 1689)	Romanov
I. Petro Пётр I Алексеевич	9 Haziran 1672 – 8 Şubat 1725	7 Mayıs 1682	2 Kasım 1721	I. Aleksey ve Natalya Naryshkina'nın oğlu III. Fyodor’un üvey kardeşi Ortak hükümdar: V. İvan (7 Mayıs 1682 – 8 Şubat 1696) Naip: Natalya Naryshkina (7 Mayıs – 2 Haziran 1682), Sofya Alekseyevna (8 Haziran 1682 – 17 Eylül 1689)	Romanov

Bibliyografya

• Bushkovitch, Paul (18 Mart 2021). Succession to the Throne in Early Modern Russia: The Transfer of Power 1450–1725 (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-1-108-47934-9. 
• Crummey, Robert O. (6 Haziran 2014). The Formation of Muscovy 1300 - 1613 (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-317-87200-9. 
• Feldbrugge, Ferdinand J. M. (2 Ekim 2017). A History of Russian Law: From Ancient Times to the Council Code (Ulozhenie) of Tsar Aleksei Mikhailovich of 1649 (İngilizce). BRILL. ISBN 978-90-04-35214-8. 
• Filyushkin, A. I. (2006). Титулы русских государей (Rusça). Альянс-Архео. ISBN 978-5-98874-011-7. 
• Madariaga, Isabel De (17 Haziran 2014). Politics and Culture in Eighteenth-Century Russia: Collected Essays by Isabel de Madariaga (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-317-88190-2. 
• Pavlov, A. P. (2006). "Fedor Ivanovich and Boris Godunov (1584–1605)". Perrie, Maureen (Ed.). The Cambridge History of Russia: Volume 1: From Early Rus' to 1689. Cambridge University Press. s. 266. doi:10.1017/CHOL9780521812276. ISBN 978-1-107-63942-3. 
• Sashalmi, Endre (25 Ekim 2022). Russian Notions of Power and State in a European Perspective, 1462-1725: Assessing the Significance of Peter’s Reign (İngilizce). Academic Studies PRess. ISBN 978-1-64469-419-0. 
• Wortman, Richard S. (31 Ekim 2013). Scenarios of Power: Myth and Ceremony in Russian Monarchy from Peter the Great to the Abdication of Nicholas II - New Abridged One-Volume Edition (İngilizce). Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-4969-7.