Rua
Rua (Ρουας), Rona (Ρουας) ya da Ruga (Ρούγας), Hun İmparatorluğu'nun hükümdarı. Bleda ve Attila'nın amcasıdır.
425 yılından 434'teki ölümüne kadar kardeşi Oktar'la birlikte Hun İmparatorluğu'nu yönetmiştir.[1] 430 yılında Oktar'ın bir Cermen kavmiyle olan savaş esnasında hayatını kaybetmesi sonucu tahtın tek hakimi olmuştur. 452 yılına ait Chronica Gallica'da Rua'nın 434 yılındaki ölümünden sonra tahtı Bleda'nın aldığı yazıyordu. Akitanyalı Aziz Prosper'in 432 yılına ait notlarında kendisinden şöyle bahsediliyordu:
"Aëtius kaybettiği görevinden sonra yaşamına kendine ait bölgesinde devam ediyordu. Fakat düşmanlarından bazılarının beklenmedik saldırılarla onu esir alma teşebbüslerinin ardından önce Roma'ya, ardından da Dalmaçya'ya kaçtı. Pannonia yolu üzerinde Hunlara ulaştı. Hun hükümdarıyla arasındaki dostluk ve oradan aldığı yardımlar sayesinde Romalı yöneticilerle anlaşma sağladı ve eski görevine geri döndü. [...] Rua, Hunların hükümdarıydı."[2]
Aëtius bu yardıma karşılık olarak Hunlara Pannonia bölgesini vermiştir.
Rua döneminde Batı Roma İmparatorluğu ile iyi ilişkiler kurulmuştur. Diğer taraftan Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) üzerine fazlaca baskı uygulanmıştır. Hatta Bizans ağır bir vergi karşılığında barışa zorlanmıştır. Bizans'ı ilk kez yıllık vergiye bağlayan Hun hükümdarı Rua olmuştur. Bu dönemde Hunlar Bizans'a karşı siyasal üstünlük sağlamıştır. Rua'dan sonra devletin başına Attila geçmiştir.
Rua'nın diğer kardeşleri Muncuk, Aybars ve Oktar idi. Attila'nın babası olan Muncuk öldüğünde merkezde Rua, diğer iki kardeş ise devletin Doğu ve Batı kanatlarının başında hüküm sürmüştür.
Günümüz Macarcasında geniş alan, toprak, tarla gibi anlamlara gelen bu sözcük Macaristan'da sıkça rastlanan bir aile isimdir ancak Macarca isimlerde soyadının aile tarafından verilen isimden önce yazılması kuralı nedeniyle genellikle ön isim olarak karşılaşılmaktadır. Tarihi kaynaklarda Ρούγας (Rougas), Ρουας (Rouas) ve ΄Ρωίλας (Roilas)[3] gibi şekillerde karşımıza çıkan bu karakterin ismi, 1935 yılında Murat Uraz tarafından yazılmış olan "Türk Adları" adlı kitapta[4] "Rona" halinde "Hun başbuğu" olarak geçmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Maenchen-Helfen, Otto J. (1973). The World of the Huns: Studies in Their History and Culture 3 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. University of California Press. ISBN 9780520015968 Sayfa 91
- ^ Maenchen-Helfen, Otto J. (1973). The World of the Huns: Studies in Their History and Culture 3 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. University of California Press. ISBN 9780520015968 Sayfa 86-87
- ^ Pritsak, Omeljan (1982). The Hunnic Language of the Attila Clan 13 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF). IV. Cambridge, Massachusetts: Harvard Ukrainian Research Institute. ISSN 0363-5570 Sayfa 441
- ^ 1935, Murat Uraz, "Türk Adları", http://www.worldcat.org/title/turk-adlar/oclc/231360749