Pınarbaşı, Kayseri
| Pınarbaşı | |
|---|---|
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Kayseri |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Salih Ağar |
| • Belediye başkanı | Deniz Yağan (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 3394 km² |
| Rakım | 1520 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 26.911 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 22.900 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 38700 |
| İl alan kodu | 0352 |
| İl plaka kodu | 38 |
Pınarbaşı, Kayseri'nin 16 ilçesinden birisidir.
Konum
[değiştir | kaynağı değiştir]İl merkezinin doğusunda, Malatya ve Kahramanmaraş karayolu üzerinde yer alır. Batısında Kayseri'nin Akkışla ve Bünyan, güneyinde Tomarza ve Sarız ilçeleri, kuzeyinde Sivas'ın Gemerek, Şarkışla, Altınyayla ve Kangal, doğusunda Gürün ilçeleri yer alır.
Geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarihi çok eski olan Pınarbaşı, milattan önceki dönemde Hitit uygarlığına bağlı bir şehir devletiydi. Bizans İmparatorluğu döneminde tekfurluklar tarafından yönetilen Pınarbaşı'nda tekfurlar aileleriyle beraber o dönem şehrin merkezinin gölle kaplı olmasından ötürü sandal gezilerine çıktıkları bilinir. 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Türk komutanları Anadolu'yu ele geçirirken, o dönem Selçuklulara bağlı olan Danişment devletinin hükümdarı Melik Gazi tarafından fethedilir. Fethedilmesinden sonra kesintisiz Türk hakimiyetine girmiştir. Daha sonra Eretna ve Kadı Burhanettin devletinin eline geçen bölge, 1399 yılında Kadı Burhaneddin Devleti'nin dağılması üzerine Osmanlı hakimiyetine resmen girdi. Osmanlı döneminde 1863 senesine kadar belediye teşkilatı bulunmayan Pınarbaşı'na, Sivas vilayetine bağlı bir kaza (ilçe) haline getirilerek belediye teşkilatı oluşturulmuştur. Sultan Abdülaziz tarafından belediye teşkilatının kurulması sebebiyle Cumhuriyet öncesi süreçte Aziziye olarak anılırdı. Daha önce Sivas sancağına bağlı olan ilçe, 1927'de Kayseri il yönetimine katılmıştır. Pınarbaşı, 1946'da bağlı bucak olan Sarız'ın ilçe olması ve 1956 yılında Tomarza'nın ilçe olması ve bazı köylerinin Tomarza'ya bağlanması ile bugünkü sınırlarına ulaşmıştır. [kaynak belirtilmeli][3]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]İlçenin en yüksek dağı Şirvan Dağıdır. Bu dağ sıraları arasında ise Uzunyayla ve Zamantı havzaları bulunur. Zamantı ve Uzunyayla havzaları ise Pınarbaşı ilçe merkezi güneyindeki Toruntepe eşiği ile ayrılır.
İlçenin en önemli akarsuyu Zamantı Irmağı ve kollarıdır. İlçede Pınarbaşı, Şerefiye, Karagöz ve Küçük Gürleğen kaynakları vardır. Kış mevsimleri son derece soğuk ve karlı olup sert karasal iklime sahiptir. Yazlar ise sıcak ve kuraktır.
Pınarbaşı, 115 köy ve 28 mezra ve 146 yerleşim biriminden oluşmaktadır.
İlçenin yüzölçümü 3.418 km²’dir.[4]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Pınarbaşı ilçesi, ekonomisini ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayandırmaktadır.[5] Tarımda buğday, arpa, çavdar, şeker pancarı, nohut, kuru fasulye, yeşil mercimek, patates, yonca ve korunga gibi ürünler yetiştirilmektedir. Hayvancılık alanında ise büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği önemli yer tutmaktadır. İlçede günlük süt üretimi yaklaşık 100 ton civarındadır.[6]
Su kaynaklarının bolluğu sayesinde alabalık yetiştiriciliği gelişmiştir.[6] İlçede 21 işletme faaliyet göstermekte olup, Türkiye'deki yavru alabalık üretiminin yaklaşık %40'ı Pınarbaşı'nda gerçekleştirilmektedir.[7]
Sanayi sektöründe ise 3 un fabrikası, 1 halı fabrikası, 1 mermer fabrikası, 1 et entegre tesisi (kapalı), 1 süt işletme tesisi, 8 alabalık üretme çiftliği ve 3 krom madeni işletmesi bulunmaktadır. Ayrıca, ilçede Organize Sanayi Bölgesi kurulma aşamasındadır.[6]
El dokumacılığı da ilçede yaygındır; birçok evde halı ve kilim tezgahları bulunmakta ve özel sektör adına üretim yapılmaktadır.[6]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[8] | 45.605 | 3.153 | 42.452 |
| 1935[9] | 51.499 | 2.885 | 48.614 |
| 1940[10] | 57.639 | 3.147 | 54.492 |
| 1945[11] | 60.778 | 2.942 | 57.836 |
| 1950[12][a] | 50.156 | 3.946 | 46.210 |
| 1955[13] | 43.296 | 4.064 | 39.232 |
| 1960[14] | 48.868 | 5.631 | 43.237 |
| 1965[15] | 51.427 | 6.328 | 45.099 |
| 1970[16] | 51.423 | 8.698 | 42.725 |
| 1975[17] | 53.252 | 9.503 | 43.749 |
| 1980[18] | 50.696 | 10.503 | 40.193 |
| 1985[19] | 51.569 | 11.448 | 40.121 |
| 1990[20] | 47.822 | 11.364 | 36.458 |
| 2000[21] | 35.388 | 12.075 | 23.313 |
| 2007[22] | 30.898 | 12.654 | 18.244 |
| 2008[23] | 31.099 | 11.927 | 19.172 |
| 2009[24] | 30.340 | 11.534 | 18.806 |
| 2010[25] | 28.983 | 11.253 | 17.730 |
| 2011[26] | 27.743 | 11.160 | 16.583 |
| 2012[27] | 27.045 | 10.960 | 16.085 |
| 2013[28] | 26.559 | 26.559 | veri yok |
| 2014[29] | 25.293 | 25.293 | veri yok |
| 2015[30] | 24.198 | 24.198 | veri yok |
| 2016[30] | 23.658 | 23.658 | veri yok |
| 2017[30] | 23.014 | 23.014 | veri yok |
| 2018[30] | 26.911 | 26.911 | veri yok |
| 2019[30] | 24.080 | 24.080 | veri yok |
| 2020[30] | 22.900 | 22.900 | veri yok |
| 2024[30] | 21.567 | 21.567 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "7/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012.
- ^ "Tarihi Serüven". kayseripinarbasi.gov.tr. 23 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2024.
- ^ "HGM | Harita Genel Müdürlüğü - Ulusal Haritacılık Kurumu". www.harita.gov.tr. Erişim tarihi: 2025-12-14.
- ^ "Kayseri Tarımsal Yatırım Rehberi 2024" (PDF). 13 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mayıs 2025.
- ^ a b c d "Pınarbaşı". kayseri.ktb.gov.tr. 18 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2025.
- ^ "Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesinde alabalık yavrusu üretim kapasitesi 220 milyon adede ulaştı". Anadolu Ajansı.com.tr. 13 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2025.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Pınarbaşı Nüfusu - Kayseri". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Kayseri Pınarbaşı Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kayseri Valiliği Melikgazi sayfası
- Melikgazi Belediyesi 6 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Kayseri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
| Otorite kontrolü |
|
|---|
