Mine Özerden
Mine Özerden | |
|---|---|
| Doğum | 30 Ocak 1965 Köln, Batı Almanya |
| Mezun olduğu okul(lar) | İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi |
| Meslek | Belgeselci, aktivist |
| Etkin yıllar | 1990-günümüz |
| Mahkûmiyet cezası | Gezi Parkı davası |
| Mahkûmiyet durumu | 18 yıl hapis |
Mine Özerden (d. 30 Ocak 1965, Köln, Almanya), Türk belgeselci, insan ve ekosistem hakları savunucusu.
2001 yılından itibaren sivil toplum alanında çalışmaya başlamış; Türkiye'de pek çok kültür sanat projesinde, mülteciler, kadınlar, doğal yaşamı koruma için yapılan çalışmalarda yer almıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1965 yılında Köln şehrinde doğdu. O sırada işçi olarak Almanya'da bulunan babası Yalkın Özerden (1937-2022) beş buçuk yıl çalıştıktan sonra 1967'de döndükleri İstanbul'da, bir süre minibüs şoförlüğü yapmış, kullandığı Volkswagen minibüsüne "Proleter" adını verdiği için, başına türlü işler gelmiş, "Proleter şoför" lakabıyla tanınmıştır.[1][2] Annesi Halide Özerden (d. 1945) ise hikâyeleri ve kısa biyografi yazıları olan emekli Almanca öğretmenidir.[3]
Mine Özerden, ortaöğrenimini Fenerbahçe Lisesi’nde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi sosyal antropoloji bölümünde okurken; sosyoloji, psikoloji, sanat tarihi, arkeoloji, kütüphanecilik ve felsefe bölümlerinden ek dersler aldı. Bu dönemde yazar Cemil Meriç’in evine düzenli giden ve ona gönüllü okumalar yapan öğrencilerden biri oldu.[3]
Sinema merakından ötürü üniversiteye döndü; Mimar Sinan Üniversitesi'nin Sinema-TV bölümünden mezun oldu.[4] Öğrencilik yıllarında Sinan Çetin’in yönettiği Plato Film'de prodüksiyon asistanı, Memduh Ün'ün çektiği Gün Ortasında Karanlık (1990) adlı filmde yönetmen yardımcısı olarak çalıştı. 1992'de, 7. Adana Altın Koza Öğrenci Filmleri Yarışması'nda Leyleğin Getirdiği adlı kısa film ile ödül aldı.
1986-2001 yılları arasında ağırlıkla reklam sektöründe çalıştı. Müzisyenler ve imalatçıların ağzından İstanbul Zilleri' ninöyküsünü ve Zilciyan efsanesini anlatan 1993 yapımı Zilname adlı kısa metrajlı belgesel ile İFSAK Belgesel Başarı ödülüne değer görüldü.[5][6]
2001’de Sinema Televizyon Mensupları Derneği kuruluşunda yer aldı.[7] Ayn yıl kurucularından olduğu kültür-sanat alanında faaliyet gösteren, kar amacı gütmeyen Anadolu Kültür A.Ş. de mali ve idari koordinatör olarak görev yapmaya başladı.[3] Anadolu'nun on üç kentinde kültür sanat etkinliklerinin yapılması konusunda aktif olarak çalıştı.
2007-2010 yılları arasında Bilgi Üniversitesi'nde genel sekreter yardımcılığı yaptı. 2009’da Antalya’da Bilgi Üniversitesi ofisini kurdu ve yönetti.[3] Üniversite el değiştirdikten sonra kurumdan ayrılıp emekli oldu.
Ayrıca sinema alanında eğitmenlik yaptı; sivil toplum kuruluşlarında insan hakları, mültecilik konularında çalışmalar yürüttü.
Uluslararası bir matematik sergisi olan "Imaginary"nin Türkiye'de beş ayrı lokasyonda açılması için çalıştı.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sinema-TV Merkezi öğrencileri ve mezunlarının kurduğu "Sinema Televizyon Mensupları Derneği"'nin kurucu üyelerindendir.[8]
2011 sonunda Taksim'in yayalaştırılması ve Gezi Parkı'nın yerine Topçu Kışlası yapılması projesine karşı oluşturulan Taksim Platformu üyesi olan Özerden,[9] Gezi Parkı olaylarına bağlı olarak yürütülen Gezi Parkı davası nedeniyle Türkiye yargısı tarafından Kasım 2018'de tutuklanan 13 sivil toplum çalışanından birisiydi.[10] 25 Nisan 2022'de Gezi Parkı davası kapsamında 18 yıl hapis cezası istemiyle tutuklandı.[11]
26 Mayıs 2022'de henüz hücre cezası sürerken ölen babasının cenazesine 28 Mayıs 2022'de jandarmalar gözetiminde katılabildi.[12]
Filmografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yönettiği belgesel filmler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Zilname, 1993[13]
Yönettiği kısa filmler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Leyleğin Getirdiği, 1992[14]
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- İFSAK Belgesel Başarı ödülü (Zilname ile), 1994
- 7. Adana Altın Koza Öğrenci Filmleri Yarışması, Yarışma Filmi (Leyleğin Getirdiği kısa filmi), 1992
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Mine Hanım'ın babası, 'Proleter şoför' Ahmet Yalkın Özerden'in ardından - Diken". www.diken.com.tr. 29 Mayıs 2022. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
- ^ ""Proleter Şoför" Yalkın Özerden'e veda - Ant dergisinde yayımlanan Yaşar Kemal röportajı". Yaşar Kemal - Bir Bulut Kaynıyor. Bianet- Ant - YKY. 1967. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Armutcu, Emel (6 Haziran 2022). "Mine Özerden: Vicdan meselesi olan her yerde vardı". Kısa Dalga. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
- ^ "Mine Özerden". www.kameraarkasi.org. 6 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "Zilname". www.kameraarkasi.org. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "İFSAK ödüllü Şifresiz üç film". Cumhuriyet Gazetesi, 1995 Yılı, 3. Ayı, 11. Günü, 17. Sayfası. 1 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "Mine Özerden". www.sessizkalma.org. 26 Kasım 2021. 26 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2025.
- ^ "Üyelerimizi Tanıyalım". Stm-der web sitesi. 26 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "Gezi'nin Yıldönümü: Mine Özerden ile Söyleşi | Yeni İnsan Yayınevi". 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ "Anadolu Kültür çalışanlarına yönelik soruşturmada yeni gelişme". Cumhuriyet. 18 Kasım 2018. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.
- ^ ""Gezi"nin sekiz tutuklusu hakkında". Bianet web sitesi. 26 Nisan 2022. 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Gezi tutuklusu Mine Özerden, jandarma ablukasında babasının cenazesine katıldı". Cumhuriyet. 28 Mayıs 2022. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
- ^ "Zilname". Filmart. 1993. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023.
- ^ "Leyleğin Getirdiği". Sinematurk.com. 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022.