Metin Tolan

Metin Tolan
Metin Tolan, 2021
Doğum	27 Mart 1965 Oldenburg in Holstein, Schleswig-Holstein, Batı Almanya
Vatandaşlık	Almanya
Eğitim	Kiel Üniversitesi
Kariyeri
Dalları	Deneysel fizik, matematiksel fizik
Çalıştığı kurumlar	• Brookhaven Ulusal Laboratuvarı • ExxonMobil • New York Eyalet Üniversitesi • Argonne Ulusal Laboratuvarı • Kiel Üniversitesi • Dortmund Teknik Üniversitesi • Göttingen Üniversitesi
Tez	Yanal yapılı yüzeylerde X ışını saçılması
İmza

Metin Tolan (d. 27 Mart 1965, Oldenburg in Holstein), Türk kökenli Alman fizikçi ve akademisyendir. Ocak 2021'de Göttingen Üniversitesi senatosu ve üniversite vakfı komitesi tarafından Göttingen Üniversitesi rektörü seçildi ve Almanya'da bir üniversitede göreve gelen "ilk Türk kökenli rektör" olma ünvanını elde etti. Tolan, 2021-2024 yılları arasında bu görevde bulundu.

İlk yılları ve eğitimi

1961'de Almanya'ya inşaat işçisi olarak gelen Sani Tolan ile Almanya'da tanışıp evlendiği Ruth Hoffmann çiftinin üç çocuğundan birisi olarak 27 Mart 1965'te Batı Almanya'nın Schleswig-Holstein eyaletinin Ostholstein iline bağlı Oldenburg in Holstein kasabasında doğdu. Tolan, 1984-89 arasında Kiel Üniversitesi'nde fizik ve yan dal olarak matematik okudu ve matematiksel fizik dalında lisans derecesini aldı. 1993 yılında aynı üniversitenin deneysel fizik enstitüsü'nde "yanal yapılı yüzeylerde X ışını saçılması" tezi ile doktorasını tamamladı.

Kariyeri

Tolan kariyerine bir süre Kiel Üniversitesi'nde asistan olarak çalıştıktan sonra, 1994 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti ve Brookhaven Ulusal Laboratuvarı'nda görev aldı. Aynı zamanda ExxonMobil'in Araştırma Laboratuvarı'nda çalıştı. 1995 ve 1998 yıllarında New York Eyalet Üniversitesi, 1996-1997 arasında ise Argonne Ulusal Laboratuvarı'nda araştırmalarda bulundu. 1999'da Chicago'daki Argonne Ulusal Laboratuvarı bünyesindeki Gelişmiş Foton Kaynağı'nda Ar-Ge faaliyetlerine katıldı. 1999 ile 2001 yılları arasında deneysel fizik alanında habilitasyon aldı ve Kiel Üniversitesi'nde özel öğretim görevlisi olarak akademik kadroya dahil edildi. 2001 yılında Dortmund Teknik Üniversitesi Fizik Fakültesi'nin Deneysel Fizik anabilim dalına profesör olarak atandı. 2004-2008 yılları arasında aynı fakültede dekanlık yaptı. 2008-2020 arasında ise yine Dortmund Teknik Üniversitesi rektörlük kurulu üyeliği ve rektör yardımcılığı yaptı.

27 Ocak 2021'de Göttingen Üniversitesinden yapılan yazılı açıklamada, üniversite senatosunun Tolan'ı oy birliğiyle rektör seçtiği, üniversitesinin mütevelli heyetinin de kararı onayladığı belirtildi. Metin Tolan bu kararla Almanya'da bu pozisyona getirilen ilk Türk kökenli Alman oldu. Rektörlük görevine 1 Nisan 2021'de başladı.

20 Kasım 2024'te toplanan senato ve vakıf komitesi, 21 Kasım'da Metin Tolan'ın yetersiz olduğu gerekçesi ile görevden alındığını duyurdu. Tolan, duyuru sonrasında basına açıklama yaparak senatörleri "hiçbir somut olgusal nedene dayanmadan, yalnızca söylentilere ve yanlış olgulara dayanarak" böylesine kapsamlı bir karar aldığı konusunda eleştirdi.

Seçilmiş yayınları

• Tolan, Metin (2010). So werden wir Weltmeister: die Physik des Fussballspiels (Türkçe: İşte böyle dünya şampiyonu oluyoruz: Futbolun fiziği) (Almanca). Springer. s. 367. ISBN 9783492053556. 
• Tolan, Metin (2013). Manchmal gewinnt der Bessere: Die Physik des Fußballspiels (Bazen daha iyi olan kazanır: Futbol oyununun fiziği) (Almanca). Piper ebooks. s. 400. ISBN 9783492952453. 
• Tolan, Metin (2013). Titanic: Mit Physik in den Untergang (Almanca). Piper ebooks. s. 208. ISBN 9783492964128. 
• Tolan, Metin (2014). X-Ray Scattering from Soft-Matter Thin Films: Materials Science and Basic Research (İngilizce). Heidelberg: Springer Berlin. s. 198. ISBN 9783662142172. 
• Tolan, Metin (2016). Die Star Trek Physik : warum die Enterprise nur 158 Kilo wiegt und andere galaktische Erkenntnisse (Almanca). Piper. s. 351. ISBN 9783492056533. 
• Metin Tolan; Joachim Stolze (2020). Shaken, Not Stirred!: James Bond in the Spotlight of Physics (İngilizce). Springer Nature. ISBN 9783030401092.