Macarlı Mehmed Ali Paşa

Mehmed Ali Paşa
	Mehmed Ali Paşa, y. 1878
Doğum	1827; Magdeburg, Prusya
Ölüm	1878 (50-51 yaşlarında); Yakova, Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılığı	Osmanlı İmparatorluğu
Hizmet yılları	1853-1878
Rütbesi	Müşîr
Çatışma/savaşları	Kırım Savaşı; 93 Harbi Kara Lom Operasyonu; ; Yakova saldırısı;
Ailesi
Eşi	Ayşe Sıdıka Hanım

Macarlı Mehmed Ali Paşa^[2] ya da doğum adıyla Ludwig Karl Friedrich Detroit (1827, Magdeburg – 7 Eylül 1878, Yakova), Alman-Huguenot kökenli Osmanlı müşîridir. 93 Harbi'nin ilk aylarında Tuna Cephesi'nin komutanıydı. Kara Lom Operasyonunun lideri ve galibidir. Şair Nâzım Hikmet'in annesinin dedesidir.

Ludwig Karl Friedrich Detroit 1827 yılında o zamanlar Prusya Krallığı'nın sınırları içinde yer alan Magdeburg şehrinde doğdu. Ailesinin soyu 16. veya 17. yüzyılda Fransa'dan Protestan mültecilerin soyundan gelen Huguenot soyuna dayanıyordu. Bu bilgiye göre Yahudi olabilir zirâ Fransa'da birtakım Sefarad Yahudileri, kendilerini Huguenot olarak tanımlardı.^[3] Diğer bir görüşe göre Mustafa Reşid Paşa, Londra Büyükelçiliği esnasında elçilik ayak hizmetlerinde kullandığı bir Polonya Yahudisi'ni İstanbul'a dönüşünde beraberinde getirmiştir. Mehmed Ali Paşa bu Polonyalının oğludur.^[4] 12 yaşında Hamburg'dan kalkan bir gemide çalışırken gemisi İstanbul limanında demirlediği sırada kaçarak Osmanlı Devleti'ne sığındı.^[5] Osmanlı Devletinin önde gelen devlet adamlarından biri olan Mehmed Emin Âli Paşa'nın himayesine girdi. Harbiye'ye girerek Mehmed Ali adını aldı. Macar olmamasına rağmen "Macarlı" olarak anılırdı.

1853 yılında Osmanlı ordusu bünyesinde Kırım Savaşı'na katıldı. 1865 yılında generalliğe (mirliva) yükseldi. 18 Temmuz 1877 tarihinde Müşîr olarak 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Tuna Cephesi komutanlığını Çırpanlı Abdülkerim Nadir Paşa'dan devraldı. Bu görevi 2 Ekim 1877 tarihine kadar sürdürdü ve Süleyman Hüsnü Paşa'ya devretti. Savaşın bitiminde Aleksandros Karatodori Paşa ve Sâdullah Paşa'yla birlikte Berlin Kongresi'nde Osmanlı Devleti'ni temsil eden 3 kişiden biriydi. Kongrenin kararlarından memnun olmayan Müslüman halkı yatıştırmak için Osmanlı Arnavutluk'una gönderildi. Kosova'nın Yakova kasabasında halk tarafından yapılan saldırıda Abdullah Dreni Paşa ile beraber linç edilerek öldürüldü.

Ailesi

Mehmed Ali Paşa'nın dört kızı vardı; Hayriye Hanım, Leyla Hanım, Adviye Hanım ve Zekiye Hanım. Bu kızlarından olan torunlarının ve torun çocuklarının arasında Nâzım Hikmet, Mehmet Ali Aybar, Oktay Rifat, Ali Fuat Cebesoy vb. gibi kişilikler bulunmaktadır.^[6]

Soyundan gelen bazı kişilerin listelendiği soy ağacı:^[7]^[8]^[9]