Martin Wagner (mimar)
Martin Wagner (1885–1957) iki savaş arası Berlin'de modernist konut projelerinin inşasının arkasındaki itici güç olarak bilinen bir Alman mimar, şehir plancısı ve yazardır.
Almanya
[değiştir | kaynağı değiştir]Uzun boylu, köşeli, sadık Sosyalist ve görüşlerinden taviz vermeyen Wagner, Berlin Teknik Üniversitesi'nde eğitim gördü ve 1918'de Schöneberg için Şehir İnşa Komiseri olarak atanmadan önce planlamacı Hermann Muthesius'un ofisinde teknik ressam olarak çalıştı (günümüzde Berlin'in şehir içi alanı).
1925'ten itibaren Berlin'in baş şehir plancısı olarak görev yaptı ve şu anda UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak tanınan Berlin'deki Berlin Modernizm Konutları'nın çoğu onun liderliğinde inşa edilmiştir. Berlin'in 1924'ten 1933'e kadar inşa edilen ve binlerce konut birimine tekabül eden konutlarının yüzde yetmişinden sorumlu olan yapı topluluğu GEHAG'ı 1924'te kurdu.
Wagner, tasarım-mimardan daha planlamacıydı ve çok az bireysel bina tasarımı doğrudan ona atfedilebilir. Rolü, Ernst May'in Frankfurt-am-Main'deki rolüyle paraleldi: toplu konut üretme çabası içinde, bina gereksinimlerini standartlaştırma, inşaat uygulamalarını rasyonelleştirme, endüstriyel tedarikçiler ve işçi sendikalarını örgütleme yönündeki geniş çaplı bir çabanın lideri.
Wagner, Alman projelerinde Alman peyzaj mimarı Leberecht Migge ile sık sık işbirliği yaptı.
Naziler 1930'ların başlarında iktidara geldiğinde, Wagner kararlı bir Sosyal Demokrat ve uzun süredir SPD üyesi olarak artan baskı ve şüphe altına düştü. 1933'te Deutscher Werkbund'dan atıldı ve ülkeyi terk etmeye karar verdi. Türkiye'de sürgünde üç yıl geçirdi. Buradaki çalışmaları, Ankara şehir planını ve meslektaşı Bruno Taut ile kısa bir iş birliğini içeriyordu.
ABD
[değiştir | kaynağı değiştir]1938'de Wagner, Harvard Graduate School of Design'nde şehir planlaması öğreten bir pozisyon aldı ve meslektaşı Walter Gropius'un yardımıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. Wagner'in GSD'deki öğrencileri arasında William Wurster ve Catherine Bauer vardı.
Ancak 1940'a gelindiğinde Gropius ile olan ilişkisi gergindi. Wagner, Gropius'un modernizmin altında yatan sosyal ilkeleri terk etmesinden ve modernizmi sadece bir üslup olarak uygulamaktan şikayet etti. Öte yandan, Wagner'in saflığı ona iyi hizmet etmemiş olabilir: 1944'te Boston için şehrin tüm şehir merkezinin tamamen yıkılması ve yeniden yapılandırılması çağrısında bulunan yeni bir şehir planı hazırladı.
Wagner 1944'te Amerikan vatandaşlığını aldı; 1951'de emekli olana kadar GSD'de profesör olarak görev yaptı. Wagner'in oğlu Bernard Wagner da aynı zamanda mimardır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- archINFORM'da Martin Wagner (in German)
- Houser, by H. Peter Oberlander, Eva Newbrun, Martin Meyerson
