Kuduz aşısı
Kuduz aşısı, kuduza karşı kullanılan bir aşıdır.[1] Hem güvenli hem de etkili olan bir dizi kuduz aşısı mevcuttur.[1] Genellikle köpek veya yarasa ısırığının neden olduğu kuduz virüsüne maruz kalmadan önce ve bir süre sonra kuduzdan korunmak için kullanılabilir.[1]
Dozlar genellikle deri veya kas içine enjeksiyon yoluyla verilir.[1] Maruz kalınan andan sonra aşı tipik olarak kuduz immünoglobulini ile birlikte kullanılır.[1] Maruz kalma riski yüksek olanların olası maruz kalma anından önce aşılanmaları önerilir.[1] Kuduz aşıları insanlarda ve diğer hayvanlarda etkili olmakla birlikte köpeklerin aşılanması kuduzun insanlara yayılmasını önlemede çok etkilidir.[1] Eksiksiz yürütülen aşılama sonrasında virüse karşı uzun süreli bağışıklık gelişir.[1]
Kuduz aşıları her yaş grubunda güvenle kullanılabilir.[1] İnsanların yaklaşık yüzde 35 ila 45'i enjeksiyon bölgesinde kısa süreli kızarıklık ve ağrı geliştirir ve insanların yüzde 5 ila 15'i ateş, baş ağrısı veya mide bulantısı yaşayabilir.[1] Virüs tedavi edilmediğinde neredeyse kesinlikle ölüme yol açtığından aşının kuduza maruz kaldıktan sonra kullanımına dair herhangi bir kontrendikasyon bulunmamaktadır.[1]
İlk kuduz aşısı 1885'te piyasaya sürülmüş, 1908'de geliştirilmiş bir sürümü sunulmuştur.[2] Dünya çapında milyonlarca insan virüse karşı aşılanmaktadır.[1] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i j k l "Rabies vaccines: WHO position paper – April 2018". Weekly Epidemiological Record. 93 (16): 201-19. 2018. Diğer özet (PDF).
- ^ Vaccine Analysis: Strategies, Principles, and Control. Springer. 2014. s. 63. ISBN 9783662450246. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.