Hindistan'daki Yahudilerin tarihi
Hindistan Yahudileri Hindistan'da bulunan dini bir azınlıktır. Yahudiliğin, Hindistan'a giren ilk gayri-Dharma dinlerden olduğu tarihte kayıtlıdır. Antik çağlardaki cemaatler kültürel asimilasyona uğramıştır. Her Yahudi cemaati, Yehuda Krallığı ve Kayıp On Kabile gibi farklı kökenlerden geldiği için ülkedeki Yahudi sayısını kestirmek zordur. Toplam Yahudi nüfusunun yarısı Manipur ve Mizoram'da, çeyreği de Mumbai'de yaşamaktadır. Dünyadaki birçok ülkenin aksine Hintlerin kontrolündeki Hindistan'da antisemitizm olayları görülmemiştir. Bölgede görülen tek antisemitik olaylar, Portekiz'in Goa'yı işgal edip engizisyonları başlattığı dönemdir. Yahudiler Malabar kıyılarındaki Kodungallur'a yerleşip 1524'e kadar barış içinde ticaretle uğraştılar. Hem İngiliz hakimiyetinden önce hem de sonra Yahudiler Hint prensleri altında, hükûmette, orduda ve endüstride önemli mevkilere geldiler.
Hindistan'da mülteci ve yeni gelmiş Yahudiler dışında beş yerli Yahudi cemaati bulunmaktadır:
- Koçin Yahudileri - 2500 yıl önce Koçin, Kerala'ya üccar olarak yerleştiler.
- Bene Israel - Maharaştra eyaletine 2100 yıl önce vardılar.
- Bağdadi Yahudiler - 250 yıl önce Irak, İran, Afganistan ve Arap ülkelerinden gelip Mumbai'ye yerleştiler.
- Bnei Menaşe - Manipur ve Mizoram'daki Mizo ve Kuki kabile üyeleri kendilerinin Menaşe kabilesinden geldiklerine inanırlar.
- Bene Efraim - "Telugu Yahudileri" olarak da bilinen ve Telugu dili konuşan bu grup Yahudiliği 1981 yılından beri icra etmektedir.
Koçin Yahudileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hindistan'daki Yahudi cemaatlerinin en eskisi Koçin'dedir. Geleneksel inanca göre Yehuda'dan çıkan tüccarlar bugün Kerala'da bulunan Koçin'e M.Ö. 562'de varmıştır; ve 70 yılında Kudüs Tapınağı'nın yıkılmasıyla Yehuda'yı terk eden bazı Yahudiler Koçin Yahudilerine katılmıştır.[1] Koçin Yahudilerinin cemaatinin adı Anjuvannam'dır. 1492'de İspanyol Engizisyonundan kaçan Sefarad Yahudileri olan Paradesi Yahudilerine ait sinagog hâlen aktiftir.[1]
Bene Israel
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bene Israel'in inanışına göre ataları 2100 yıl önce Yehuda'dan çıkan ve Mumbai'nin güneyinde Alibag yakınlarındaki Navagan'da karaya oturan gemideki yedi Yahudi ailedir. Cumartesi günleri Şabat kurallarına uydukları için yerli halk tarafından "Cumartesi yağ basıcıları" anlamına gelen shanivār telī denir. Pen, Mumbai, Alibag, Pune ve Ahmedabad'da cemaatleri ve sinagogları vardır. En gelişmiş Bene Israel cemaati Mumbai'de 1950'ler ve 60'lardaydı; bu zamandan sonra Bene Israil Yahudileri yeni kurulmuş İsrail'e göç etmeye başladılar. Bene Israel toplumu İsrail'de önemli mevkilere geldiler. Hindistan'da ise azalan nüfusla eski sinagogları kullanılmaz hale gelmiştir. Cemaatin Mala'da bir mezarlığı bulunmaktadır.
Bağdadi Yahudiler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bağdadi Yahudilerin bir kısmı isimlerinden anlaşılacağı üzere Iraklıdır fakat bununla sınırlı olmayıp İran, Afganistan, Suriye ve Yemen Yahudilerini de bünyelerinde barındırır. Bu Yahudiler 250 sene evvel Hindistan'a göç edip Mumbai'ye yerleşmişlerdir. Tüccar olduklarından kısa zamanda varlıklı hale geldiler. Aralarından bazı hayırseverler varlıklarının bir kısmını devlet mülklerinin bakımı ve inşası için bağışlamışlardır. David Sassoon limanı ve Sassoon Kütüphanesi halk tarafından bilinen yapılardan bazılarıdır ve hâlen aktif haldedir.
Bağdadi Yahudiler Mumbai'nin yanı sıra Kalküta gibi merkezlerde de önemli cemaatler oluşturdular. Bu cemaatin soyundan gelenler özellikle jüt ve çay ticaretinde başarılı olup ilerleyen zamanlarda orduda görev almışlardır. Lt-Gen J. F. R. Jacob PVSM, önce Goa eyaletinin ardından Punjab ve Chandigarh'ın başkanı oldu.
Bnei Menaşe
[değiştir | kaynağı değiştir]Hindistan'ın Kuzeydoğu eyaletlerinden Mizoram ve Manipur'da 9000 kişi 1970'lerde Menaşe kabilesinin soyundan geldiklerini savunup halaha Yahudiliğini uygulamaya başladı. İsrail bu kişileri İsrail'in kayıp kabilelerinden olduğunu dile getirmiştir. Bu Yahudilerin çoğu ortodoksluğa geçip ya İsrail'e göç etmiştir ya da göç etme planları yapmaktadır. Bunun üzerine Hindistan, Yahudiliğe geçmeyi ve İsrail'e göç etmeyi durdurdu.[2]
Bene Efraim
[değiştir | kaynağı değiştir]Bene Efraim, Bnei Menaşe gibi yakın zamanda, 1981'de Yahudiliği benimsedi. Telugu dili konuşan bu küçük grup Andhra Pradeş'in doğusunda yaşamaktadır.
Delhi Yahudileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Delhi Yahudileri, daha çok yurt dışından İsrailli diplomatlar gibi geçici olarak Delhi'ye gelen küçük ve yerel bir cemaattir. Paharganj'da, Chabad tarafından kurulmuş ve İsrailli turistlerin ziyaretine uğrayan bir sinagog ve dini merkez vardır.
Mumbai
[değiştir | kaynağı değiştir]Bugün
[değiştir | kaynağı değiştir]
İsrail'in 1948'de kurulmasıyla Hindistan Yahudilerinin çoğu İsrail'e göç etti. İsrail'de bugün, toplam nüfusun %1'ini oluşturan, 75,000 Hindistan Yahudisi yaşamaktadır. Kerala'da Yahudi varlığının sinagog gibi kanıtları hâlen mevcuttur.
Bu Yahudiler her ne kadar Hindistan'da antisemitizm ile karşılaşmadılarsa da İsrail'e vardıklarında zorluklarla karşılaştılar. Bir görüşe göre bunun sebebi Hint Yahudilerinin çelişkili kimlikleridir. Bir kişi herhangi bir ırktan Yahudi olabilir ve bir Hint herhangi bir dine mensup olabilir. Bu ikisinin karışımı güçlü bir kültürel ve dini yaşam tarzı oluşturmaktadır.
Bir görüşe göre Yahudilerde ve Hintlerde görülen Baral soyadı bu iki halkın aynı soydan gelebileceğini savunur. Güney Asyalı birçok Baral Hindistanlı veya Nepallidir, Baral soyadını taşıyan Yahudilerin birçoğu ise güney Asyalı değildir. Bir teoriye göre Baral'ların bir kısmı Yahudiliğe geçip Hindistan'dan ayrılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b P. 125 The Shengold Jewish Encyclopedia By Mordecai Schreiber
- ^ "The Virtual Jewish History Tour - India". 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2010.
- "India's Bene Israel: A Comprehensive Inquiry and Sourcebook" Isenberg, Shirley Berry; Berkeley: Judah L. Magnes Museum, 1988
- "Indian Jewish Heritage: Ritual, Art and Life-Cycle" Dr. Shalva Weil (ed). Mumbai: Marg Publications
- Indian Jews29 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Jewish Encyclopedia
- Bene Israel15 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Jewish Encyclopedia
- Cochin Jews6 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Jewish Encyclopedia
- Calcutta Jews6 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Jewish Encyclopedia
- Indian Jews14 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Jewish Virtual Library
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Indjews.com, The Indian synagogues in Israel
- Confluence.org.uk5 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jews in India
- Bneimenashe.com6 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bnei Menashe Jews of North East India
- Haruth.com5 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jewish India
- Ozemail.com.au, Jewish ancestors in India
- Tripod.com19 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jews in India
- Jewsofindia.org30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jews of India, includes a Photo Gallery & a Forum
- Nasrani.net24 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Thomas-Malabar Connection & The Jewish Heritage, A Biblical & Analytical Approach
- Nasrani.net, Cultural Similarities of Syrian Christians and Jews
- Kulanu.org, Kulanu's Indian Jews page
- Nydailynews.com30 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Indian Jew Elected First President Of New York Synagogue
- Israelnn.com, Sephardic Chief Rabbi recognizes Jewishness of Bnei Menashe
- Kochini Tripod.com2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Jews of Kerala
- Ananthapuri.com, Jews of Kerala
- Masaisrael.org27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 12 Indian Jewish students study their history in Israel
- Merinews.com, an article discusses the current condition of Indian Jews
- Yahoo.com26 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Last Jews of Calcutta
- BBC.co.uk30 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Tense times for Mumbai's Jews
- Nytimes.com, Jews of Mumbai, a Tiny and Eclectic Group, Suddenly Reconsider Their Serene Existence
