Gürcistan Azerileri

Gürcistan Azerileri
	Tiflisli Azeri kadınlar,1910
Diller
	Azerice, 2014 sayımlarına göre nüfusun %26'sı Rusça, %18'i Gürcüce konuşabiliyor.
Din
	İslam

Gürcistan Azerileri, Gürcistan Azerbaycanlıları veya Gürcistan Türkleri^[1]^[2]^[3]^[4] 2002 yılı sayımlarına göre Gürcistan’da 284.761 Azeri yaşamaktadır.^[5] Bu rakam Gürcistan nüfusunun % 6,5’ine tekabül etmektedir (bu durumuyla ülkedeki en büyük azınlık). Gürcistan’daki Azeriler çoğunlukla Kvemo Kartli, Kaheti, Shida Kartli ve Mtskheta-Mtianeti bölgelerinde yaşamaktadır. Ülkedeki en büyük Azeri nüfusunu barındıran şehir ise başkent Tiflis’tir.^[6]

Gürcistan’daki Azeriler, her ne kadar hiçbir zaman etnik temelli bir silahlı çatışma içerisine girmemişlerse de 1980’lerin sonlarında bölgede gerilimi yükseltici bazı gelişmeler olmuştur.^[7] Gürcistan 1991’de bağımsızlığını kazandığından beri Azeriler, toplumla entegrasyonda problemler yaşamaktadır. Özellikle kırsal kesimde yaşayan Azeriler halen ülkenin resmî dili olan Gürcüce’yi bilmemektedir.^[8] Bu durumda, öğrencilerin okullarda ana dillerinde eğitim görmeyi tercih etmesi de etkili olmaktadır. Azeriler genelde çanak antenler aracılığıyla Azerice televizyon kanallarını takip etmekte, bundan dolayı Azerilerin içinde yaşadıkları toplumla entegrasyonları zorlaşmaktadır. Ayrıca Gardabani’de kurulan Ellada TV de Gürcistan Azerileri için Azerice yayın yapan kanallardandır.^[9]

Gürcistan’daki Azeriler, 235 sandalyeli Gürcistan parlamentosunda 3 vekille temsil edilmektedir. Gürcistan hükûmeti Azerilerin ülkenin siyasî yaşamında daha etkili biçimde yer almaları için çeşitli projeler geliştirmektedir.^[10]

Nüfus

Gürcistan'da Azerilerin çoğunluktaki şehirleri

Aşağıdaki listede sadece 1000'den fazla Azerinin yaşadığı bölgeler listelenmiştir.

Bölge	Bölgedeki Azeri Nüfusu	Azeri Nüfusunun Bölge Nüfusuna Oranı
Tiflis (başkent)	10.942	1
Kvemo Kartli	224.606	45,1
• Marneuli	98.245	83,1
• Gardabani	49.993	43,7
• Bolnisi	49.206	66
• Dmanisi	18.714	66,8
• Rustavi City	4.993	4,3
• Tsalka	1.992	9,5
• Tetritsq'aro	1.641	6,5
Kaheti	40.036	9,8
• Sagarejo	18.907	31,9
• Lagodekhi	11.392	22,3
• Telavi	8.378	12,4
• Dedoplistsq'aro	1.019	3,3
Shida Kartli	5.768	1,8
• Kaspi	3.962	7,6
• Kareli	1.183	2,3
Mtskheta-Mtianeti	2.248	1,8
• Mtskheta	2.236	3,4

Gürcistan'daki Azerilerin yıllara göre nüfus değişimi

Yıl	Gürcistan'daki Azeri nüfusu	Gürcistan nüfusuna oranı
1939	188.058	5,3
1959	153.600	3,8
1970	217.758	4,6
1979	255.678	5,1
1989	307.556	5,7
2002	284.761	6,5
2014	233.024	6,27

Ünlü Gürcistan Azerileri

Alimerdan Topçubaşov
Neriman Nerimanov, Azeri yazar ve politikacı
Abdullah Şaik, Azeri şair ve yazar
Reşid Behbudov, Azeri şarkıcı ve oyuncu
Şevket Memmedova, Azeri opera sanatçısı
Hatice Kayıbova, Azeri pianist
Hasan Hasanov, 1990–92 döneminde Azerbaycan başbakanı, 1993–98 döneminde dış işleri bakanı.
Dilara Aliyeva, Azeri kadın hakları savunucusu
Hamlet İsahanlı, Azerbaycanlı bilim insanı, matematikçi, şair. Hazar Üniversitesi'nin kurucusu.
Şureddin Memmedli, bilim insanı, edebiyat bilimci, şair. Ardahan Üniversitesi'nin öğretim üyesi.
Taşkın Gülmemmedov, Siyasetçi
Raul Yusufov, Siyasetçi
Ferid Mansurov, Azeri güreşçi, 2004 Olimpiyatlarında altın madalya kazanmıştır.
Zabit Samedov, Azeri kickbox sporcusu

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
^ "Borcali Borchali Türk Qarapapax Dmanisi Bolsnisi Marneuli Qardabani Qarayazi Bostanci Rustavi Bashkecid Bolsu Kepenekci Faxrali Imirhesen Sadaxli". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
^ "ESAS SEHIFE". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.
^ State Statistics Department of Georgia: 2002 census 31 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (retrieved 16 July 2006)
^ Alexander Kukhianidze, "Statistical Yearbook of Georgia, 2005: Population" 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (607kb, Microsoft Word Document).
^ Cornell, Svante E., Autonomy and Conflict: Ethnoterritoriality and Separatism in the South Caucasus – Case in Georgia 30 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Department of Peace and Conflict Research, Report No. 61. p. 160. University of Uppsala, ISBN 91-506-1600-5.
^ Ethnic Minorities of Eastern and Southern Georgia 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Alexander Kukhianidze (in Russian)
^ Estimating Potential of Kvemo Kartli 20 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Russian)
^ Georgia’s Armenian and Azeri Minorities 6 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 22 November 2006 (free registration needed to view the full report)

[1] "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.

[3] "Borcali Borchali Türk Qarapapax Dmanisi Bolsnisi Marneuli Qardabani Qarayazi Bostanci Rustavi Bashkecid Bolsu Kepenekci Faxrali Imirhesen Sadaxli". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.

[4] "ESAS SEHIFE". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2015.

[nufus-5] State Statistics Department of Georgia: 2002 census 31 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (retrieved 16 July 2006)

[6] Alexander Kukhianidze, "Statistical Yearbook of Georgia, 2005: Population" 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (607kb, Microsoft Word Document).

[cornell-7] Cornell, Svante E., Autonomy and Conflict: Ethnoterritoriality and Separatism in the South Caucasus – Case in Georgia 30 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Department of Peace and Conflict Research, Report No. 61. p. 160. University of Uppsala, ISBN 91-506-1600-5.

[8] Ethnic Minorities of Eastern and Southern Georgia 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Alexander Kukhianidze (in Russian)

[9] Estimating Potential of Kvemo Kartli 20 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Russian)

[icg-10] Georgia’s Armenian and Azeri Minorities 6 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 22 November 2006 (free registration needed to view the full report)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]