Ebu el-Kassam
| Halid el-Aruri | |
|---|---|
| Doğum | Halid Mustafa Halife el-Aruri 25 Temmuz 1967 Ramallah, Filistin |
| Ölüm | 14 Haziran 2020 (52 yaşında) İdlib, Suriye |
| Bağlılığı |  El-Kaide
|
| Hizmet yılları | 1990'lar-2020 |
| Çatışma/savaşları |
|
Halid Mustafa Halife el-Aruri (Arapça: خالد مصطفى خليفة العاروري; 25 Temmuz 1967, Ramallah - 14 Haziran 2020, İdlib), bilinen diğer adlarıyla Ebu el-Kassam, Ebu Eşref ya da Ebu Cebel,[1] Filistin kökenli Ürdünlü el-Kaide üyesidir.
Farklı kaynaklara göre Afganistan'da, Sovyet güçlerine karşı mücadele etti ya da Uluslararası İslami Yardım Örgütünde çalıştı. Ebu Musab ez-Zerkavi ile tanışmasının ardından, ez-Zerkavi ile Ebu Muhammed el-Makdisi tarafından kurulan Bey'at el-İmam adlı oluşumun üçüncü ismiydi. Bu faaliyetlerinden ötürü Ürdün güvenlik birimlerince 1994'te tutuklansa da, yeteri kadar kanıt olmadığı gerekçesiyle tutukluluğu devam etmeden serbest bırakıldı. Mart 1999'da serbest kalmasının ardından ez-Zerkavi ile birlikte önce Pakistan'a, ardından ise Afganistan'a geçerek el-Kaide çatısı altında faaliyetlerine başladı. 2001'de patlak veren Afganistan Savaşı'nın ardından İran'a yerleşti ve Irak Kürdistanı'nda etkin olan Ensaru'l İslam çatısı altında birtakım faaliyetlerde bulundu. Aynı yıl İran güvenlik birimlerince tutuklanan el-Kassam, rehine takası kapsamında Mart 2015'te serbest bırakıldı. Sonrasında Suriye'ye hareket etti ve Suriye İç Savaşı'nda yer aldı. Ebu Humam eş-Şami'nin ardından Hurras ed-Din'in liderliğini üstlendi. 14 Haziran 2020'de, bir Amerikan insansız hava aracı tarafından İdlib'de gerçekleştirilen saldırıda öldürüldü.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
25 Temmuz 1967'de, Ramallah'ta doğan Halid Mustafa Halife el-Aruri'nin annesi Vetfa Ahmed'di.[1] Zerka, Ürdün'de büyüdü.[2] Bir kaynağa göre 1991'de, Suudi Arabistan merkezli Uluslararası İslami Yardım Örgütünde bir yıl kadar çalıştıktan sonra Zerka'ya geri dönmüştü.[2] Başka bir kaynak ise kendisinin, Afganistan'a giderek burada Sovyet güçlerine karşı mücadele ettiğini belirtmektedir.[2] Zerka'da ya da Afganistan'daki zamanlarında Ebu Musab ez-Zerkavi'yle tanıştı.[2] 1993'te Afganistan'dan ayrılarak Zerka'ya dönen ez-Zerkavi ile Ebu Muhammed el-Makdisi tarafından kurulan Bey'at el-İmam adlı oluşumun, ez-Zerkavi'nin ardından üçüncü ismiydi.[3] 29 Mart 1994'te, Ürdün güvenlik güçleri tarafından tutuklanarak cezaevine gönderilse de,[4] suçlu olduğuna dair yeterince kanıt olmaması gerekçesiyle bir süre sonra serbest bırakıldı.[5] Ez-Zerkavi'nin Mart 1999'da serbest bırakılmasından sonra kendisiyle birlikte Pakistan'a gitti, oradan da Afganistan'a geçti.[5]
Afganistan'da el-Kaide ile temaslar kuran ez-Zerkavi, 2000 yılı başlarında Herat'ta bir eğitim kampı kurarak kampın başına getirilirken el-Kassam da kendisine burada eşlik etti ve ez-Zerkavi'nin kamptaki komutanlarından biri oldu.[6][7] 11 Eylül saldırıları sonrasında Amerikan güçlerinin Afganistan'a müdahalesinin gerçekleşmesinin ardından İran'a hareket etti. 2001 sonlarında ez-Zerkavi'nin, Irak Kürdistanı'nda faaliyet gösteren Ensaru'l İslam ile bir ittifak kurmasıyla birlikte, İran'da bulunan el-Kassam ile Abdulhadi Dağlas da bu örgüt çatısı altında faaliyet göstermeye başlayarak Hurmal, Halepçe'de bir eğitim kampı kurdu.[8]
16 Haziran 2003'te, Kazablanka, Fas'ta gerçekleştirilen intihar saldırılarında, Faslı Aziz Hummani'ye $70.000 göndererek saldırıyı finanse eden isimdi.[9] Aynı yıl, İran güvenlik güçleri tarafından Tahran'da tutuklanarak cezaevine konuldu.[2] Mart 2015'te, Yemen'de kaçırılan İranlı bir diplomatın salınması karşılığında, el-Kassam'ın yanı sıra İran'da tutuklu bulunan el-Kaide yöneticilerinden Seyf'ül Adil, Ebu Muhammed el-Mısri, Ebu'l Hayr el-Mısri ve Sari Şihab serbest bırakıldı.[10] Serbest kalmasının ardından, kesin olarak bilinmeyen bir tarihte Suriye'ye hareket etti. Bir el-Nusra Cephesi destekçisi, İran'dan serbest bırakılan üst düzey bir el-Kaide yöneticisinin, Eymen ez-Zevahiri'nin talimatı doğrultusunda Eylül 2015'te Suriye'ye geldiğini belirtse de bu kişinin el-Kassam mı yoksa Ebu'l Hayr el-Mısri mi olduğu bilinmemektedir.[2] Selefi bir kaynağın aktardığına göre el-Kassam, Aralık 2015'te Suriye'nin kuzeyine geldi. Aynı ay, el-Nusra Cephesi liderlerinden Sami el-Ureydi ile Ebu Cüleybib'in de Suriye'nin güneyinden kuzeyine, muhtemelen el-Kassam ile buluşma amacıyla hareket ettiği belirtilmişti.[2][11] Suriye İç Savaşı'nda mücadele eden el-Kaide'ye bağlı Hurras ed-Din'in, Ebu Humam eş-Şami'nin ardından liderliğini üstlendi.[12]
14 Haziran 2020'de, İdlib'de araba sürdüğü sırada, bir Amerikan insansız hava aracı tarafından gerçekleştirilen saldırıyla öldürüldü.[13][14]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ a b "Jordan forwards names for possible consideration by 1267 committee" (İngilizce). WikiLeaks. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e f g Hamming, Tore (20 Kasım 2017). "Abu al-Qassam: Zarqawi's right-hand man who stayed loyal to al-Qaida" (İngilizce). Jihadica. 20 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020.
- ^ Wagemakers, Joas (Kış 2014). "A Terrorist Organization that Never Was: The Jordanian "Bay'at al-Imam" Group". Middle East Journal (İngilizce). 68 (1). Orta Doğu Enstitüsü. ss. 59-75. JSTOR 43698561.
- ^ Brisard 2005, ss. 35-41.
- ^ a b Hüseyin, Fuad (2014). Zerkavi: El-Kaide'nin İkinci Kuşağı. Bayrak, Defne tarafından çevrildi. İstanbul: Küresel Kitap. s. 11.
- ^ "Exodus and Ascent". The Long War Journal. 30 Mart 2005. 5 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
- ^ Brisard 2005, s. 72.
- ^ Brisard 2005, ss. 78, 119.
- ^ Brisard 2005, s. 38.
- ^ Joscelyn, Thomas (18 Eylül 2015). "Senior al Qaeda leaders reportedly released from custody in Iran". The Long War Journal (İngilizce). 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
- ^ "العاروري نائب الزرقاوي وأبو جليبيب والعريدي و ابو راشد يصلون لشمال سوريا" (Arapça). Aqaba Today News. 25 Aralık 2015. 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
- ^ Joscelyn, Thomas (15 Ağustos 2019). "Wanted al Qaeda leader warns of Turkish influence on jihad in Syria". The Long War Journal (İngilizce). 16 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
- ^ Schmitt, Eric (24 Haziran 2020). "U.S. Used Missile With Long Blades to Kill Qaeda Leader in Syria". The New York Times (İngilizce). 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
- ^ "Intel: Al-Qaeda branch confirms US drone killed Zarqawi relative in Syria" (İngilizce). Al-Monitor. 26 Haziran 2020. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020.
- Genel
- Brisard, Jean-Charles (2005). Zarqawi: The New Face of Al-Qaeda (İngilizce). Polity. ISBN 0745635725. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
- 1967 doğumlular
- Ramallah doğumlular
- 2020'de ölenler
- İdlib'de ölenler
- Filistinli Sünniler
- Ürdünlü Sünniler
- Filistinli İslamcılar
- Ürdünlü İslamcılar
- Filistinli el-Kaide üyeleri
- Ürdünlü el-Kaide üyeleri
- Irak el-Kaidesi üyeleri
- Filistinli tutuklular ve hükümlüler
- Ürdünlü tutuklular ve hükümlüler
- Ürdün tarafından tutuklanan kişiler
- İran tarafından tutuklanan kişiler
- İnsansız hava aracı saldırısında ölenler
- Suriye'de cinayet sonucu ölenler
- Suriye İç Savaşı'nda kişiler