Crack hareketi
Crack hareketi veya Crack akımı ya da Crack Kuşağı (İspanyolca: Generación del crack), 1990'ların ortalarında Meksika'da başlayan edebi bir harekettir. Latin Amerika Boom'a tepki olarak düşünülen edebi gelenekleri yok sayan bir grup genç Meksikalı yazar tarafından başlatıldı. Önemli yazarları arasında Ignacio Padilla, Jorge Volpi, Eloy Urroz, Pedro Ángel Palou ve Ricardo Chávez-Castañeda yer almaktadır.[1] Yazarların post-boom'a dahil olduklarını belirtmeleri, çok sesli romanı tercih etmeleri, kurgunun hızlı akması, konu ve tema bakımından çeşitlilik olması, görülebilirliğin önem arz etmesi, sağlam bir içerik ortaya konması, konuların Meksika dışından seçilmesi, Avrupa edebiyatı ile bütünleşmeleri gerektiği gibi düşüncelere sahip olan Crack hareketi, çeteleşmeye karşıdır ve medya desteğine önem vermez. 1996'da yayımladıkları manifestolarında Italo Calvino'nun "Gelecek Bin Yıl İçin Altı Öneri" yazısına atıfta bulunulmuştur.
Crack yazarları, iyi eğitimli ve orta sınıf kişilerden oluşmaktadır. Meksikalı yazarlar José Emilio Pacheco ile Sergio Pitol, örnek alınan kişilerdir.
Ortaya çıkışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ortaokuldan arkadaş Meksikalı üç yazar Ignacio Padilla, Jorge Volpi ve Eloy Urroz, büyülü gerçekçilik veya Latin Amerikalı kimliği öne çıkarmaya çalışan diğer akımlardan bıkmış durumdadır. Orta Avrupalı yazarlar gibi tarihi kesinlik içinde, araştırmalardan süzülmüş gerçekçi kurgularla roman yazılabileceğini düşünmektedirler. Boom'un etkisinde olan yayınevleri bu tarzda yazdıkları romanları yayımlanmaz. Yazarlar, kitaplarının yayımlanması için İspanya'daki yayınevlerine başvurur fakat buradaki yayınevleri tarafından da reddedilir. Üçlü aralarına Pedro Ángel Palou ve Ricardo Chávez-Castañeda'yı da alarak 1996 yılında kendi kitaplarından oluşan beş kitaplık bir çıkış yaparlar ve bir Crack manifestosu yayımlarlar. Palou'nun Memoria de los días, Urroz'un Las rémoras, Castañeda'nın La conspiración idiota, Padilla'nın Si volviesen sus majestades ve Volpi'nin El temperamento melancólico adlı çalışmaları çıkış kitaplarıdır.
Başlıca temsilcileri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Ignacio Padilla
[değiştir | kaynağı değiştir]Ignacio Padilla, eserleri çeşitli dillere tercüme edilmiş bir Meksikalı yazardır. Padilla, 1968'de Meksiko'da doğdu. Padilla, erken yaşlardan itibaren yazmaya başladı ve büyüdükçe, insan kimliğine odaklanan edebi eserler veren James Joyce, Fyodor Dostoevsky ve Robert Louis Stevenson'un eserleriyle ilgilendi. Padilla, yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra Meksika'ya döndü. Playboy dergisinin Latin Amerika yayımında çalıştı. 1999'da Padilla, "Los funerales del alcaraván: historia apócrifa del realismo mágico" adlı edebi denemesiyle José Revueltas edebiyat ödülü aldı. 20 Ağustos 2016 gecesi Padilla bir araba kazasında öldü.
Jorge Volpi
[değiştir | kaynağı değiştir]Jorge Volpi, 1968'de Mexico City'de dünyaya geldi. Daha çok romanları ve denemeleri ile bilinen Volpi'nin dokuz romanı yayımlandı. Carlos Fuentes'in Terra Nostra'yı okuduktan sonra yazar olmaya karar verdi. Volpi'nin en başarılı romanı En busca de Klingsor'dur ve toplam on dokuz dile çevrilmiş, Avrupa'da satış rekorlarını kırmış ve Alman radyo üzerinden okunmuştur.[2][3] Kitap, El fin de la locura (2004) ve No sera la Tierra (2006) ile devam eden üçlemenin ilk kitabıdır. Kitap, İspanya'da 1999 Biblioteca Breve Ödülü ve Fransa'da 1999 Deux-Océans-Brizane-Cavour Ödülü aldı.[4]
Eloy Urroz
[değiştir | kaynağı değiştir]Eloy Urroz, 1967 doğumlu Meksikalı yazardır ve Güney Karolina'daki Citadel'de İspanyol ve Latin Amerika Edebiyatı profesörüdür. Urroz, Mexico City'de büyüdü ve Meksika uyrukludur. Urroz sekiz roman, edebi eleştiri üzerine dört kitap, dört şiir kitabı, üç siyasi röportaj ve onlarca makale yazmıştır. Bazı romanları İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Portekizce ve Almancaya çevrildi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The Crack-Up". The Nation. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2013.
- ^ "Jorge Volpi by Martin Solares". 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2017.
- ^ David Hernandez (June 2, 2002). "JORGE VOLPI, ESCRITOR: Ser mexicano y al mismo tiempo universal". La Opinión. Los Angeles. s. 3B.
- ^ "Jorge Volpi". 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Grup hakkında
- Manifesto Crack en PDF. (İspanyolca)
- Información general sobre la Generación del crack en Club Cultura. (İspanyolca)
- México: la generación del Crack. Artículo publicado por RFI. 18 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)
- La generación del Crack. Por Ricardo Chávez Castañeda. Página del INBA de México. (İspanyolca)
- Luis García Jambrina, "Crónica y elogio del Crack" 18 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ABC Cultural, 14-10-2000. (İspanyolca)
- Romanlar hakkında
- Sinopsis parcial de La conspiración idiota. (İspanyolca)
- Breve presentación de Las Rémoras. 29 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)
- Breve reseña de Si volviesen sus majestades. (İspanyolca)
- Breve reseña de El temperamento melancólico. (İspanyolca)